Brzoza cukrowa

Systematyka^[1]^[2]

Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

Nadgromada

Gromada

Podgromada

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

bukowce

Rodzina

brzozowate

Rodzaj

brzoza

Gatunek

brzoza cukrowa

Nazwa systematyczna

Betula lenta L.
Sp. pl. 2:983. 1753

Synonimy

Betula carpinifolia Ehrh. Beitr.VI,99, 1791 non Siebold & Zucc. 1845

Kategoria zagrożenia (CKGZ)^[3]

najmniejszej troski

Zasięg

Multimedia w Wikimedia Commons

Brzoza cukrowa, b. wiśniowa (Betula lenta L.) – gatunek drzewa z rodziny brzozowatych. Występuje w stanie dzikim we wschodniej części Stanów Zjednoczonych; na przedgórzach i w górach (Appalachy). Pojedyncze stanowiska na zachód od Appalachów nie dochodzą do Missisipi.

Morfologia

Pokrój: Drzewo dorastające w ojczyźnie do 20-25 m. U młodych drzew korona jest stożkowata, natomiast u starszych kopulasta.; Kora: Młode drzewa mają fioletowobrązową korę (ciemniejsza od kory brzozy żółtej), lecz z wiekiem staje się ona matowo ciemnoszara^[4]. Na powierzchni liczne przetchlinki. Nie łuszczy się.
Pędy: Młode nagie, ciemnobrunatne, po roztarciu przyjemnie pachnące.
Pąki: Ostre i odstające.
Liście: Błyszczące. Mają jajowaty kształt o sercowatej podstawie i zaostrzonym wierzchołku. Mają do 12 cm długości. Są regularnie podwójnie ząbkowane. Większy ząbek jest ostro zakończony i znajduje się na końcu każdego nerwu. Młode listki są owłosione, lecz szybko stają się nagie. Owłosienie pozostaje jedynie na spodzie liści w kącikach nerwów^[4]. Posiadają 9-18 par nerwów. Ogonek liściowy jest długi i owłosiony. Ma do 2,5 cm długości.
Kwiaty: Zebrane w kwiatostanach kotkowatych. Pojawiają się późną wiosną^[4].
Owoce: Zebrane w późno rozsypujące się owocostany, jajowatego kształtu, skierowane ku górze, osiągające do 3 cm długości.

Biologia i ekologia

Występuje jako dominujący składnik drzewostanu w wilgotnych, żyznych, chłodnych lasach górskich z bukiem wielkolistnym, liriodendronami, klonami, lipami, dębami w Appalachach. Rośnie także na urwiskach i stromych stokach. Kwitnie późną wiosną, jest wiatropylna i wiatrosiewna.

Zastosowanie

W północno-wschodnich stanach USA jedno z podstawowych źródeł drzewa przemysłowego. Przez Indian wykorzystywane jako roślina lecznicza (środek przeciwgorączkowy i przeciwzapalny), oraz jako źródło soku brzozowego. Do Europy sprowadzona w 1759. Mniej ceniona od brzozy żółtej ze względu na kolor kory. W Polsce całkowicie wytrzymała na mróz.

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-07] (ang.).
↑ Betula lenta, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b ^c Johnson O., More D.: Drzewa. Warszawa: Multico, 2009, s. 184. ISBN 978-83-7073-643-9.