Cykoria endywia

Cykoria endywia
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

astrowce

Rodzina

astrowate

Podrodzina

Cichorioideae

Rodzaj

cykoria

Gatunek

cykoria endywia

Nazwa systematyczna
Cichorium endivia L.
Sp. pl. 2:813. 1753
Multimedia w Wikimedia Commons

Cykoria endywia, endywia (Cichorium endivia L.) – gatunek rośliny jednorocznej lub dwuletniej, należący do rodziny astrowatych. Endywia pochodzi z wybrzeży Morza Śródziemnego i Azji Zachodniej. Znana była już w starożytności. W Europie uprawiana od XVI wieku.

Morfologia

Łodyga
Ma wysokość 0,5 – 1,5 m, zwykle naga. Roślina zawiera sok mleczny.
Liście
Dolne liście podłużne i pierzaste, górne jajowate, siedzące.
Kwiaty
Koszyczki kwiatowe umieszczone w kątach górnych liści i na szczytach łodyg.

Zastosowanie

Uprawa endywii

Sztuka kulinarna – należy do warzyw i jej liście odziomkowe używane są w charakterze sałaty. Ma pikantny, gorzkawy smak. Dobrze komponuje się z ostrymi serami i z dodatkiem orzechów. Zawiera więcej związków mineralnych i witamin niż sałata. Pobudza apetyt dzięki zawartości inuliny oraz substancji gorzkiej – intybiny. Z jej liści przyrządza się sałatki.

 Zobacz też: cykoria podróżnik.

Uprawa

Udaje się na glebach średnio zwięzłych bądź lekkich. Jej rozwojowi sprzyja łagodna jesień i wysoka wilgotność powietrza. Siew na przełomie lutego i marca pod osłonami lub w czerwcu – lipcu na rozsadniku. Zbiór w maju – czerwcu lub we wrześniu – październiku. Endywię bieli się, aby pozbawić ją gorzkiego smaku.

Zmienność

Odmiany:

  • endywia eskariola (Cichorium endivia L. var. latifolium Lam.) – o liściach gładkich.
  • endywia kędzierzawa (Cichorium endivia L. var. crispum Lam.) – o karbowanych, postrzępionych liściach.

Przypisy

  1. Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20]  (ang.).
  2. Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15]  (ang.).
Kontrola autorytatywna (takson):
  • LCCN: sh93009191
  • GND: 4152151-1
  • BNCF: 18796
  • J9U: 987007551406005171
Encyklopedia internetowa:
Identyfikatory zewnętrzne:
  • BioLib: 41610
  • EoL: 488332
  • EUNIS: 153061
  • GBIF: 5392243
  • identyfikator iNaturalist: 160574
  • IPNI: 194527-1
  • ITIS: 501522
  • NCBI: 114280
  • identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): gcc-82814
  • Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:194527-1
  • Tela Botanica: 17304
  • identyfikator Tropicos: 2709789
  • USDA PLANTS: CIEN