Compitalia

Compitalia
Dzień	początek stycznia
Państwa	starożytny Rzym
Typ święta	rzymskie
Zwyczaje	wznoszenie kapliczki na polu (na wsi) lub ołtarza na ulicznym skrzyżowaniu (w mieście)
Znaczenie	oczyszczenie gospodarstwa domowego

Compitalia (Kompitalie)^[1] – rzymskie święto ku czci larów (lares compitales), będących bóstwami opiekuńczymi rozdroży (łac. compitum, lm compita) i skrzyżowań dróg. Odmiennie obchodzono je na wsi i w mieście przy udziale kapłanów zwanych compitales^[2].

W miastach święto larów dzielnicowych, strzegących skrzyżowań ulic, obchodzono na początku stycznia i miało ono charakter ludyczny, połączone z atrakcyjnymi występami i pospolitymi rozrywkami dla mieszkańców^[3]. Według innych źródeł obchody Compitaliów przypadały w dniu 2 maja^[2]. Przedstawiciel każdej insuli wznosił na skrzyżowaniu ulic ołtarz, gdzie składano ofiarę (najczęściej z kury). Po oficjalnych ceremoniach następowały trzy dni szczególnie swobodnego świętowania^{[potrzebny przypis]}.

Na wsi każdy rolnik budował na swym polu kapliczkę, w której składał pług oraz tyle drewnianych podobizn ludzkich, ilu członków liczyła rodzina. Następnego dnia składano ofiarę ze zwierzęcia dla oczyszczenia gospodarstwa na nadchodzący rok. Obrzędy te rozpoczynały trzy dni świąt^{[potrzebny przypis]}.

Przypisy

↑ Wielka encyklopedia PWN. T. 15. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2003, s. 352.
↑ ^a ^b Mała encyklopedia kultury antycznej A–Z (pod red. Z. Piszczka). Wyd. 5. Warszawa: PWN, 1983, s. 159-160
↑ Jan Parandowski: Mitologia. Wierzenia i podania Greków i Rzymian. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1989, s. 206.