Brygida z Kildare

Święta
Brygida z Kildare
dziewica
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

452-456
Irlandia

Data i miejsce śmierci

ok. 524
Kildare (dawniej Cell Dara)

Czczona przez

Kościół katolicki

Wspomnienie

1 lutego

Atrybuty

pastorał kseni, księga reguły zakonnej, krowa u jej stóp, płomień nad głową, świeca w dłoni[1]

Patronka

Irlandii, opiekunka pracujących na roli

Multimedia w Wikimedia Commons

Święta Brygida z Kildare, irl. Naomh Bríd (ur. 452-456, zm. ok. 524) – dziewica, ksieni, założycielka podwójnego klasztoru w Kildare (jednego z najstarszych w Irlandii), święta Kościoła katolickiego.

Żywot świętej

Krzyż świętej Brygidy

Zachowane Żywoty Św. Brygidy autorstwa Cogitosusa oraz Żywot pierwszy napisane w języku staroiryjskim nie zostały przetłumaczone na język polski.

Brygida urodziła się w rodzinie pogańskiej, jako mała dziewczynka zajmowała się wypasem owiec i bydła i pracą w polu. Według tradycji plotła małe krzyżyki ze słomy, które do dziś są bardzo popularne w Irlandii. Na znak dziewiczego oddania służbie Bożej przyjęła w 467 roku z rąk nieokreślonego biskupa welon. Założony przez św. Brygidę klasztor Kildar (Cell Dara - dębowy dom) miał duży wpływ na ewangelizację Irlandii. Klasztor funkcjonował do roku 836, kiedy został złupiony i w dużej części wyburzony przez Normanów.

Kult

Postać świętej Brygidy łączona jest niekiedy z celtycką boginią ognia Brigid (Brigit)[2][3],.

Wspomnienie liturgiczne w Kościele katolickim obchodzone jest 1 lutego.

Patronat

Jest najpopularniejszą, po świętym Patryku, irlandzką świętą – uznawaną obok niego i św. Kolumby za patronkę Irlandii i szczególną opiekunkę prac na roli. Liczne są w Irlandii kościoły pod jej wezwaniem. Tych troje świętych uznawanych jest za irlandzką trójcę cudotwórców.

Jest również patronką i opiekunką wyrobów mlecznych; w wigilię jej święta, czyli 31 stycznia, wystawiano według irlandzkiej tradycji chleb i mleko, a dom był uprzątnięty i przygotowany jak na przyjęcie gościa. Wierzono bowiem, że święta odwiedza gospodarstwa domowe. W spiżarni zaś obok garnców z mlekiem przez cały rok stawiano małe krzyżyki ze słomy, które miały uchronić mleko przed złośliwymi chochlikami spijającymi śmietankę[4].

Ikonografia

W ikonografii przedstawiana jest zwykle w białym zakonnym habicie i czarnym welonie brygidkowskim z płomieniem nad głową oraz świecą w dłoniach (m.in. witraż z XIII-XIV wieku w katedrze w Strasburgu).

Zobacz też

Przypisy

  1. Wiesław Aleksander Niewęgłowski: Leksykon świętych. Warszawa: Świat Książki, 2006, s. 29. ISBN 978-83-247-0574-0.
  2. str. 182 św. Brygida. [dostęp 2009-11-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-03-10)].
  3. Historia Irlandii-Święta Brygida. na wiara.pl
  4. Święta Brygida z Kildare. na brewiarz.pl

Bibliografia

  • Henryk Fros SJ, Franciszek Sowa: Księga imion i świętych. T. 1: A-C. Kraków: WAM, Księża Jezuici, 1997, s. 515/516. ISBN 83-7097-271-3.
  • Święta Brygida z Kildare, dziewica na brewiarz.katolik.pl [12.01.2010]
  • Żywot ś. Brygidy w Żywotach Świętych Piotra Skargi.
Kontrola autorytatywna (osoba):
  • ISNI: 0000000067421660
  • VIAF: 14737102
  • LCCN: n85251450
  • GND: 120031043
  • LIBRIS: 64jll3dq335w1dv
  • BnF: 137426520
  • SUDOC: 086146688
  • NLA: 50213275
  • NKC: mzk2016924038
  • NTA: 117198870
  • BIBSYS: 90113532
  • PLWABN: 9811342708105606, 9810596534305606
  • OBIN: 3427
  • J9U: 987007276208305171
  • WorldCat: lccn-n85251450
Encyklopedia internetowa:
  • PWN: 3881273
  • Britannica: biography/Saint-Brigit-of-Ireland
  • NE.se: brigida
  • SNL: Brigid