Berninagruppe

Berninagruppe,
Massiccio del Bernina
Szczyty wokół Morteratschgletscher
Kontynent	Europa
Państwo	Szwajcaria Włochy
Najwyższy szczyt	Piz Bernina (4049 m n.p.m.)
Jednostka dominująca	Alpy Wschodnie Alpy Retyckie
Położenie na mapie Alp; granice pasma wg Alpenvereinseinteilung der Ostalpen (1984)
Położenie na mapie Europy
46°23′02″N 9°54′33″E/46,383889 9,909167

Berninagruppe^[1], Massiccio del Bernina^[2]^[3]^[4] – pasmo górskie w Alpach Wschodnich, na pograniczu Szwajcarii i Włoch. Najwyższym szczytem pasma jest Piz Bernina (4049 m), będący jednocześnie kulminacją całych Alp Wschodnich. Do pozostałych najwyższych szczytów należą:

Piz Zupó (3996 m),
Pizzo Bianco (3995 m),
Piz Scerscen (3971 m),
Piz Argient (3945 m),
Piz Roseg (3937 m),
Bellavista (3922 m),
Piz Palü (3901 m),
Crast’ Agüzza (3854 m),
Piz Morteratsch (3751 m).

Całe pasmo Berninagruppe zbudowane jest z krystalicznych skał granodiorytowych. Wchodzą one w skład potężnej intruzji przecinającej otaczające skały metamorficzne. Rzeźba wysokogórska z ostrymi, przepaścistymi graniami i potężnymi ścianami. Cały masyw jest silnie zlodowacony (m.in. wspaniałe lodowce Veretta Scerscen Superiore, Vedretta Scerscen Inferiore). Zwiedzanie gór ułatwiają schroniska (m.in. Tschierva Hütte od strony szwajcarskiej, Rifugio Marinelli Bombardieri od strony włoskiej). Dotarcie do niektórych z nich (np. Rifugio Marco e Rosa) wymaga umiejętności alpinistycznych. Wejście na szczyty Berninagruppe jest trudne, dostępne jedynie dla doświadczonych alpinistów. Potężna północna grań Piz Bernina (tzw. Biancograt) uważana jest za jedną z najpiękniejszych wspinaczkowych dróg w całych Alpach.

Rozwinięta jest turystyka górska. Główne ośrodki turystyczne, położone w dolinach: St. Moritz (St. Murezzan), Pontresina (Szwajcaria), Sondrio, Tirano, Bormio (Włochy).

Na skraju Berninagruppe znajduje się przełęcz Berninapass (wł. Passo del Bernina) o wysokości 2200 m n.p.m. Przez siodło tej przełęczy prowadzi najwyżej położona linia kolejowa w Europie.

W miejscowości Samedan, po stronie szwajcarskiej znajduje się najwyżej położone lotnisko sportowe w Europie.

Zobacz też

Piz Bernina

Przypisy

↑ Endonim niemiecki: Nazewnictwo geograficzne świata. Zeszyt 12. Europa, Część II, s. 200, Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej przy Głównym Geodecie Kraju, Warszawa, 2010. [dostęp 2015-05-20].
↑ Endonim włoski: Nazewnictwo geograficzne świata. Zeszyt 12. Europa, Część II, s. 200, Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej przy Głównym Geodecie Kraju, Warszawa, 2010. [dostęp 2015-05-20].
↑ Główny Urząd Geodezji i Kartografii nie podaje polskiego egzonimu: Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata, ss. 289—290, 370—372; Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej przy Głównym Geodecie Kraju, Warszawa, 2013. [dostęp 2016-02-15].
↑ Główny Urząd Geodezji i Kartografii: Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata, Przedmowa, s. XVIII; Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej przy Głównym Geodecie Kraju, Warszawa, 2013. [dostęp 2016-02-15].

Niewymienienie danego obiektu jest jednoznaczne ze stwierdzeniem, że Komisja nie zaleca dla niego polskiej nazwy, nawet jeżeli taka spotykana jest w niektórych publikacjach.

Berninagruppe, widok z Diavolezza, Szwajcaria

Morteratschgletscher w masywie Berninagruppe

Pasma górskie Alp Wschodnich (AVE 1984)

Nördliche Ostalpen	1 Las Bregencki 2 Alpy Algawskie 3a Lechquellengebirge 3b Alpy Lechtalskie 4 Wettersteingebirge und Mieminger Kette 5 Karwendel 6 Brandenberger Alpen 7a Ammergauer Alpen 7b Bayerische Voralpen 8 Kaisergebirge 9 Leoganger und Loferer Steinberge 10 Alpy Berchtesgadeńskie 11 Chiemgauer Alpen 12 Salzburger Schieferalpen 13 Tennengebirge 14 Dachstein 15 Totes Gebirge 16 Alpy Ennstalskie 17a Salzkammergut-Berge 17b Oberösterreichische Voralpen 18 Hochschwabgruppe 19 Mürzsteger Alpen 20 Rax-Schneeberg-Gruppe 21 Ybbstaler Alpen 22 Türnitzer Alpen 23 Gutensteiner Alpen 24 Las Wiedeński
Zentrale Ostalpen	25 Rätikon 26 Silvretta 27 Samnaungruppe 28 Verwallgruppe 29 Sesvennagruppe 30 Alpy Ötztalskie 31 Stubaier Alpen 32 Sarntaler Alpen 33 Tuxer Alpen 34 Alpy Kitzbühelskie 35 Alpy Zillertalskie 36 Venedigergruppe 37 Rieserfernergruppe 38 Villgratner Berge 39 Granatspitzgruppe 40 Glocknergruppe 41 Schobergruppe 42 Goldberggruppe 43 Kreuzeckgruppe 44 Ankogelgruppe 45a Radstädter Tauern 45b Schladminger Tauern 45c Rottenmanner und Wölzer Tauern 45d Seckauer Tauern 46a Alpy Gurktalskie 46b Lavanttaler Alpen 47 Randgebirge östlich der Mur
Südliche Ostalpen	48a Ortler-Alpen 48b Gruppo Sobretta-Gavia 48c Nonsberggruppe 49 Alpi dell’Adamello e della Presanella 50 Prealpi Gardesane 51 Dolomiti di Brenta 52 Dolomity 53 Dolomiti di Fiemme 54 Prealpi Vicentine 56 Alpy Gailtalskie 57a Alpi Carniche 57b Prealpi Carniche 58 Alpy Julijskie 59 Karawanki i Pohorje 60 Alpy Kamnickie
Westliche Ostalpen	63 Plessur-Alpen 64 Platta-Gruppe 65 Albula-Alpen 66 Bernina-Alpen (66a Berninagruppe, 66b Bergell) 67 Livigno-Alpen 68 Alpy Bergamskie