Boltonia

Boltonia decurrens

Systematyka^[1]^[2]

Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

Nadgromada

Gromada

Podgromada

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

astrowce

Rodzina

astrowate

Podrodzina

Asteroideae

Rodzaj

boltonia

Nazwa systematyczna

Boltonia L'Hér.
Sert. Angl.: 27 (1788)^[3]

Typ nomenklatoryczny

B. glastifolia (J. Hill) L'Héritier de Brutelle^[4]

Synonimy

Actartife Raf.
Cacotanis Raf.
Madea Sol. ex DC.^[3]

Systematyka w Wikispecies

Multimedia w Wikimedia Commons

Boltonia (Boltonia L'Hér.) – rodzaj roślin z rodziny astrowatych. Obejmuje 5^[5]–6^[3] gatunków. Występują w Ameryce Północnej, głównie w części wschodniej^[3], tylko B. asteroides rośnie na zachodzie w Idaho i Oregonie^[5] (w niektórych ujęciach należą tu również gatunki ze wschodniej Azji, włączane obecnie zwykle do rodzaju aster Aster)^[6]^[3]. Są to okazałe byliny rosnące zarówno w formacjach trawiastych, jak i w lasach^[6].

Niektóre gatunki uprawiane są jako rośliny ozdobne, zwłaszcza boltonia gwiaździsta B. asteroides, spotykana także w Polsce^[7].

Nazwa naukowa rodzaju upamiętnia angielskiego botanika i ilustratora – Jamesa Boltona (1735–1799)^[5].

Morfologia

Pokrój: Byliny osiągające do 3 m wysokości^[6], o pędach nagich, łodygach prążkowanych wyrastających z kłącza^[8], rozgałęziających się w górnej części^[6].
Liście: Skrętoległe^[6], łodygowe (odziomkowe więdną przed kwitnieniem^[5]), siedzące, czasem zbiegające, pojedyncze, lancetowate i całobrzegie^[8], czasem piłkowane^[5].
Kwiaty: Zebrane w liczne zwykle koszyczki (nierzadko w liczbie przekraczającej 100^[5]), tworzące ulistniony, wiechowaty lub baldachogroniasty kwiatostan złożony. Okrywa koszyczka płytko miseczkowata, z listkami w 2–4 szeregach o wyrównanej długości lub zmniejszających się, lancetowatych, zwykle z pomarańczowym grzbietem. Dno koszyczka wypukłe do stożkowatego. Kwiaty języczkowate na skraju koszyczka w liczbie 20–40^[8] mają barwę białą do niebieskawej, rzadziej różową lub fioletową. Kwiaty rurkowe są żółte, mają krótko rurkowatą koronę^[8]^[6].
Owoce: Niełupki nieco spłaszczone i często oskrzydlone, eliptyczne do eliptyczno-jajowatych, czasem omszone. Puch kielichowy zredukowany całkiem lub w postaci pierścienia krótkich ości^[8].

Systematyka

Pozycja systematyczna

Rodzaj w obrębie rodziny astrowatych Asteraceae klasyfikowany jest do podrodziny Asteroideae i plemienia Astereae^[9].

Wykaz gatunków^[3]

Boltonia apalachicolensis L.C.Anderson
Boltonia asteroides L'Hér. – boltonia gwiaździsta, b. gwiazdkowata
Boltonia caroliniana (Walter) Fernald
Boltonia decurrens (Torr. & A.Gray) Wood
Boltonia diffusa Elliott
Boltonia montana J.F.Towns. & Kar.-Castro

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2022-05-05] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2022-05-05] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Boltonia L'Hér.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-05-05].
↑ Boltonia L'Hér.. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2022-05-05].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Vesna Karaman-Castro, Lowell E. Urbatsch: Boltonia L’Héritier. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2022-05-05].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 379. ISBN 0-333-74890-5.
↑ Słownik botaniczny. Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski (red.). Wyd. II, zmienione i uzupełnione. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003. ISBN 83-214-1305-6.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e J.W.J.W. Kadereit J.W.J.W., CharlesCh. Jeffrey CharlesCh. (red.), Flowering plants. Eudicots: Asterales, Berlin: Springer, 2007, s. 328, ISBN 978-3-540-31051-8, OCLC 184984805 .
↑ Genus Boltonia LʼHér.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2022-05-05].