Bronisława Bobrowska
| Data i miejsce urodzenia | 18 sierpnia 1875 |
|---|---|
| Data śmierci | 6 lutego 1961 |
| Zawód, zajęcie | działaczka niepodległościowa |
| Odznaczenia | |
 | |
Bronisława Bobrowska ze Szrejberów (ur. 18 sierpnia 1875 w Warszawie, zm. 6 lutego 1961)[1] – działaczka oświatowa, socjalistyczna, niepodległościowa i feministyczna.
Życiorys
Córka lekarza Ottona Szrejbera, pochodzącego ze spolonizowanej rodziny niemieckiej, i Anny z d. Wojna. Ukończyła pensję żeńską w Warszawie, potem krótko studiowała na wydziale fizyko-matematycznym Kursów Bestużewskich w Petersburgu. W 1897 po przeniesieniu się do Krakowa studiowała jako wolna słuchaczka na wydziale przyrodniczym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Działała wówczas w postępowej organizacji studenckiej „Zjednoczenie”[2]. Studiów nie skończyła, pracowała potem jako nauczycielka. Od 1901 członkini Polskiej Partii Socjalno-Demokratycznej Galicji i Śląska Cieszyńskiego, działała m.in. w Organizacji Kobiet PPSD i sekcji kulturalno-oświatowej[3]. Współzałożycielka krakowskiego Towarzystwa Przyjaciół Dzieci (1914). Od 1912 członkini Oddziału Żeńskiego Związku Strzeleckiego w Krakowie[4].
Po wybuchu wojny pracowała oddziale wywiadowczym I Brygady Legionów Polskich, przekraczała wielokrotnie linię frontu[5]. Podczas jednej z takich misji została aresztowana przez Rosjan i osadzona w oddziale żeńskim „Serbia” więzienia na Pawiaku. Po zajęciu Warszawy przez Niemców wyszła na wolność 5 sierpnia 1915[6]. Wróciła do Galicji i podjęła pracę w prywatnej szkole Marii Ramułtowej w Krakowie. Działaczka krakowskiego koła Ligi Kobiet Galicji i Śląska (1915–1918), członkini Naczelnego Zarządu Ligi (1916–1918) – wspierała linię przewodniczącej Zofii Moraczewskiej. Członkini Kółka Lewicowego Kobiet w Krakowie (1916–1917)[7].
W wolnej Polsce działała w Polskiej Partii Socjalistycznej oraz w TDP, m.in. zorganizowała kolonię dla dzieci robotników w Kobiernikach[8]. W 1929 wraz z mężem wystąpiła z PPS, nie zgadzając się z antysanacyjną linią partii. Od tej pory poświęciła się całkowicie działalności społeczno-oświatowej. II wojnę światową przeżyła w Krakowie – organizując nadal opiekę nad dziećmi robotniczymi. Po 1945 aż do śmierci w 1961 pracowała w ośrodku wychowawczym TDP w Kobiernikach[9].
Rodzina
Od 1901 żona działacza socjalistycznego – Emila Bobrowskiego (1876–1938), miała z nim trzech synów: Bronisława (1901–1920), Stanisława (1904–1990) i Juliusza (1909–1942)[10].
Ważniejsze prace
- Jak powstały religie? Kraków 1910
- Janek w Legjonach, Kraków 1917
- [z J. Młodnowską i J,. Berggruen) Pogadanki przyrodnicze, Kraków 1920
- Dzieje Wacka, Warszawa 1922
Wspomnienia
- Przeżycia z okresu I wojny światowej, Biblioteka Zakładu Narodowego Ossolińskich, rkps. sygn. 13139 II
- Rzeczpospolita dziecięca, Wrocław 1962,
- Zjednoczenie, dzieje pewnego stowarzyszenia, „Przegląd Historyczno-Oświatowy” 1963, nr 2, s. 229–261
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Niepodległości (16 marca 1937)[11]
- Złoty Krzyż Zasługi (11 listopada 1936)[12]
- Odznaka Pamiątkowa Więźniów Ideowych[13]
Przypisy
- ↑ Bronisława Szreiber [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2021-01-24] .
- ↑ Bronisława Bobrowska Zjednoczenie, dzieje pewnego stowarzyszenia, „Przegląd Historyczno-Oświatowy” 1963, nr 2, s. 229–261
- ↑ Jerzy Myśliński, Bobrowska Bronisława (1876–1961), Słownik Biograficzny Działaczy Polskiego Ruchu Robotniczego, t. 1, Warszawa 1978, s. 197
- ↑ M. Sawicka, Początkowa praca kobiet w „Strzelcu” krakowskim, w: Wierna Służba. Wspomnienia uczestniczek walk o niepodległość 1910–1915, Warszawa 1927, s. 16
- ↑ Joanna Dufrat, Kobiety w kręgu lewicy niepodległościowej. Od Ligi Kobiet Pogotowia Wojennego do Ochotniczej Legii Kobiet (1908–1918/1919, Toruń 2001, s. 73, 79, 109, 110, 120–24, 128–131 ISBN 83-7174-980-5
- ↑ Jerzy Myśliński, Bobrowska Bronisława (1876–1961) ..., s.197
- ↑ Joanna Dufrat, Kobiety w kręgu lewicy niepodległościowej ..., s. 225, 223, 235
- ↑ Bronisława Bobrowska, Rzeczpospolita dziecięca, Wrocław 1962
- ↑ Jerzy Myśliński, Bobrowska Bronisława (1876–1961) ..., s. 197
- ↑ Biblioteka Sejmowa. Baza parlamentarzyści polscy. 1919–1922 – Bobrowski Emil 1876–1938
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 94 „za pracę na polu odzyskania niepodległości”.
- ↑ M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 469 „za zasługi na polu pracy społecznej”.
- ↑ Centralne Archiwum Wojskowe, Kolekcja Akt Personalnych i Odznaczeniowych – baza elektroniczna – Bronisława Bobrowska, sygn. 89, OPWI
Bibliografia
- Jerzy Myśliński, Bobrowska Bronisława (1876–1961), [w:] Słownik Biograficzny Działaczy Polskiego Ruchu Robotniczego, t. 1, Warszawa 1978, s. 197–198.
