Aster nowobelgijski

Systematyka^[1]^[2]

Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

Nadgromada

Gromada

Podgromada

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

astrowce

Rodzina

astrowate

Podrodzina

Asteroideae

Rodzaj

Symphyotrichum

Gatunek

aster nowobelgijski

Nazwa systematyczna

Symphyotrichum novi-belgii (L.) G.L.Nesom
Phytologia 77: 287 (1995)^[3]

Synonimy

Amellus divaricatus Gaterau
Amellus novae-belgii (L.) Opiz
Aster adulterinus Willd.
Aster aestivus Aiton
Aster aestivus var. angustifolius Nees
Aster aestivus var. laetiflorus A.Gray
Aster argutus Nees
Aster bicolor Dietr. ex DC.
Aster brumalis Nees
Aster caespitosus Lindl.
Aster carneus Nees
Aster crenifolius var. arcuans (Fernald) Cronquist
Aster eminens var. laevigatus Nees
Aster floribundus Willd.
Aster foliaceus var. arcuans Fernald
Aster foliaceus var. sublinearis Griscom & R.J.Eaton
Aster hiemalis Nees
Aster johannensis Fernald
Aster junceus Aiton
Aster junceus var. major Willd. ex Nees
Aster laevigatus Lam.
Aster lateralis Nees
Aster laxifolius Nees
Aster laxifolius var. carneus (Nees) Lindl. ex DC.
Aster laxifolius var. salicifolius Lindl. ex DC.
Aster laxus Torr. & A.Gray
Aster longifolius Lam.
Aster longifolius var. albiflorus DC.
Aster longifolius var. brevirameus DC.
Aster longifolius var. densiflorus DC.
Aster longifolius var. laevigatus (Nees) DC.
Aster longifolius var. major Willd. ex DC.
Aster longifolius f. pallens J.W.Moore
Aster luxurians Spreng.
Aster novi-belgii L.
Aster novi-belgii var. adulterinus (Willd.) Thell.
Aster novi-belgii var. ampliflorus Nees
Aster novi-belgii var. atlanticus E.S.Burgess
Aster novi-belgii var. brittonii E.S.Burgess
Aster novi-belgii subsp. eunovibelgii Thell.
Aster novi-belgii var. floribundus (Willd.) DC.
Aster novi-belgii subsp. floribundus (Willd.) Thell.
Aster novi-belgii subsp. johannensis (Fernald) A.G.Jones
Aster novi-belgii var. johannensis (Fernald) A.G.Jones
Aster novi-belgii var. laevigatus (Lam.) A.Gray
Aster novi-belgii subsp. laevigatus (Lam.) Thell.
Aster novi-belgii var. minor Nees
Aster novi-belgii var. rosaceus J.Rousseau
Aster novi-belgii f. roseus E.L.Rand & Redfield
Aster novi-belgii var. thyrsiflorus (Hoffm.) A.Gray
Aster onustus Nees
Aster onustus var. squarrosus DC.
Aster praealtus Torr. & A.Gray
Aster rolandii Shinners
Aster salicifolius Nees
Aster serotinus Willd.
Aster spectabilis Willd.
Aster squarrosulus Nees
Aster squarrosulus var. albiflorus Nees
Aster tardiflorus Willd.
Aster thyrsiflorus Hoffm.
Aster thyrsiflorus var. squarrosus Lindl.
Aster unctuosus Steud.
Aster uniflorus Moench
Aster vaurealis J.Rousseau
Aster virgineus Nees
Crinitaria humilis Hook.
Symphyotrichum longifolium (Lam.) G.L.Nesom
Symphyotrichum novi-belgii var. laevigatus (Lam.) B.Bock
Symphyotrichum unctuosum Nees^[3]

Systematyka w Wikispecies

Multimedia w Wikimedia Commons

Hasło w Wikisłowniku

Aster nowobelgijski (Symphyotrichum novi-belgii) – gatunek z rodziny astrowatych, dawniej tradycyjnie wyróżniany w ramach rodzaju aster w randze gatunku (jako Aster novi-belgii L.)^[4]^[5]^[6]. Używana jest też inna polska nazwa – aster wirginijski, lub zwyczajowa – marcinki. Pochodzi z Ameryki Północnej^[5]. Roślina jest uprawiana w wielu rejonach świata jako ozdobna.

Morfologia

Łodygi: Sztywne, wzniesione, wysokość do 1,5 m, jedynie górą kutnerowato owłosione.
Liście: Różnokształtne – od lancetowatych do jajowatych.
Kwiaty: Koszyczki średnicy 4 cm, zebrane w szczytową wiechę. Kwiaty języczkowate, różnobarwne (białawe, lila, niebieskawe, różowe). Kwiaty rurkowate żółte.

Biologia i ekologia

Bylina, hemikryptofit. Rośnie nad rzekami. Kwitnie od sierpnia do listopada. Gatunek charakterystyczny związku Senecion fluviatilis^[7].

Zmienność

Gatunek zróżnicowany na cztery odmiany^[8]^[3]:

Symphyotrichum novi-belgii var. crenifolium (Fernald) Labrecque & Brouillet
Symphyotrichum novi-belgii var. elodes (Torr. & A.Gray) G.L.Nesom
Symphyotrichum novi-belgii var. novi-belgii
Symphyotrichum novi-belgii var. villicaule (A.Gray) Labrecque & Brouillet

Odmiany ozdobne

Wyhodowano liczne odmiany ozdobne, również o pełnych i półpełnych kwiatach^[9]. M.in. są to^[9]:

'Court Herald' – o dużych, półpełnych kwiatach morwowej barwy
'Ernest Ballard' – odmiana wysoka (do 1 m) o dużych purpurowoczerwonych kwiatach
'Audrey' – odmiana niska (do 30 cm) o zwartym pokroju i lawendowoniebieskich kwiatach

Uprawa

Nadaje się na rabaty kwiatowe i na kwiat cięty. W Polsce jest w pełni mrozoodporny (strefy mrozoodporności 3-9)^[9]. Roślina łatwa w uprawie. Najlepiej rośnie na słonecznym stanowisku lub w półcieniu, na przepuszczalnej i żyznej ziemi. Powinna mieć stale wilgotną glebę. Odmianom wysokim należy zapewnić podparcie. Po przekwitnięciu rośliny przycina się przy ziemi. Rozmnaża się przez podział jesienią lub wiosną przez zdrewniałe sadzonki. Od wiosny do lata należy dość silnie nawozić. Rośliny mogą być atakowane przez mączniaka prawdziwego astrowatych, szarą pleśń, mszyce i ślimaki^[9].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Symphyotrichum novi-belgii (L.) G.L.Nesom. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-03-14].
↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Vascular Plants of Poland - A Checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 1995. ISBN 83-85444-38-6.
↑ ^a ^b Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-06-15].
↑ Kadereit J. W., Albach D. C., Ehrendorfer F., Galbany-Casals M. i inni. Which changes are needed to render all genera of the German flora monophyletic?. „Willdenowia”. 46, s. 39 – 91, 2016. DOI: 10.3372/wi.46.46105.
↑ WładysławW. Matuszkiewicz WładysławW., Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, ISBN 83-01-13520-4, OCLC 749271059 .
↑ The Plant List [dostęp 2014-01-24].
↑ ^a ^b ^c ^d GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .