Badania operacyjne

Badania operacyjne – dyscyplina naukowa związana z teorią decyzji pozwalająca wyznaczyć metodę i rozwiązanie określonych problemów związanych z podjęciem optymalnych decyzji. Badania operacyjne to zbiór metod matematycznych i statystycznych, obejmujących m.in.:

programowanie matematyczne
- programowanie liniowe
- programowanie całkowitoliczbowe
- programowanie zero-jedynkowe
- programowanie celowe
- programowanie kwadratowe
- programowanie nieliniowe
- programowanie dynamiczne
zagadnienie transportowe
algorytmy sieciowe
zarządzanie projektem
- CPM
- PERT
- wykres Gantta
teoria zapasów
- zagadnienie gazeciarza
teoria kolejek
łańcuch Markowa
analiza szeregów czasowych
metody gradientowe

Historycznie badania operacyjne wywodzą się z naukowego zarządzania, a obecnie przyjmuje się je za część teorii decyzji.

Badania operacyjne zostały zapoczątkowane w okresie II wojny światowej w Stanach Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii jako metody pozwalające podejmować lepsze decyzje związane z logistyką i planowaniem szkoleń. Między innymi udowodniono, że duże konwoje są bezpieczniejsze, co było związane z mniejszym prawdopodobieństwem natrafienia na wrogiego u-boota. Po wojnie zaczęto z powodzeniem stosować metody badań operacyjnych do sprawnego zarządzania w przemyśle.