Bengurionówka

Bengurionówka
Ilustracja
Widok od rynku (po prawej Dom Pamięci w Płońsku)
Państwo

 Polska

Miejscowość

Płońsk

Adres

Plac 15 Sierpnia 21a

Typ budynku

kamienica

Kondygnacje

2

Ukończenie budowy

1780

Położenie na mapie Płońska
Mapa konturowa Płońska, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Bengurionówka”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Bengurionówka”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Bengurionówka”
Położenie na mapie powiatu płońskiego
Mapa konturowa powiatu płońskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Bengurionówka”
Ziemia52°37′22,6830″N 20°22′32,2792″E/52,622968 20,375633
Multimedia w Wikimedia Commons

Bengurionówka – kamienica z 1780[1][2] przy Placu 15 sierpnia (rynku) 21a w Płońsku, przy narożniku ulicy Warszawskiej, w której dorastał Dawid Ben Gurion, jeden z głównych założycieli państwa żydowskiego oraz pierwszy premier Izraela[3].

Historia

Ben Gurion (jako Dawid Grün) urodził się w 1886 w nieistniejącym już domu przy ulicy Wspólnej (dawniej Koziej) w Płońsku, gdzie obecnie znajduje się skwer jego imienia[3] (dom wyburzono z powodu złego stanu technicznego[4]). Rodzina przeprowadziła się niedługo potem do kamienicy w rynku, gdzie zamieszkiwała do 1906, czyli do chwili emigracji do Palestyny[3][5][6].

Od 2003 do 2011 w podziemiach budynku znajdowała się ekspozycja poświęcona związkom założyciela państwa żydowskiego z Płońskiem (przeniesiona następnie do Domu Kultury[2]). Kamienica znajduje się na miejskim Szlaku Dawida Ben Guriona[4].

W obiekcie funkcjonowała w przeszłości restauracja, w której wielokrotnie jadał Szewach Weiss. Danie główne lokalu, czyli ziemniaki, sałata i sznycel, nazywało się również bengurionówką[7].

Architektura

Kamienica jest ustawiona szczytem do rynku, stojąc na jego narożu. Obiekt ma dwie kondygnacje i jest nakryty dachem dwuspadowym. Ma arkadowe podcienia sklepione kolebkowo z parami lunet od strony ul. Warszawskiej. Na detal architektoniczny składają się przede wszystkim gzymsy o różnej formie[3].

Fakt zamieszkania w budynku Dawida Ben Guriona upamiętnia marmurowa tablica z napisami w językach polskim i hebrajskim (odsłonięcie nastąpiło 1 grudnia 1995, w 22. rocznicę śmierci premiera Izraela[4])[3]. Zawarto na niej m.in. słowa: "ukształtował charakter państwa jako monolitycznego społeczeństwa imigracyjnego, nacechowanego tradycją żydowską i nowoczesnym pluralizmem"[6].

Zobacz też

Galeria

  • Podcienia (ul. Warszawska)
    Podcienia (ul. Warszawska)
  • Tablica pamiątkowa z 1995
    Tablica pamiątkowa z 1995

Przypisy

  1. ↑ Museum of the JewishM.t. J. People Museum of the JewishM.t. J., The Jewish Community of Plonsk [online], dbs.anumuseum.org.il [dostęp 2024-03-28] .
  2. ↑ a b JustynaJ. Sarzalska JustynaJ. (red.), Przewodnik historyczny Ziemi Płońskiej, Płońsk: Powiat Płoński, 2013, s. 26 .
  3. ↑ a b c d e JakubJ. Danielski JakubJ., Załącznik do uchwały Nr XL/285/2021 Rady Miejskiej w Płońsku z dnia 21 stycznia 2021 r. Gminny Program Opieki nas Zabytkami Miasta Płońsk na lata 2021-2024 [online], październik 2020, s. 23, 29, 41 .
  4. ↑ a b c WirtualnyW. Sztetl WirtualnyW., Dom rodzinny Dawida ben Guriona w Płońsku [online] .
  5. ↑ WirtualnyW. Sztetl WirtualnyW., Szlak Dawida Ben Guriona w Płońsku [online] .
  6. ↑ a b Szlakiem Dawida Ben Guriona. Following the trail of David Ben Gurion [online] .
  7. ↑ SzewachS. Weiss SzewachS., Szewach Weiss o miejscach ważnych dla jego życia i kariery [online], Rzeczpospolita [dostęp 2024-03-28]  (pol.).