Bukko

Bukko
Ilustracja
Agathosma betulina
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

mydleńcowce

Rodzina

rutowate

Rodzaj

bukko

Nazwa systematyczna
Agathosma Klotzsch
W. C. H. Peters, Naturwiss. Reise Mossambique Bot. 294. 1861[3]
Typ nomenklatoryczny

A. bojeri Klotzsch [3]

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Bukko (Agathosma) – rodzaj roślin z rodziny rutowatych (Rutaceae). Obejmuje ok. 140 gatunków[4]. Występują one w południowej Afryce, z największym zróżnicowaniem w południowo-zachodniej części Kraju Przylądkowego. Są to krzewy, często niewielkie i z powodu drobnych liści podobne do wrzosu. Zawierają olejki eteryczne i niektóre gatunki uprawiane są w celu pozyskania tzw. olejku bukko o działaniu moczopędnym. Do częściej uprawianych należy bukko brzozowe (A. betulina) dostarczające nie tylko olejków o działaniu diuretycznym, ale także dodatku spożywczego o aromacie i smaku czarnej porzeczki. Roślina stosowana jest także przy leczeniu stanów zapalnych stawów[5].

Systematyka

Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)

Jeden z rodzajów roślin z rodziny rutowatych (Rutaceae) z rzędu mydleńcowców (Sapindales)[2]. W obrębie rodziny reprezentuje podrodzinę Toddalioideae i plemię Diosmeae[6].

