Anna Czerwińska

Zobacz też: Anna Czerwińska-Rydel.

Anna Czerwińska

Anna Czerwińska Przystanku Woodstock (2015)
Data i miejsce urodzenia	10 lipca 1949 Warszawa
Data śmierci	31 stycznia 2023
Zawód, zajęcie	farmaceuta, alpinistka
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Strona internetowa

Anna Czerwińska (ur. 10 lipca 1949 w Warszawie, zm. 31 stycznia 2023^[1]) – polska alpinistka i himalaistka, zdobywczyni sześciu ośmiotysięczników i Korony Ziemi^[2].

Uczestniczyła w wyprawach wspinaczkowych m.in. z Wandą Rutkiewicz i Krystyną Palmowską^[3]. Z zawodu była doktorem nauk farmaceutycznych^[4] (obrona 1976), lecz od wielu lat nie pracowała w swoim zawodzie – porzuciła go dla gór, które były jej największą pasją^[5]. Prowadziła firmę, która sprowadzała z Indii ubrania, biżuterię oraz inne wyroby orientalne.

Życiorys

Zainteresowała się wspinaczką w 1969, od tej pory wspinała się w górach, głównie w zespołach kobiecych. Z Krystyną Palmowską dokonała wielu przejść^[3] aż do czasu wycofania się jej ze wspinania.

Początkowo uprawiała taternictwo, później zainteresowała się górami wyższymi: Alpami, Himalajami, Karakorum. Jej debiut przemierzania najwyższych gór miał miejsce w 1975 podczas wyprawy Ladies Expedition. Ekspedycja skończyła się dla Czerwińskiej kontuzją nogi, przez co alpinistka nie zrealizowała swojego celu. Do swoich planów powróciła w 1979, wspinając się na Rakaposhi^[6]. Po 1990 wycofała się z gór najwyższych i wróciła do nich w 1997.

Pod koniec maja 2000^[7] jako trzynasta osoba z Polski, w tym druga kobieta po Wandzie Rutkiewicz stanęła na szczycie Mount Everestu^[8]. W latach 90. zdobywała kolejne najwyższe szczyty kontynentów^[9]. Wejściem na Everest skompletowała Koronę Ziemi jako druga osoba z Polski po Leszku Cichym^[4]. W momencie wejścia na Everest była najstarszą kobietą, która stanęła na tym szczycie^[10].

Była autorką wielu artykułów w prasie górskiej (m.in. w „Taterniku”), a także kilkunastu książek.

Otrzymała członkostwo honorowe Polskiego Związku Alpinizmu. Postanowieniem Prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego z 9 grudnia 2003 została odznaczona Srebrnym Krzyżem Zasługi za zasługi dla polskiego taternictwa i alpinizmu, za popularyzowanie sportu wspinaczkowego^[11]. W 2019 otrzymała Medal Kalos Kagathos^[12]. Została pochowana na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie^[13].

Najważniejsze osiągnięcia wspinaczkowe

Tatry

• direttissima północno-wschodniej ściany Kazalnicy Mięguszowieckiej (z Krystyną Palmowską)
• direttissima północno-wschodniej ściany Małego Młynarza (z Krystyną Palmowską)
• samotne przejście grani głównej Tatr (1991)

Alpy

• północna ściana Matterhornu (1977, z Krystyną Palmowską)
• pierwsze kobiece przejście zimowe północnej ściany Matterhornu (1978, z Krystyną Palmowską, Wandą Rutkiewicz i Ireną Kęsą)

Himalaje i Karakorum

• 1979 – Rakaposhi (7788 m n.p.m.), pierwsze kobiece wejście, nową drogą
• 30 czerwca 1983 – przedwierzchołek Broad Peak: Rocky Summit (8028 m), w dwuosobowym zespole kobiecym z Krystyną Palmowską (Palmowska weszła na główny wierzchołek)
• 15 lipca 1985 – Nanga Parbat (8126 m), w zespole kobiecym z Wandą Rutkiewicz i Krystyną Palmowską
• 1986 – dotarcie na K2 do wysokości ok. 8200 m, nową drogą do Magic Line, z Krystyną Palmowską i Januszem Majerem
• 21 maja 2000 – Mount Everest (8848 m), drugie polskie kobiece wejście
• 6 października 2000 – Shisha Pangma Middle (8013 m)
• 21 maja 2001 – Lhotse (8501 m), pierwsze polskie kobiece wejście
• 25 września 2001 – Czo Oju (8201 m)
• 2 sierpnia 2003 – Gaszerbrum II (8034 m)
• 25 maja 2006 – Makalu (8485 m), pierwsze polskie kobiece wejście

Zdobyte ośmiotysięczniki

• główne wierzchołki: Nanga Parbat, Mount Everest, Lhotse, Czo Oju, Gaszerbrum II, Makalu
• boczne wierzchołki: Broad Peak, Sziszapangma

Korona Ziemi

Na podstawie źródła^[9]

• 1978 – Mont Blanc – Europa
• 1995 – Aconcagua – Ameryka Południowa
• 1995 – Kilimandżaro – Afryka
• 1996 – Denali (McKinley) – Ameryka Północna
• 1996 – Elbrus – Europa
• 1996 – Góra Kościuszki – Australia
• 1998 – Masyw Vinsona – Antarktyda
• 1999 – Jaya – Australia i Oceania
• 2000 – Everest – Azja

Publikacje

• Zdobycie Gasherbrumów współautorka, "Sport i Turystyka", Warszawa 1979, ISBN 83-217-2255-5
• Trudna góra Rakaposhi, „Sport i Turystyka”, Warszawa 1982, ISBN 83-217-2375-6
• Broad Peak '83 tylko dwie, „Sport i Turystyka”, Warszawa 1989, ISBN 83-217-2658-5
• Nanga Parbat góra o złej sławie, „Sport i Turystyka”, Warszawa 1989, ISBN 83-217-2728-X
• Dwa razy Matterhorn z Krystyną Palmowską, „Sport i Turystyka”, Warszawa 1980, ISBN 83-217-2283-0
• Groza wokół K2, „Sport i Turystyka”, Warszawa 1990, ISBN 83-217-2781-6
• Korona Ziemi, „Prószyński i S-ka”, Warszawa 2000, ISBN 83-7255-710-1
• GórFanka. Moje ABC w skale i lodzie, Wyd. Annapurna, Warszawa 2008, ISBN 83-922866-6-9
• GórFanka. Na szczytach Himalajów, Wyd. Annapurna, Warszawa 2008, ISBN 978-83-922866-7-7
• GórFanka. W Karakorum 1979 – 1986, Wyd. Annapurna, Warszawa 2010, ISBN 978-83-61968-04-7
• GórFanka powraca w Karakorum, Wyd. Annapurna, Warszawa 2011, ISBN 978-83-61968-10-8
• GórFanka na himalajskiej ścieżce, Wyd. Annapurna, Warszawa 2012, ISBN 978-83-61968-15-3

Przypisy

Bibliografia

• Janusz Kurczab: Leksykon polskiego himalaizmu. Warszawa: Agora SA – Biblioteka Gazety Wyborczej, 2008, s. 32-33, seria: Polskie Himalaje. ISBN 978-83-7552-383-6.
• Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski: Wielka encyklopedia tatrzańska. Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004. ISBN 83-7104-009-1.brak strony w książce