Dąbrówka kosmata : Morfologia, Biologia i ekologia, Zmienność, Zagrożenia i ochrona Wikipedia, wolna encyklopedia

Dąbrówka kosmata

Systematyka^[1]^[2]

Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

Nadgromada

Gromada

Podgromada

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

jasnotowce

Rodzina

jasnotowate

Rodzaj

dąbrówka

Gatunek

dąbrówka kosmata

Nazwa systematyczna

Ajuga genevensis L.
Sp. Pl. 2: 561. 1753

Systematyka w Wikispecies

Multimedia w Wikimedia Commons

Dąbrówka kosmata, d. genewska (Ajuga genevensis L.) – gatunek należący do rodziny jasnotowatych. Występuje w stanie dzikim na terenie Europy i Azji, w tym całej Polski. Gatunek wprowadzony do flory USA, rozprzestrzenił się na obszarze od stanu Illinois do Nowego Jorku, od Nowej Anglii na południe do Maryland.

Morfologia

Pokrój: Tworzy kępy. Cała roślina jest kosmato owłosiona. Nie tworzy rozłogów.
Łodyga: Szarozielona, owłosiona od samej nasady. Zależnie od odmiany osiąga 10–25 cm wysokości. Ma płożące pędy, chociaż jest mniej ekspansywna niż dąbrówka rozłogowa.
Liście: Zebrane w rozetę. Owalne, trwałe, ciemnozielone. Niektóre odmiany mają pstrokate zabarwienie. Najwyższe podsadki są przeważnie 3-klapowe i krótsze, lub nieco dłuższe od kwiatów.
Kwiaty: Kwiaty ciemnoniebieskie lub różowe, zebrane w kwiatostan, ułożone w pozorne okółki na przemian z liśćmi. Dolna warga korony ma długość 6–9 mm, jej środkowa łatka szerokość 4–8 mm. Nitki pręcików są owłosione.

Biologia i ekologia

Bylina, hemikryptofit. Kwitnie od maja do sierpnia. Porasta zacienione, trudno dostępne miejsca, także skarpy. Rośnie w świetlistych lasach i zaroślach, suchych murawach. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla Cl. Festuco-Brometea^[3].

Zmienność

Tworzy mieszańce z dąbrówką piramidalną i d. rozłogową^[4].
Występuje u nas 3 odmianach.

Kultywary (wybór): 'Pink Beauty' – odmiana o różowych kwiatach.

Zagrożenia i ochrona

W Polsce gatunek rzadki, uznany na wielu obszarach, w tym na terenie Biebrzańskiego Parku Narodowego za zasługujący na ochronę lokalną.

Zastosowanie

Roślina ozdobna. Rozmnaża się jesienią lub wiosną, najczęściej przez podział kęp. Nadaje się na skalniaki. Preferuje stanowiska od słonecznych przez półcieniste do cienistych. Toleruje więcej słońca niż inne gatunki dąbrówki. Znosi mrozy do -35 °C. Rośnie na glebach dowolnego typu, wymaga odpowiedniej, stałej wilgotności.

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-31] (ang.).
↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
↑ Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.