Czosnek skalny

Systematyka^[1]^[2]

Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

Nadgromada

Gromada

Podgromada

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

szparagowce

Rodzina

amarylkowate

Rodzaj

czosnek

Gatunek

czosnek skalny

Nazwa systematyczna

Allium lusitanicum Lam.
Encycl. 1: 70 (1783)^[3]

Synonimy

Allium acutangulum Ambros.
Allium acutangulum Rchb.
Allium acutangulum var. montanum Klett & Richt.
Allium acutangulum subsp. petraeum (DC.) Čelak.
Allium acutangulum var. petraeum DC.
Allium angulosum DC.
Allium angulosum var. montanum Pohl
Allium fallax Schult. & Schult.f.
Allium fallax subsp. montanum (Pohl) Fr.
Allium fallens Bubani
Allium leptophyllum Schur
Allium montanum F.W.Schmidt
Allium montanum subsp. lusitanicum (Lam.) Nyman
Allium petraeum Genty
Allium schoenoprasum subsp. lusitanicum (Lam.) K.Richt.
Allium senescens Host
Allium senescens subsp. lusitanicum (Lam.) Dostál
Allium senescens subsp. montanum (Pohl) Holub^[3]

Multimedia w Wikimedia Commons

Czosnek skalny (Allium lusitanicum Lam.) – gatunek roślin z rodziny amarylkowatych. Występuje w znacznej części Europy z wyjątkiem północy i wschodu^[4]^[3]. W Polsce występuje głównie na południu, szczególnie w Tatrach i Pieninach.

Morfologia

Łodyga: Wykształca się w postaci tzw. piętki w cebuli podziemnej i obłego głąbika zwieńczonego kwiatostanem w czasie kwitnienia. W górnej części głąbik jest spłaszczony i kanciasty, ma wysokość 5–30(50) cm.
Część podziemna: Liczne, cienkie i prawie obłe cebule wyrastające na skośnym kłączu.
Liście: Tylko odziomkowe, płaskie, równowąskie, o szerokości 2–3 mm i 5–11 nerwach.
Kwiaty: Zebrane w kulisty, gęsty baldach bez cebulek. Występują 2–3 jajowate, trwałe okrywy, 2-3-krotnie krótsze od kwiatostanu. Szypułki kwiatów są gładkie i 2–4 razy dłuższe od kwiatów. Działki okwiatu koloru liliowego lub różowego, o długości 5-6 mm. Pręciki o nitkach bez ząbków, dużo dłuższe od działek.

Biologia i ekologia

Bylina, geofit. Kwitnie w lipcu i sierpniu. Liczba chromosomów 2n=32. Występuje na suchych i skalistych miejscach, głównie na skałach i naskalnych murawach. Gatunek charakterystyczny dla związku zespołów (All.) Seslerio-Festucion duriusculae i Ass. Carici sepervirentis-Festucetum (regionalnie)^[5].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-09] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Allium lusitanicum Lam., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-04-06] .
↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-02-05].
↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

Bibliografia

Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.

Identyfikatory zewnętrzne (takson):