Bojarzy

Rosyjski bojar z XVII wieku, wojewoda Wielkiego Pułku

Bojarzy (ze starobułgarskiego: болꙗринъ – boljarin)

  • W średniowiecznej Bułgarii (do XIV wieku), Wołoszczyźnie, Mołdawii i później na Rusi – wyższa szlachta feudalna, magnaci, wielcy właściciele ziemscy.
  • Zbiorowa nazwa przedstawicieli klasy panującej w Rusi Kijowskiej, zajmującej drugą – po książętach – dominującą pozycję w rządzie.
  • Na terytoriach Wielkiego Księstwa Litewskiego[1] niższa warstwa szlachty sytuująca się poniżej kniaziów i ziemian[2]. Po prawnym zrównaniu szlachty litewskiej i ruskiej na wzór Polski, na wschodnich terenach Rzeczypospolitej bojarami (bojarzynami) zaczęto nazywać wolnych chłopów. Od włościan bojarów odróżniała wolność osobista oraz zobowiązanie do służby wojskowej w wojskach Rzeczypospolitej Obojga Narodów[2]. Bojarzy byli zobowiązani do uczestnictwa w żniwach, orania, siania, koszenia, dostarczania produktów, a także ustalonej pańszczyzny[2]. W czasach Zaborów ukaz rosyjski z 27 marca 1873 roku zniósł stan bojarski, nakazując im w ciągu roku przeniesienie się do stanu włościańskiego lub mieszczaństwa[2].
  • W Księstwie Moskiewskim współuczestniczyli w rządzeniu państwem w ramach Dumy Bojarskiej. W Rosji tytuły bojarskie stosowano do czasów Piotra I Wielkiego, który je zniósł.

Przypisy

  1. Bojarzy hospodarscy w Dolinie Łosośny – w okolicy Puciłki – Leonard Drożdżewicz: Kresowe dzieje – zawsze wierni Rzeczypospolitej, „Znad Wilii”, nr 2 (54) z 2013 r., s. 109–118. http://www.znadwiliiwilno.lt/pl/kwartalnik-znad-wilii-2018/.
  2. a b c d OttonO. Hedemann OttonO., Historja powiatu brasławskiego, polona.pl, 1930, s. 83 [dostęp 2023-10-11]  (pol.).

Linki zewnętrzne

Zobacz multimedia związane z tematem: Bojarzy
Zobacz hasło bojar w Wikisłowniku
  • Wallachian and Moldavian noblemen (late sixteenth century)
  • Довідник з історії України. за ред. І. Підкови та Р. Шуста. – К.: Генеза, 1993. (ukr.)
  • Aleksander Brückner, Słownik etymologiczny języka polskiego: bojarzyn
Kontrola autorytatywna (tytuł szlachecki):
  • NKC: ph559007
Encyklopedia internetowa: