Czesława Betlejewska

Czesława Betlejewska
Data i miejsce urodzenia

17 kwietnia 1943
Przygodzice

Zawód, zajęcie

konserwator zabytków

Czesława Betlejewska (ur. 17 kwietnia 1943 w Przygodzicach k. Poznania) – zabytkoznawca, wojewódzki konserwator zabytków w Gdańsku. Jej synem jest artysta Rafał Betlejewski urodzony w 1969 r.

Życiorys

W 1966 roku ukończyła studia z zabytkoznawstwa i konserwatorstwa na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Rok później została zatrudniona w urzędzie wojewódzkiego konserwatora zabytków w Gdańsku. W latach 1975–1979 pełniła funkcję wojewódzkiego konserwatora zabytków. Piastując swoje stanowisko, zainicjowała i objęła nadzór nad konserwacją między innymi ołtarzy bocznych z kościoła św. Mikołaja w Gdańsku, ambony z kościoła św. Trójcy, wnętrza kościołów w Lęborku i Skarszewach. Podjęła się konserwacji cyklu obrazów z krużganków katedry w Pelplinie oraz ław i boazerii z Dworu Artusa. Zainicjowała koncepcję rewaloryzacji miast Hel i Gniew, a także badania architektoniczne i termowizyjne kamienic przyrynkowych w Gniewie. Koncepcję C. Betlejewskiej wykorzystano między innymi w opracowaniu adaptacji Spichlerza Oliwskiego na potrzeby Muzeum Etnograficznego (Muzeum Narodowe). W 1977 r. działaczka zorganizowała pierwszą wystawę „Zabytki na sprzedaż”, której celem było ułatwienie ich odbudowy i rewitalizacji[1].

W 1979 roku Czesława Betlejewska objęła stanowisko kierownika Pracowni Dokumentacji Naukowo-Historycznej w gdańskim oddziale Przedsiębiorstwa Państwowego Pracownie Konserwacji Zabytków. Od roku 1992 była kustoszem pracowni mebli w gdańskim Muzeum Narodowym. W latach 2004–2008 pełniła funkcję wicedyrektora tego muzeum. W 2008 r. przeszła na emeryturę[1].

Jest autorką dokumentacji „Gdańskie wnętrza mieszczańskie”[2]. Do jej dorobku należy także między innymi opracowanie dokumentacji historyczno-urbanistycznej miast: Bytów[3], Orneta[4], Tolkmicko[1], Braniewo[5], Susz, Frombork, Krynica Morska, dokumentacji ruralistycznej dla wsi powiatów słupskiego i człuchowskiego[1]. W roku 1995 we współpracy z grupą gdańskich naukowców prowadziła badania nad budownictwem wsi Swołowo[6]. W 2006 opracowała scenariusz i utworzyła katalog wystawy „Klejnot w koronie Rzeczypospolitej” z okazji rocznicy II pokoju toruńskiego (1466)[7][8], przedstawiającej rzemiosło artystyczne Gdańska na tle Prus Królewskich[9][10].

Czesława Betlejewska pełniła funkcję prezesa rady Fundacji im. dr Katarzyny Cieślak, wspierającej młodych pracowników nauki w badaniach nad sztuką i kulturą Pomorza i Warmii[1].

Publikacje

  • „Klejnoty sztuki znad Renu. Malarstwo starokolońskie ze zbiorów Wallraf-Richartz-Museum w Kolonii” (1994, współautorka)[11]
  • „Meble gdańskie od XVI do XIX wieku” (2001)[12]
  • „Meble elbląskie XVII i XVIII wieku” (2004)[13]
  • „Klejnot w koronie Rzeczypospolitej. Sztuka zdobnicza Prus Królewskich” (2006, pod red.)[14]

