Cmentarz Wolski w Warszawie

Cmentarz Wolski w Warszawie

Fragment nekropolii
Państwo	Polska
Miejscowość	Warszawa
Adres	ul. Wolska 180/182
Typ cmentarza	wyznaniowy
Wyznanie	katolicyzm
Stan cmentarza	czynny
Powierzchnia cmentarza	12 ha
Data otwarcia	1854
Mapa cmentarza
Położenie na mapie Warszawy Cmentarz Wolski w Warszawie
Położenie na mapie Polski Cmentarz Wolski w Warszawie
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Cmentarz Wolski w Warszawie
52°13′40″N 20°56′04″E/52,227778 20,934444
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Cmentarz Wolski – cmentarz rzymskokatolicki znajdujący się przy ul. Wolskiej 180/182, w warszawskiej dzielnicy Wola.

Historia

Cmentarz parafialny na Woli założono na tzw. księżej wólce w 1854 w parafii św. Stanisława Biskupa i Męczennika^[1]. Od początku przeznaczony był dla okolicznej, zazwyczaj ubogiej ludności. Konieczność założenia nowego cmentarza powstała w związku z zaanektowaniem kościoła św. Wawrzyńca na cerkiew prawosławną i urządzenie w jego otoczeniu cmentarza prawosławnego.

Cmentarz wielokrotnie był powiększany: w 1874^[a], następnie w 1882 (o 3,36 ha) oraz w 1899 (o 2,61 ha). W latach 1925–1937 jego powierzchnia wynosiła 9,1 ha.

W 1918 z inicjatywy Towarzystwa Przyjaciół Woli na cmentarzu powstał pomnik upamiętniający poległych w I wojnie światowej. W czasie II wojny światowej spoczęli tam obrońcy Warszawy z 1939 roku, mieszkańcy miasta zamordowani przez Niemców w czasie rzezi Woli w sierpniu 1944 roku, powstańcy, a także żołnierze Ludowego Wojska Polskiego polegli przy wyzwalaniu Warszawy. Powierzchnia nekropolii wynosi 12 ha.

Na cmentarzu znajduje się kościół św. Grzegorza Wielkiego, zbudowany w latach 1962−1963. Z nekropolią graniczy cmentarz Powstańców Warszawy.

Pochowani na cmentarzu

 Osobna strona: Kategoria:Pochowani na cmentarzu Wolskim w Warszawie.