Agathosma crenulata
Agathosma serpyllacea
Agathosma gonaquensis
Wykaz gatunków[4]
  • Agathosma abrupta Pillans
  • Agathosma acocksii Pillans
  • Agathosma acutissima Dümmer
  • Agathosma adenandriflora Schltr.
  • Agathosma adenocaulis Eckl. & Zeyh.
  • Agathosma adnata Pillans
  • Agathosma aemula Schltr.
  • Agathosma affinis Sond.
  • Agathosma alaris Cham.
  • Agathosma alligans I.Williams
  • Agathosma alpina Schltr.
  • Agathosma alticola Schltr. ex Dümmer
  • Agathosma anomala E.Mey. ex Sond.
  • Agathosma apiculata G.Mey. ex Bartl. & H.L.Wendl.
  • Agathosma asperifolia Eckl. & Zeyh.
  • Agathosma barnesiae Compton
  • Agathosma bathii (Dümmer) Pillans
  • Agathosma betulina (P.J.Bergius) Pillans
  • Agathosma bicolor Dümmer
  • Agathosma bicornuta R.A.Dyer
  • Agathosma bifida Bartl. & H.L.Wendl.
  • Agathosma bisulca Bartl. & H.L.Wendl.
  • Agathosma blaerioides Cham.
  • Agathosma bodkinii Dümmer
  • Agathosma capensis (L.) Dümmer
  • Agathosma capitata Sond.
  • Agathosma cedrimontana Dümmer
  • Agathosma cephalodes E.Mey. ex Sond.
  • Agathosma cerefolia (Vent.) Bartl. & H.L.Wendl.
  • Agathosma ciliaris (L.) Druce
  • Agathosma ciliata (L.) Link
  • Agathosma clavisepala R.A.Dyer
  • Agathosma collina Eckl. & Zeyh.
  • Agathosma concava Pillans
  • Agathosma conferta Pillans
  • Agathosma cordifolia Pillans
  • Agathosma corymbosa (Montin) G.Don
  • Agathosma craspedota E.Mey. ex Sond.
  • Agathosma crassifolia Sond.
  • Agathosma crenulata (L.) Pillans
  • Agathosma decurrens Pillans
  • Agathosma dentata Pillans
  • Agathosma dielsiana Schltr. ex Dümmer
  • Agathosma distans Pillans
  • Agathosma divaricata Pillans
  • Agathosma dregeana Sond.
  • Agathosma elata Sond.
  • Agathosma elegans Cham.
  • Agathosma eriantha (Steud.) Steud.
  • Agathosma esterhuyseniae Pillans
  • Agathosma florida Sond.
  • Agathosma florulenta Sond.
  • Agathosma foetidissima (Bartl. & H.L.Wendl.) Pirotta & Chiov.
  • Agathosma foleyana Dümmer
  • Agathosma fraudulenta Sond.
  • Agathosma geniculata Pillans
  • Agathosma giftbergensis E.Phillips
  • Agathosma glabrata Bartl. & H.L.Wendl.
  • Agathosma glandulosa (Thunb.) Sond.
  • Agathosma gnidiiflora Dümmer
  • Agathosma gonaquensis Eckl. & Zeyh.
  • Agathosma hirsuta Pillans
  • Agathosma hispida (Thunb.) F.Dietr.
  • Agathosma hookeri Sond.
  • Agathosma humilis Sond.
  • Agathosma imbricata (L.) Willd.
  • Agathosma insignis (Compton) Pillans
  • Agathosma involucrata Eckl. & Zeyh.
  • Agathosma joubertiana Schltdl.
  • Agathosma juniperifolia Bartl.
  • Agathosma kougaensis Pillans
  • Agathosma krakadouwensis Dümmer
  • Agathosma lanceolata (L.) Engl.
  • Agathosma lancifolia Eckl. & Zeyh.
  • Agathosma latipetala Sond.
  • Agathosma leptospermoides Sond.
  • Agathosma linifolia (Licht. ex Schult.) Bartl. & H.L.Wendl.
  • Agathosma longicornu Pillans
  • Agathosma marifolia Eckl. & Zeyh.
  • Agathosma marlothii Dümmer
  • Agathosma martiana Sond.
  • Agathosma microcalyx Dümmer
  • Agathosma microcarpa (Sond.) Pillans
  • Agathosma minuta Schltdl.
  • Agathosma mirabilis Pillans
  • Agathosma mucronulata Sond.
  • Agathosma muirii E.Phillips
  • Agathosma mundii Schltdl. & Cham.
  • Agathosma namaquensis Pillans
  • Agathosma odoratissima (Montin) Pillans
  • Agathosma orbicularis (Thunb.) Bartl. & H.L.Wendl.
  • Agathosma ovalifolia Pillans
  • Agathosma ovata (Thunb.) F.Dietr.
  • Agathosma pallens Pillans
  • Agathosma pattisonae Dümmer
  • Agathosma peglerae Dümmer
  • Agathosma pentachotoma E.Mey. ex Sond.
  • Agathosma phillipsii Dümmer
  • Agathosma pilifera Schltdl.
  • Agathosma planifolia Sond.
  • Agathosma propinqua Sond.
  • Agathosma puberula (Steud.) Fourc.
  • Agathosma pubigera Sond.
  • Agathosma pulchella (L.) Link
  • Agathosma pungens (E.Mey. ex Sond.) Pillans
  • Agathosma purpurea Pillans
  • Agathosma recurvifolia Sond.
  • Agathosma rehmanniana Dümmer
  • Agathosma riversdalensis Dümmer
  • Agathosma robusta Eckl. & Zeyh.
  • Agathosma roodebergensis Compton
  • Agathosma rosmarinifolia (Bartl.) I.Williams
  • Agathosma rubricaulis Dümmer
  • Agathosma rudolphii I.Williams
  • Agathosma sabulosa Sond.
  • Agathosma salina Eckl. & Zeyh.
  • Agathosma scaberula Dümmer
  • Agathosma sedifolia Schltdl.
  • Agathosma serpyllacea (Schult.) Licht. ex Bartl. & H.L.Wendl.
  • Agathosma serratifolia (Curtis) Spreeth
  • Agathosma sladeniana Glover
  • Agathosma spinescens Dümmer
  • Agathosma spinosa Sond.
  • Agathosma squamosa (Willd. ex Schult.) Bartl. & H.L.Wendl.
  • Agathosma stenopetala (Steud.) Steud.
  • Agathosma stenosepala Pillans
  • Agathosma stilbeoides Dümmer
  • Agathosma stipitata Pillans
  • Agathosma stokoei Pillans
  • Agathosma subteretifolia Pillans
  • Agathosma tabularis Sond.
  • Agathosma thymifolia Schltdl.
  • Agathosma trichocarpa Holmes
  • Agathosma tulbaghensis Dümmer
  • Agathosma umbonata Pillans
  • Agathosma unicarpellata (Fourc.) Pillans
  • Agathosma venusta (Eckl. & Zeyh.) Pillans
  • Agathosma virgata (Lam.) Bartl. & H.L.Wendl.
  • Agathosma zwartbergensis Pillans

Przypisy

  1. ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20]  (ang.).
  2. ↑ a b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2014-02-09]  (ang.).
  3. ↑ a b Agathosma. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2014-02-09].
  4. ↑ a b Agathosma Willd., [w:] Plants of the World online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-01-24] .
  5. ↑ David J. Mabberley: The Plant-book: A Portable Dictionary of the Vascular Plants. Cambridge University Press, 1997, s. 16. ISBN 0-521-41421-0.
  6. ↑ Genus: Agathosma. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2014-02-09].
Encyklopedia internetowa (takson):
Identyfikatory zewnętrzne:
  • EoL: 23771108
  • GBIF: 3190120
  • identyfikator iNaturalist: 467681
  • IPNI: 35566-1
  • ITIS: 500739
  • NCBI: 378919
  • Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:331327-2
  • identyfikator Tropicos: 40034184
  • USDA PLANTS: AGATH3