Przypisy

  1. a b c d e BETLEJEWSKA CZESŁAWA – Encyklopedia Gdańska [online], gdansk.gedanopedia.pl [dostęp 2022-03-07] .
  2. Bałtycki Festiwal Nauki w NCK [online], Nadbałtyckie Centrum Kultury w Gdańsku [dostęp 2022-03-16]  (pol.).
  3. ElżbietaE. Szalewska ElżbietaE., Elementy krystalizujące urbanistykę Bytowa we wczesnym rozwoju przestrzennym miasta, „Nasze Pomorze. Rocznik Muzeum Zachodnio-Kaszubskiego w Bytowie” (4), 2002, s. 23 .
  4. LOKALNY PROGRAM REWITALIZACJI MIASTA ORNETA NA LATA 2008–2015, orneta-umig.bip-wm.pl, Orneta 2008 .
  5. OSA | Otwarty System Archiwizacji [online], osa.archiwa.org [dostęp 2022-03-16] .
  6. JolantaJ. Nitkowska-Węglarz JolantaJ., Kraina w kratkę, „Głos Słupski” (33), 1997, s. 19 .
  7. Sybilla dla muzeum, „Pomerania” (7–8), 2007, s. 79, ISSN 0238-9045 .
  8. Wyborcza.pl [online], trojmiasto.wyborcza.pl [dostęp 2022-03-16] .
  9. Klejnot w koronie Rzeczypospolitej [online], trojmiasto.pl [dostęp 2022-03-16]  (pol.).
  10. SZTUKA ZDOBNICZA PRUS KRÓLEWSKICH OD XV WIEKU DO PIERWSZEGO ROZBIORU POLSKI W 1772 ROKU [online], docplayer.pl [dostęp 2022-03-16] .
  11. CzesławaC. Betlejewska CzesławaC., JerzyJ. Szwed JerzyJ., Klejnoty sztuki znad Renu. Malarstwo starokolońskie ze zbiorów Wallraf-Richartz-Museum w Kolonii, Gdańsk: Muzeum Narodowe w Gdańsku, 1994 .
  12. CzesławaC. Betlejewska CzesławaC., Meble gdańskie od XVI do XIX wieku, Warszawa: Wydawn. DiG, 2001, ISBN 83-7181-186-1, OCLC 49327113 [dostęp 2022-03-16] .
  13. CzesławaC. Betlejewska CzesławaC., Meble elbląskie XVII i XVIII wieku, Gdańsk ; Kołobrzeg: Wydział Kultury, Kultury Fizycznej i Turystyki Urzędu Miejskiego, 2004 .
  14. CzesławaC. Betlejewska CzesławaC. (red.), Klejnot w koronie Rzeczypospolitej. Sztuka zdobnicza Prus Królewskich, Gdańsk: Muzeum Narodowe w Gdańsku, 2006 .
  • p
  • d
  • e
Wojewódzcy konserwatorzy zabytków w Gdańsku
  • Jan Borowski (1946–1951)
  • Bronisław Mieszkowski (1951–1958)
  • Henryk Raczyniewski (1958–1961)
  • Barbara Roll (1961–1967)
  • Tadeusz Chrzanowski (1967–1973)
  • Mirosław Zeidler (1973–1975)
  • Czesława Betlejewska (1975–1979)
  • Mirosław Zeidler (1979–1980)
  • Tadeusz Chrzanowski (1981–1991)
  • Marcin Gawlicki (1991–2003)
  • Grzegorz Budnik (2003–2004)
  • Marian Kwapiński (2004–2012)
  • Dariusz Chmielewski (2012–2016)
  • Agnieszka Kowalska (2016–2019)
  • Igor Strzok (2019–2023)
  • Dariusz Chmielewski (od 2024)

Kontrola autorytatywna (osoba):
  • ISNI: 0000000117470672
  • VIAF: 16582126
  • LCCN: n2002019174
  • GND: 135884640
  • PLWABN: 9810653534005606
  • NUKAT: n01098764
  • LIH: LNB:V*68632;=BL