Bolesław Skarżyński
| Data i miejsce urodzenia | 31 marca 1901 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 17 marca 1963 |
| profesor nauk medycznych | |
| Specjalność: biochemia | |
| Alma Mater | |
| Doktorat | 1927 |
| Habilitacja | 21 grudnia 1938 |
| Profesura | 1954 |
| Polska Akademia Umiejętności | |
| Status | członek rzeczywisty |
| Uczelnia | Uniwersytet Jagielloński |
| Odznaczenia | |
   | |
Bolesław Skarżyński (ur. 31 marca 1901 w Warszawie, zm. 17 marca 1963 w Krakowie) – polski lekarz i biochemik. Ojciec scenografa Jerzego Skarżyńskiego.
Życiorys
Po złożeniu egzaminu dojrzałości w 1920 odbył sześciomiesięczną służbę w 64 Pułku Piechoty w Grudziądzu, a następnie rozpoczął studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jagiellońskiego pod kierunkiem Leona Marchlewskiego, równocześnie był asystentem w Zakładzie Fizjologii. Ukończył je w 1927 uzyskując stopień doktora medycyny, jednocześnie rozpoczął naukę na Wydziale Filozofii, ukończył w 1931. Pracował w Zakładzie Chemii Lekarskiej, a równolegle przygotowywał pracę habilitacyjną, którą obronił w 1938. 21 grudnia 1938 został docentem chemii fizjologicznej na Wydziale Lekarskim UJ[1]. Otrzymał wówczas stypendium naukowe im. Potockich, dzięki któremu rok później wyjechał do Szwecji. Prowadził tam badania w Instytucie Biochemii w Sztokholmie pod kierunkiem Hansa von Euler-Chelpina, który w uznaniu wiedzy Bolesława Skarżyńskiego poparł jego starania o stypendium Szwedzkiej Akademii Nauk. W 1943 został docentem Uniwersytetu w Sztokholmie, wykładał tam biochemię nowotworów złośliwych. Był członkiem zarządu Polskiego Komitetu Pomocy Uchodźcom w Sztokholmie i współorganizatorem Polskiego Ośrodka Kulturalnego „Ognisko”. Pod koniec 1944 wyjechał do Wielkiej Brytanii, gdzie na Polskim Wydziale Lekarskim na Uniwersytecie w Edynburgu wykładał chemię fizjologiczną w latach 1945-1946. Następnie powrócił do kraju, gdzie po śmierci Leona Marchlewskiego przejął prowadzenie Zakładu Chemii Lekarskiej. Od 1947 należał do Polskiej Partii Socjalistycznej, a następnie członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W 1948 roku został profesorem nadzwyczajnym chemii lekarskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1952 roku został przewodniczącym komitetu biochemicznego i członkiem korespondentem PAN, dwa lata później krakowska Akademia Medyczna nadała mu tytuł profesora zwyczajnego. W 1957 roku założył i został pierwszym przewodniczącym Polskiego Towarzystwa Biochemicznego, współtworzył Polskie Towarzystwo Historii Medycyny. W 1959 został członkiem rzeczywistym PAN, w latach 1960-1963 był członkiem Prezydium PAN[2]. W 1962 otrzymał Nagrodę „Problemów” za osiągnięcia w dziedzinie popularyzowania nauki[3].
Dorobek naukowy
Obejmuje ponad 190 prac, w tym 82 doświadczalne, 35 artykułów przeglądowych i popularnonaukowych, 70 z zakresu historii nauki oraz 5 monografii. Pracował nad witaminą B12 nowotworami oraz metabolizmem siarki.
Odznaczenia
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
- Złoty Krzyż Zasługi (1954, za zasługi w pracy naukowej i dydaktycznej w dziedzinie medycyny)[4]
- Medal 10-lecia Polski Ludowej
Przypisy
- ↑ Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 1, s. 26, 7 lutego 1939.
- ↑ Członkowie PAN: Skorowidz
- ↑ JózefJ. Hurwic JózefJ., Czasopismo „Problemy” w polskim życiu intelektualnym po drugiej wojnie światowej, „Analecta”, 8/2 (16), 1999, s. 20 .
- ↑ M.P. z 1954 r. nr 103, poz. 1311.
Bibliografia
- Mała Encyklopedia Medycyny. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1979. ISBN 83-01-00200-X.
- Wydział Lekarski UJ, Skarżyński Bolesław. wl.uj.edu.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-21)].
- „Pochowani na Salwatorze” Tygodnik Salwatorski Nr. 19/490, 9 maja 2004
