Cebulica dwulistna

Systematyka^[1]^[2]

Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

Nadgromada

Gromada

Podgromada

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

szparagowce

Rodzina

szparagowate

Rodzaj

cebulica

Gatunek

cebulica dwulistna

Nazwa systematyczna

Scilla bifolia L.
Sp. pl. 1:309. 1753^[3]

Systematyka w Wikispecies

Multimedia w Wikimedia Commons

Cebulica dwulistna (Scilla bifolia L.) – gatunek byliny z rodziny szparagowatych. Występuje w Europie i Azji. W Polsce rośnie na południu kraju, ale jest rośliną rzadką i objętą ochroną.

Rozmieszczenie geograficzne

Obszar występowania obejmuje rejon Kaukazu, Azji Mniejszej sięgając do Syrii na południu, Europy południowej i środkowej. Północna granica zasięgu przebiega przez Polskę, Niemcy, Belgię, Francję^[3]. W Polsce występuje w Karpatach, rzadziej w południowej części niżu. Liczne jej stanowiska znajdują się pośród lasu bukowego na glebach wapiennych.

Morfologia

Łodyga: Obła. Z cebulki wyrasta pojedyncza łodyga kwiatowa. Osiąga 10–25 cm wysokości. Pod ziemią roślina posiada jajowatą, lub kulistą cebulę.
Liście: Przeważnie dwa. Są żywozielone, lancetowate, wyrastają razem z kwiatami, obejmujące łodygę.
Kwiaty: Zebrane w 2- 10-kwiatowe grono. Pojedyncze kwiaty osadzone na wzniesionych szypułkach, niebieskie, o fioletowych pylnikach. Działki okwiatu podłużnie eliptyczne. 6 pręcików o takiej samej długości, jak działki okwiatu.

Kwiatostan
Kwiat
Owoce

Biologia

Kwitnie od marca do kwietnia. Jest samopylna lub zapylana przez owady. Nasiona są rozsiewane przez mrówki (myrmekochoria). Liczba chromosomów 2n=18.

Ekologia

Biotop cebulicy dwulistnej to lasy bukowe, liściaste mieszane, zarośla i wilgotne łąki. Preferuje gleby wapienne. Geofit. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla Cl. Querco-Fagetea^[4].

Zagrożenia i ochrona

Od 2014 roku cebulica dwulistna objęta jest w Polsce częściową ochroną gatunkową^[5]. W latach 2001–2014 roślina znajdowała się pod ochroną ścisłą^[6]. Zagrożona jest bezpośrednim niszczeniem przez wykopywanie i przesadzanie do ogródków, a także wskutek zmniejszania się powierzchni lasów łęgowych i buczyn, w których występuje, oraz niewłaściwą gospodarkę leśną - zastępowanie lasów mieszanych monokulturami drzew iglasych.

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-10-23] (ang.).
↑ ^a ^b Taxon: Scilla bifolia L.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2010-10-23]. (ang.).
↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Dz.U. z 2014 r. poz. 1409).
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 września 2001 r. w sprawie listy gatunków roślin rodzimych dziko występujących objętych ochroną gatunkową ścisłą częściową oraz zakazów właściwych dla tych gatunków i odstępstw od tych zakazów (Dz.U. z 2001 r. nr 106, poz. 1167).

Bibliografia

Halina Piękoś-Mirkowa, Zbigniew Mirek: Rośliny chronione. Warszawa: Multico Oficyna Wyd., 2006. ISBN 978-83-7073-444-2.
Wilhelm Eisenreich, Alfred Handel, Ute E Zimmer: Rozpoznawanie roślin i zwierząt. Warszawa: Elipsa, 2005. ISBN 83-7265-073-X.

Identyfikatory zewnętrzne (takson):