Codex Toletanus

Codex Toletanus, tekst z Commą.

Codex Toletanus – łaciński rękopis Wulgaty z X wieku. Zawiera Biblię Starego i Nowego Testamentu, reprezentuje hiszpańską tradycję tekstualną Wulgaty, zawiera Commę Johanneum, wykorzystany został w kilku wydaniach Wulgaty.

Opis

Rękopis zawiera tekst całej Biblii na 375 pergaminowych kart o rozmiarach 43,8 na 33 cm[1]. Kształty liter są charakterystyczne dla pisma wizygockiego[2].

Tekst łaciński reprezentuje hiszpański typ Wulgaty. Traktowany jest jako drugi ważny rękopis reprezentujący hiszpański typ Wulgaty (po Cavensis). Podobnie jak Codex Cavensis umieszcza Commę po 1 J 5,8 (inne rękopisy umieszczają Commę po 1 J 5,7)[2][3]. Niektóre z not marginalnych są w języku arabskim. Zdobienia wskazują na pewien wpływ kultury arabskiej[4].

Historia rękopisu

Powstał prawdopodobnie w Sewilli. Według noty na końcu rękopisu uczynionej przez jednego z właścicieli rękopisu, w roku 988 rękopis ofiarowany został biskupowi Kordoby. Nota ta bywa traktowana jako data powstania rękopisu[3].

Tekst rękopisu został skolacjonowany na potrzeby Wulgaty sykstyńskiej, dotarł jednak do rąk kardynała Caraffy za późno[5]. Został jednak wykorzystany w Wulgacie klementyńskiej, a także w wydaniu Wordswortha, w którym to wydaniu został oznakowany przy pomocy siglum T[2].

Giuseppe Bianchini wydał tekst rękopisu w roku 1740[6].

Od roku 1869[4] rękopis przechowywany jest w bibliotece Hiszpańskiej Bibliotece Narodowej w Madrycie (Ms. Tol. 2.1)[3].

Przypisy

Bibliografia

  • The Seville Bible. World Digital Library.
  • Giuseppe Bianchini: Vindiciae Canonicarum Scripturarum, Vulgatae Latinae editiones. Rome: 1740, s. XLVII-CCVI.
  • Caspar René Gregory: Textkritik des Neuen Testaments. T. 2. Leipzig: J.C. Hinrichs, 1902, s. 632. (niem.).
  • Bruce M. Metzger: The Early Versions of the New Testament. Wyd. 3. Oxford: Oxford University Press, 1977, s. 339. ISBN 978-0-19-826170-4. (ang.).
  • Henri Quentin: Mémoire sur l'établissement du texte de la Vulgate. Rome: Desclée, 1922. (fr.).
  • Frederik Henry Ambrose Scrivener, Edward Miller: A Plain Introduction to the Criticism of the New Testament. Wyd. 4. T. 2. London: George Bell & Sons, 1894, s. 73.

Linki zewnętrzne

Zobacz multimedia związane z tematem: Codex Toletanus
  • Codex Toletanus Biblioteca Digital Hispánica