Cezary z Arles

Święty
Cezary z Arles

Caesarius Arelatensis

biskup
Rzeźba znajdująca się w kościele św. Cezarego w dzielnicy La Roquette w Arles
Data i miejsce urodzenia	470 albo 471 Chalon-sur-Saône
Data i miejsce śmierci	27 sierpnia 542 Arles
Czczony przez	Kościół katolicki
Wspomnienie	27 sierpnia

Cezary z Arles (łac. Caesarius Arelatensis; ur. 470/471 w rejonie Chalon-sur-Saône, zm. 27 sierpnia 542 w Arles) – mnich, biskup Arles w latach 503–542, prymas Galii Zaalpejskiej, święty Kościoła katolickiego.

Życiorys

Cezary urodził się w 470 albo 471 roku w Chalon-sur-Saône w majętnej rodzinie o rzymskim rodowodzie^[1]. Miał co najmniej dwie siostry, z których jedna miała na imię Cezaria i została mniszką^[2]. W domu rodzinnym odebrał podstawowe wykształcenie i zdobył doświadczenie w prowadzeniu i zarządzaniu gospodarstwem^[3]. Mając osiemnaście lat postanowił zostać duchownym i zgłosił się do miejscowego biskupa Sylwestra^[4]. Sylwester przyjął go do formacji początkowej, która była surowa, bowiem wzorowana na wspólnotach kontemplacyjnych^[5]. Trzy lata później Cezary opuścił dom biskupi i wstąpił do surowszego, monastycznego klasztoru leryńskiego^[6]. Jego rodzina stanowczo sprzeciwiła się temu krokowi, a matka Cezarego wysłała służbę, by siłą sprowadzili syna z powrotem^[7]. Cezaremu udało się ominąć zasadzkę i dotarł do klasztoru, gdzie spędził około dziesięciu lat, studiując Pismo Święte i dzieła Ojców Kościoła, praktykując ascezę i uczynki miłosierdzia^[8]. Z powodu zbyt ascetycznego życia podupadł na zdrowiu i musiał opuścić klasztor i udać się do Arles^[9]. Rozpoczął tam studia literackie pod kierunkiem Juliana Pomeriusza^[10]. Wkrótce potem je przerwał i dzięki swojemu powinowatemu, biskupowi Eoniuszowi, przyjął święcenia diakonatu i prezbiteratu^[10].

Jego pierwszym zadaniem było objęcie stanowiska opata w miejscowym klasztorze, które było nieobsadzone z powodu śmierci poprzedniego opata^[11]. W ciągu trzech lat pełnienia tej funkcji Cezary pilnował, aby mnisi przestrzegali ascezy i napisał dla nich specjalną regułę zakonną^[11]. Po śmierci Eoniusza, około 503 roku nowym biskupem został wybrany Cezary^[12].

Krótko po objęciu stolicy biskupiej, został niesłusznie oskarżony o spiskowanie przeciwko władcy miasta – królowi Wizygotów Alarykowi II, przez co został tymczasowo zesłany do Bordeaux^[12]. W latach 507-508 Arles zostało oblężone przez Burgundów i Franków, a Cezary ponownie został fałszywie posądzony o kontakty z najeźdźcami i wtrącony do więzienia^[13]. Swoją niewinność musiał udowodnić przed królem Teodorykiem w Rawennie, co zakończyło się powodzeniem^[13]. Król obdarował go darami, za które biskup wykupił więźniów pochodzących z okolic Arles^[13]. Następnie udał się do Rzymu, gdzie spotkał się z papieżem Symmachusem, od którego otrzymał tytuł wikariusza apostolskiego Galii^[14]. Po powrocie do Arles kontynuował pracę duszpasterską, uczestniczył w synodach i pracował nad swoimi pismami^[15]. W lipcu 529 roku przewodniczył synodowi w Orange, który potępił semipelagianizm, odwołując się do nauk Augustyna z Hippony i zakończył działalność jego wyznawców w Galii^[16]. Brał także udział w synodach w Agde (506), Alres (524) i Carpentras (527)^[17]. Walcząc z herezją arian szerzoną przez Wizygotów i Ostrogotów napisał kilka traktatów teologicznych: O tajemnicy Trójcy Świętej, Skrót nauki przeciw heretykom i O łasce^[18].

Zmarł 29 sierpnia 543 roku w Arles^[19].

Pisma

Był autorem m.in. wczesnych reguł monastycznych dla kobiet („Reguła dla dziewic”) oraz komentarzy do Księgi Rodzaju i do Apokalipsy św. Jana.

• Kazania. przeł. Stefan Ryznar. Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej, 1989.brak strony w książce
• Pisma monastyczne. przeł. Ewa Czerny, Małgorzata Borkowska, Jarosław Piłat. Kraków-Tyniec: 1994. ISBN 83-8543-322-8.brak strony w książce
• Homilie do Księgi Rodzaju, Sermones 81-83,Sermones de Scriptura cz. I, CCL 103, wyd. G. Morin /Maredsous 1953/ w: Homilie do Księgi Rodzaju. Objaśnienie Apokalipsy św. Jana. przeł. Antoni Żurek. Kraków: Wydawnictwo M, 2002, s. 25–84. ISBN 83-7221-365-8.
• Objaśnienie Apokalipsy św. Jana (S. Caesarii episcopi Arelatensis opera omnia, vol. 2, /Maredsous 1942/, s. 210–277), w: dz. cyt. s. 85–162.
• Pisma dogmatyczne i egzegetyczne. przeł. Anna Strzelecka. Poznań: Wydział Teologiczny UAM, 2004. ISBN 83-8936-166-3.brak strony w książce

Kult

Został pochowany w krypcie Bazyliki Najświętszej Maryi Panny^[19]. W 732 roku grób został zniszczony podczas najazdu Saracenów, ale odbudowano go w 882 roku^[19]. Ostatecznie zniszczony został podczas rewolucji francuskiej, a relikwie przepadły^[19]. Jedyne co pozostało to dwa paliusze, para sandałów i miedziana sprzączka od pasa^[19].

Wspomnienie liturgiczne świętego Cezarego w Kościele katolickim obchodzone jest 27 sierpnia^[20].

Zobacz też

Zobacz w Wikiźródłach hasło Cezary Arelateński w Encyklopedii kościelnej

• Germain Morin (wydawca wydań krytycznych dzieł Cezarego z Arles)
• kult świętych
• modlitwa za pośrednictwem świętego
• synod w Arles

Przypisy

Bibliografia

• Grzegorz Jaśkiewicz. Problematyka moralna w kaznodziejstwie Cezarego z Arles. „Wrocławski Przegląd Teologiczny”. 20 (2012). s. 97–106. ISSN 1231-1731. 
• Cezary z Arles. W: Jan Szymusiak, Marek Starowieyski: Słownik wczesnochrześcijańskiego piśmiennictwa. Poznań: 1971, s. 102–103. (pol.).
• Antoni Żurek: Cezary z Arles. Kraków: WAM, 2003. ISBN 83-7318-053-2. (pol.).

Linki zewnętrzne

• Arles w czasach Cezarego na opoka.org.pl
• Św. Cezary z Arles (27 VIII) na www.swietycezary.pl