Andrzej Stawar : Życiorys, Najważniejsze prace, Przekłady, Przypisy Wikipedia, wolna encyklopedia

Andrzej Stawar

Ten artykuł od 2018-01 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.

Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Andrzej Stawar

Imię i nazwisko

Edward Janus

Data i miejsce urodzenia

30 kwietnia 1900
Warszawa

Data i miejsce śmierci

5 sierpnia 1961
Saint-Germain-en-Laye

Miejsce spoczynku

Cmentarz Wojskowy na Powązkach

Zawód, zajęcie

publicysta, krytyk literacki, tłumacz

Odznaczenia

Cytaty w Wikicytatach

Andrzej Stawar, właśc. Edward Janus (ur. 30 kwietnia 1900 w Warszawie, zm. 5 sierpnia 1961 w Saint-Germain-en-Laye) – polski marksista, publicysta, krytyk literacki, tłumacz z jęz. rosyjskiego. Jeden z redaktorów „Miesięcznika Literackiego”, „Nurtu” i współpracownik „Dźwigni”. Członek Komunistycznej Partii Polski (KPP), jedna z najważniejszych postaci przedwojennej lewicowej elity intelektualnej.

Życiorys

Do 1915 uczył się w gimnazjum, potem przerwał naukę i został robotnikiem. 1919–1922 służył w WP. Ok. 1923 związał się z KPRP/KPP i pracował w jej Centralnej Redakcji. W 1924 pracował w sekretariacie Komunistycznej Frakcji Poselskiej. Publikował w miesięczniku „Nowa Kultura” inspirowanym przez KPP. 10 IX 1931 aresztowany i przez 2 miesiące więziony w Warszawie. 1929-1933 współpracował z Krajową Redakcją KPP. Od 1927 sekretarz miesięcznika literackiego „Dźwignia”. Od 1925 publikował w „Wiadomościach Literackich”. W 1934 faktycznie zerwał z KPP. Przyłączył się do krytyki stalinizmu przez antystalinowskie prądy w ruchu komunistycznym krytykujące „biurokratyczne zniekształcenia w państwie robotniczym”; jednocześnie był przeciwnikiem trockizmu. We wrześniu 1939 przedostał się na Węgry, od 1940 pracował w Komitecie ds. Opieki nad Polskimi Uchodźcami na Węgrzech w Budapeszcie. Współpracował z emigracyjnymi pismami polskimi, od marca 1944 ukrywał się przed Niemcami okupującymi Węgry. VI 1945 wrócił do kraju. Od 1949 r. został objęty zakazem druku, gdyż nie chciał się samokrytycznie odnieść do swoich polemik z KPP z lat 30.; zakaz obowiązywał do 1956 roku. Po wojnie drukował w „Kuźnicy”. Autor książek o Tadeuszu Boyu-Żeleńskim, Konstantym Ildefonsie Gałczyńskim, Henryku Sienkiewiczu i Stanisławie Brzozowskim. Był odznaczony Orderem Sztandaru Pracy II klasy. Od stycznia 1961 przebywał we Francji, gdzie zmarł. Jego zwłoki sprowadzono do kraju i pochowano w Alei Zasłużonych na wojskowych Powązkach (kwatera A22-tuje-3)^[1].