Czyściec górski

Czyściec górski
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

jasnotowce

Rodzina

jasnotowate

Rodzaj

czyściec

Gatunek

czyściec górski

Nazwa systematyczna
Stachys alpina L.
Sp. Pl. 581 1753[3]
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Czyściec górski (Stachys alpina L.) – gatunek rośliny z rodziny jasnotowatych (Lamiaceae).

Zasięg występowania

Europa zachodnia i środkowa; zawleczony do Wielkiej Brytanii. W Polsce roślina osiąga północną granicę zasięgu. Występuje w Karpatach oraz Sudetach sięgając piętra kosodrzewiny. Na niżu rzadka.

Morfologia

Kwiaty
Liść
Łodyga
Wysokości 40-100 cm, czworokątna, prosta, z gruczołowatymi włoskami u górnej części.
Liście
Nakrzyżległe, z ogonkami o długości od 1 do 14 cm, zielone z obu stron. Dolne kształtu sercowatojajowatego, górne podłużnie jajowatego; wierzchołki liści zaostrzone. Wymiary: 7-19 x 5-11 cm, na brzegach karbowano-ząbkowane.
Kwiaty
Krótsze od liści wspierających, zebrane po 10-20 w nibyokółki, tworzą szczytowy, kwiatostan kłosokształtny. Kielich z szydlastymi ząbkami, owłosiony gruczołowato, o długości 8-13 mm. Korona dwuwargowa, barwy brudnopurpurowej, o długości 15 do 20 mm. Górna warga pojedyncza, dolna trójłatkowa.
Owoc
Rozłupki o długości około 3 mm.

Biologia i ekologia

Bylina. Rośnie na glebach świeżych, żyznych, zasadowych i obojętnych. Zasiedla lasy liściaste: żyzne buczyny i grądy, gdzie preferuje okrajki i poręby. Kwitnie od lipca do września.

Przypisy

  1. Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20]  (ang.).
  2. Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-31]  (ang.).
  3. The Plant List. [dostęp 2014-08-26].

Bibliografia

  • Leokadia Witkowska-Żuk: Rośliny leśne. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2013. ISBN 978-83-7073-359-9.
Identyfikatory zewnętrzne (takson):
  • BioLib: 41064
  • EUNIS: 174038
  • FloraWeb: 5751
  • GBIF: 7306931
  • identyfikator iNaturalist: 360154
  • IPNI: 459286-1
  • NCBI: 694383
  • identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-194763
  • Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:459286-1
  • Tela Botanica: 75390
  • identyfikator Tropicos: 17600364