Bulla

Ten artykuł dotyczy dokumentu. Zobacz też: bulla (Rzym); Bulla (rozbójnik).

Ten artykuł od 2023-05 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Bulla – list lub dokument papieski.

Od XV wieku mianem tym określano ważniejsze dokumenty papieskie, a więc np. decyzje kanonizacyjne i dyspensy. Decyzje o mniejszej wadze zamieszczano w tak zwanym papieskim brewe. Postać bulli przybierają na ogół konstytucje apostolskie.

Nazwa

Wyraz „bulla” pochodzi z łaciny, w której oznacza niewielkie rzeczy okrągłe: bańkę powietrza na wodzie, klamkę drzwi, guzik do zapinania pasa, medalion z amuletem^[1]. Stąd bullą nazwano okrągłą złotą lub ołowianą pieczęć urzędu papieskiego z podobiznami świętych Piotra i Pawła z jednej strony i imieniem papieża na odwrocie, zawieszaną na sznurkach jedwabnych. Z czasem zaczęto tak nazywać każdy dokument papieski opatrzony tą pieczęcią.

Forma

Bulle pisane były ozdobną łaciną na grubym pergaminie.

Bulla zaczyna się od uroczystego tytułu, który w pierwszej kolejności zawiera imię papieża bez liczby porządkowej. Po imieniu następuje zwrot servus servorum Dei (łac. „sługa sług Bożych”). Zwrot ów zapoczątkował papież Grzegorz I Wielki. Kolejnym elementem tytułu bulli jest zwrot ad perpetuam rei memoriam (łac. „na wieczną rzeczy pamiątkę”). Po tym zwrocie następuje już właściwy tekst. Nazwę szczegółową bulli tworzy się z pierwszych dwóch, trzech słów tekstu. Datowanie jest słowne.

Zwykłej bulli papież nie podpisuje. Podpis znajduje się jedynie na tych bullach, które zostały wydane na konsystorzu papieża w uroczystej formie. Pod tekstem znajduje się ołowiana pieczęć.

Zobacz też

Zobacz hasło bulla w Wikisłowniku

Zobacz multimedia związane z tematem: Bulla

• Bulla gnieźnieńska
• Dokumenty papieskie

Przypisy