Caenorhinus mannerheimii

Caenorhinus mannerheimii
(Hummel, 1823)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Rząd	chrząszcze
Podrząd	chrząszcze wielożerne
Nadrodzina	ryjkowce
Rodzina	tutkarzowate
Podrodzina	Rhynchitinae
Plemię	Deporaini
Podplemię	Deporaina
Rodzaj	Caenorhinus
Podrodzaj	Caenorhinus s. str.
Gatunek	Caenorhinus (Caenorhinus) mannerheimii
Synonimy
Rhynchites mannerheimii Hummel, 1823 Deporaus mannerheimii (Hummel, 1823) Deporaus (Caenorhinus) mannerheimii (Hummel, 1823) Rhynchites megacephalus Germar, 1824 Rhynchites constrictus Gyllenhal, 1839 Rhynchites cyaneopennis Stephens, 1831 Rhynchites laevicollis Stephens, 1831 Rhynchites planipennis Roelofs, 1874
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Caenorhinus mannerheimii – gatunek chrząszcza z rodziny tutkarzowatych. Zamieszkuje palearktyczną Eurazję od Półwyspu Iberyjskiego po Rosyjski Daleki Wschód i Wyspy Japońskie.

Taksonomia

Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1823 roku przez Arvida Davida Hummela na łamach „Essais Entomologiques” pod nazwą Rhynchites mannerheimi. Epitet gatunkowy nadano na cześć Carla Gustafa Mannerheima(inne języki)^[1].

Morfologia

Chrząszcz o stosunkowo smukłym ciele długości od 2,8 do 3,8 mm, z wierzchu ubarwionym ciemnoniebiesko lub ciemnozielono, porośniętym krótkim owłosieniem. Ryjek jest niemal tak długi jak głowa, dość gruby, zaopatrzony w podłużny rowek między nasadami czułków. U samca ryjek jest wyraźnie krótszy od przedplecza, zakrzywiony, słabo spłaszczony i na wierzchołku rozszerzony. U samicy ryjek jest dłuższy od przedplecza, prosty, wyraźnie spłaszczony i rozszerzony na wierzchołku. Czułki u obu płci mają walcowate buławki. Głowa ma mocno i równomiernie wysklepione oczy oraz wyraźne przewężenie za skroniami. Przedplecze jest małe, tak szerokie jak długie i tak szerokie jak głowa mierzona razem z oczami, drobno punktowane. Boki przedplecza są słabo zaokrąglone. Dobrze widoczną tarczkę rzeźbią grube punkty. Pokrywy są 1,6 raza szersze niż przedplecze oraz 1,8–1,9 raza dłuższe niż w barkach szerokie, ku tyłowi rozszerzone. Rzędy pokryw mają duże punkty, a tak szerokie jak one, niemal płaskie międzyrzędy mają punkty bardzo drobne i nieregularnie rozmieszczone. U obu płci odnóża tylnej pary mają niezgrubiałe uda^[2].

Ekologia i występowanie

Owad ten zasiedla wilgotne łąki, torfowiska wysokie i podobne stanowiska wilgotne. Zarówno larwy, jak i postacie dorosłe są foliofagami drzew liściastych. Żerują przede wszystkim na brzozach, ale stwierdzano je także na leszczynie pospolitej i wierzbie iwie^[3][2]. Owady dorosłe są aktywne od maja do września^[3], ze szczytem pojawu w lipcu. Samica nacina liście, zwija je w tutki i do nich składa jaja. Larwy przechodzą w nich rozwój, przypuszczalnie początkowo jako stadium minujące, żerujące na miękiszu. Uschnięta tutka opada na glebę, w której to następuje przepoczwarczenie larwy^[2].

Gatunek palearktyczny. W Europie znany jest z Hiszpanii, Wielkiej Brytanii, Francji, Belgii, Niemiec, Szwajcarii, Austrii, Włoch^[4], Danii, Szwecji, Norwegii, Finlandii, Polski^[3], Czech, Słowacji, Węgier, Macedonii Północnej oraz europejskiej części Rosji^[4]. W Azji rozprzestrzeniony jest od Syberii po Rosyjski Daleki Wschód, Koreę i Japonię. W Polsce jest owadem rzadko spotykanym, znanym głównie z południa kraju, Pobrzeża Koszalińskiego i Puszczy Białowieskiej^[3].

Przypisy