• Wojciech Alaborski (1941–2009) – aktor
• Mikołaj Bałysz ps. „Zagłoba” (1906–1974) – żołnierz AK, dowódca 2 kompanii zgrupowania Gromada, kawaler Virtuti Militari
• Tomasz Biliński (1939–2016) – profesor nauk biologicznych
• Zbigniew Czeczot (1925–1999) – kryminolog, prof. dr hab.
• Wiesław Drzewicz (1927–1996) – aktor
• Edmund Fidler (1907–1999) – aktor
• Bronisław Gawryluk (1922–2002) – architekt, członek zespołu projektantów Stadionu Dziesięciolecia w Warszawie
• Ryszard Jagodziński ps. „Sanczo Pansa” (1926–2006) – żołnierz Batalionu Czwartaków AL, kawaler Orderu Virtuti Militari
• Leonard Jakubowski (1922–2012) – piosenkarz
• Janusz Kaczmarski (1931–2009) – polski malarz i pedagog, profesor sztuk plastycznych, mąż Anny Trojanowskiej-Kaczmarskiej i ojciec Jacka Kaczmarskiego
• Alfred Kaftal (1931–1995) – prawnik, profesor UW
• Jan Kałuszewski (1890–1922) – działacz PPS zabity 11 grudnia 1922 podczas rozruchów towarzyszących wyborowi Gabriela Narutowicza na prezydenta RP
• Stanisław Kluźniak (1891–1957) – profesor SGGW i PW
• Andrzej Kowalewicz (zm. 2012) – aktor
• Jan Kryst ps. „Alan” (1922–1943) – żołnierz Armii Krajowej
• Jan Kugler (1922–2007) – zawodnik i trener tenisa stołowego
• Joanna Kulmowa (1928–2018) – poetka
• Janina Irmina Lichońska (1912–1969) – filolog klasyczny i tłumaczka
• Edward Majcher (1931–2009) – ks. infułat, proboszcz parafii pw. św. Wojciecha w Warszawie, doktor teologii, publicysta
• Daniela Makulska (1923-1996) – aktorka
• Paweł Mojsa (1917–1993) – żołnierz AK, kawaler Orderu Virtuti Militari
• Wacław Murawski (1889–1961) – ksiądz, doktor filozofii, wieloletni miejscowy proboszcz
• Jerzy Narbutt (1925–2011) – poeta, prozaik i felietonista
• Aleksander Pacewicz (1898–1973) – oficer AK, dowódca oddziału partyzanckiego Wywioł
• Franciszek Pilarski (1899–1962) – działacz robotniczy, członek KZMP, KPP, GL, PPR i PZPR, odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski
• Antoni Piotrowski (1910–1988) – ks. prałat, kapelan AK, podpułkownik, w latach 1948–1985 kapelan Szpitala Wolskiego
• Józef M. Pogórski (1928–1995) – architekt
• Barbara Rachwalska (1922–1993) – aktorka
• Władysław Ruchowski (1905–1973) – żołnierz I Dywizji Pancernej gen. Maczka, odznaczony Krzyżem Walecznych, Francuskim Grosdeger, oraz odznaczeniami brytyjskimi i belgijskimi
• Mieczysław Rutkowski (1929–2010) – inż. budownictwa wodnego, odznaczony trzykrotnie nagrodą państwową I stopnia za udział w projektowaniu stopnia wodnego Dębe
• Mieczysław Rutkowski (1904–1944) – podpułkownik dyp., szef sztabu służ i główny kwatermistrz I Dywizji Pancernej (grób symboliczny)
• Antoni Rybowski (1904–1983) – fabrykant, właściciel przedwojennej Wytwórni Rowerów Antoni Rybowski w Warszawie
• Bohdan Rzeszowski (1926–1983) – aktor, śpiewak, wteran bitwy o Monte Cassino
• Ludwik Rzeszowski (?–1940) – prezydent miasta Równe, zamordowany w Katyniu
• Walenty Sieczko (1887–1957) – działacz niepodległościowy, więzień X Pawilonu Cytadeli Warszawskiej, odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski
• Franciszek Steczkowski (1905–1999) – żołnierz AK, kawaler Orderu Virtuti Militari
• Darek Stewula (1967–1994) – redaktor trzecio obiegowego zina Qqryg, przyjaciel zespołu Dezerter, który dedykował mu płytę Ile procent duszy? z 1994 roku
• Stanisław Terlecki (1955–2017) – polski piłkarz
• Adam Tymieniecki (1921–2008) – ksiądz prałat, proboszcz parafii Matki Boskiej Częstochowskiej na Powiślu w Warszawie
• Ludwik Tyszko (zm. 1937) – pułkownik, dziekan KOP, dziekan Armii Litwy Środkowej, starszy kapelan Szpitala Ujazdowskiego, kapelan Szpitala Wolskiego
• Stefan Wichrzycki ps. „Wicherek” – polski bojowiec Rewolucji w Królestwie Polskim w 1905 roku
• Teresa Zarębska (1932–2003) – profesor PW
• Stefan Zembrzuski (1937–2007) – ksiądz prałat, wieloletni proboszcz parafii Podwyższenia Krzyża Świętego na Jelonkach, dziekan dekanatu jelonkowskiego, kanonik gremialny Kapituły Kolegiackiej Wilanowskiej
• Zdzisław Żałobka (1938–2004) – wojewoda siedlecki w latach 1981–1982
• Zbiorowy grób ofiar rzezi Woli z domów przy ul. Wolskiej 102, 104, 105, 107
• Zbiorowy grób Sióstr Benedyktynek Samarytanek Krzyża Chrystusowego zamordowanych podczas rzezi Woli w Szpitalu św. Łazarza 5 sierpnia 1944 roku:
• Symboliczne groby 30 redemptorystów zamordowanych w powstaniu warszawskim

Galeria

• 
  Stare groby
• 
  Alejka cmentarna
• 
  Kaplica rodzinna ze śladami kul
• 
  Ulica Sowińskiego dzieląca cmentarz na 2 części

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Karol Mórawski: Warszawskie cmentarze. Przewodnik historyczny. Warszawa: PTTK „Kraj”, 1991, s. 103–108. ISBN 83-7005-333-5.

Linki zewnętrzne

• Strona internetowa Cmentarza Wolskiego