Arnold Winkelried

Obraz Konrada Groba Winkelried pod Sempach

Arnold Winkelried ze Stans (XIV wiek) – średniowieczny fikcyjny bohater szwajcarski.

W bitwie pod Sempach wojsk szwajcarskich z wojskami habsburskimi księcia austriackiego Leopolda III Habsburga w 1386 roku Arnold Winkelried z okrzykiem „Droga dla Wolności!” ruszył do boju, kierując na siebie uderzenie przeciwników: chwycił kilka wrogich włóczni i wbił je we własną pierś. Czynem tym spowodował powstanie wyłomu w szykach bojowych nieprzyjaciela, dzięki czemu atak Szwajcarów zakończył się pokonaniem wrogich wojsk. Z powodu swojego czynu Winkelried uznawany jest za symbol poświęcenia własnego życia dla dobra ojczyzny. Przed bitwą miał wypowiedzieć słowa „Bracia, zadbajcie o moją żonę i dzieci”[1].

Winkelried jest uważany za postać fikcyjną. Wynika to z długiego milczenia źródeł na temat tego zdarzenia. Kilkadziesiąt lat po bitwie Szwajcarzy rozpoczęli własną kampanię propagandową, która była skierowana na zwalczanie austriackiej propagandowej historii tej bitwy. Pierwsza kronika, która wspomina w ogóle o ataku na nieprzyjacielskie kopie, powstała dopiero w roku 1476, a opisany żołnierz jest w niej anonimowy. Prawdopodobnie dopiero nagłośniona śmierć Arnolda von Winkelrieda w bitwie pod Bicoccą (1522) sprawiła, że legendarnego bohatera w 1532 roku w źródłach nazwano Winkelriedem, jednak bez imienia lub innego opisu przybliżającego tę postać. Współczesną postać legenda przybrała do końca XVI wieku, kiedy określono dzielnego żołnierza jako Arnolda von Winkelrieda z Unterwalden[2].

Postać Winkelrieda wspomniana jest w dramacie Juliusza Słowackiego Kordian. Tytułowy bohater, wygłaszając monolog na górze Mont Blanc, porównuje Polskę do Winkelrieda (Polska Winkelriedem narodów!). Zgodnie z ideą Słowackiego prowadzona przez Polaków walka o wyzwolenie spod zaborów miała być elementem wyzwolenia całej Europy spod jarzma absolutyzmu, narzuconego przez Święte Przymierze w roku 1815.

Postać Winkelrieda, który chwyta wrogie włócznie, stoi na głównej kopule budynku szwajcarskiego parlamentu.

Zobacz też

  • winkelriedyzm

Przypisy

  1. Stephen Halbrook Szwajcaria i naziści. Jak alpejska republika przetrwała w cieniu III Rzeszy, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 2015, s. 320.
  2. Dariusz Piwowarczyk. Arnold von Winkelried – wymyślony bohater. „Mówią Wieki”. 6/2012 (629), s. 28–33. Bellona. ISSN 1230-4018. (pol.). 
Kontrola autorytatywna (osoba):
  • ISNI: 0000000448854910
  • VIAF: 808253
  • LCCN: nr2005021159
  • GND: 118769308
  • BnF: 12006697r
  • SUDOC: 028179919
  • PLWABN: 9810551406505606
  • WorldCat: lccn-nr2005021159
Encyklopedia internetowa:
  • PWN: 3996537
  • БРЭ: 1914872
  • NE.se: arnold-von-winkelried, arnold-von-winkelried-(mytisk-schweizisk-nationalhjälte-1300-tal)
  • VLE: arnold-winkelried
  • Catalana: 0072285