Desmodium

Desmodium scorpiurus

Systematyka^[1]^[2]

Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

Nadgromada

Gromada

Podgromada

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

bobowce

Rodzina

bobowate

Podrodzina

bobowate właściwe

Rodzaj

desmodium

Nazwa systematyczna

Desmodium Desvaux
J. Bot. Agric. 1: 122. Mar 1813^[3]

Typ nomenklatoryczny

D. scorpiurus (Swartz) Poiret^[3]

Synonimy

Cyclomorium Walp.
Edusaron Medik.
Meibomia Heist. ex Fabr.
Nephromeria (Benth.) Schindl.
Nicolsonia DC.
Nissoloides M.E.Jones
Oxydium Benn.
Sagotia Duchass. & Walp.
Tropitoma Raf.^[4]

Systematyka w Wikispecies

Multimedia w Wikimedia Commons

Desmodium^[5] (Desmodium Desv.) – rodzaj roślin należący do rodziny bobowatych. Obejmuje od ok. 185^[4] do 275^[6] gatunków. Najwięcej z nich występuje w strefie tropikalnej i subtropikalnej kontynentów amerykańskich, ale liczne obecne są w tych strefach także na innych kontynentach^[6], we wschodniej części Ameryki Północnej zasięg rodzaju sięga do Kanady^[4]. Rosną często w siedliskach aluwialnych nad rzekami i w miejscach okresowo wilgotnych, ale obecne są w zróżnicowanych siedliskach od suchych do mokrych lasów, zarośli i formacji trawiastych, częste są też na siedliskach zaburzonych przez człowieka^[6].

Rodzaj obejmuje szereg gatunków o dużym znaczeniu użytkowym, wykorzystywanych jako rośliny pastewne i na nawozy zielone (np. D. intortum i D. uncinatum), rośliny ozdobne i lecznicze^[6]. W Polsce kilka gatunków bylinowych uprawianych bywa w ogrodach botanicznych^[5].

Morfologia

Pokrój: Krzewy do 4 m wysokości^[7], półkrzewy i byliny^[8].
Liście: Skrętoległe, zimozielone lub sezonowe^[7], wsparte przylistkami. Blaszka trójlistkowa lub w wyniku redukcji listków bocznych – jednolistkowa^[7]^[8].
Kwiaty: Motylkowe, zebrane w grona wyrastające w kątach liści lub szczytowo, czasem złożone (wiechy) albo wyrastają w kątach liści pojedynczo lub parami^[7]^[8]. Kwiaty są zwykle niewielkie^[5]. Kielich dzwonkowaty, z 5 nierównymi ząbkami, dwuwargowy – górne dwa ząbki są zwykle zrośnięte, dolne są wolne. Korona biała, zielonkawa, różowa do fioletowej. Pręcików 10, z czego 9 ma nitki zrośnięte, a jeden, najwyższy jest wolny. Słupek pojedynczy, z jednego owocolistka, z górną, zwykle siedzącą zalążnią zawierającą kilka lub liczne zalążki^[7]^[8].
Owoce: Strąki wydłużone i ścieśnione, mocno przewęziste między nasionami, zwykle rozpadające się na jednonasienne fragmenty łatwo przyczepiające się do sierści zwierząt i ubrań^[7]^[8].

Systematyka

Pozycja systematyczna

Jeden z rodzajów podplemienia Desmodiinae plemienia Desmodieae z podrodziny bobowatych właściwych (Faboideae) z rodziny bobowatych (Fabaceae)^[2]^[9].

Wykaz gatunków^[4]

Desmodium affine Schltdl.
Desmodium alamanii DC.
Desmodium album (Schindl.) J.F.Macbr.
Desmodium ambiguum Hemsl.
Desmodium amplifolium Hemsl.
Desmodium amplistipulaceum L.Torres-Colín & L.O.Alvarado
Desmodium angustatum (Rose & Standl.) Standl.
Desmodium angustifolium (Kunth) DC.
Desmodium arechavaletae Burkart
Desmodium arizonicum S.Watson
Desmodium axillare (Sw.) DC.
Desmodium batocaulon A.Gray
Desmodium bellum (S.F.Blake) B.G.Schub.
Desmodium bioculatum S.Watson
Desmodium bridgesii (Schindl.) Burkart
Desmodium burkartii L.C.P.Lima & Vanni
Desmodium cajanifolium (Kunth) DC.
Desmodium callilepis Hemsl.
Desmodium campyloclados Hemsl.
Desmodium canadense (L.) DC. – desmodium kanadyjskie^[5]
Desmodium canaliculatum B.G.Schub.
Desmodium canescens (L.) DC.
Desmodium caripense (Kunth) G.Don
Desmodium chartaceum Brandegee
Desmodium chiapense Brandegee
Desmodium ciliare (Muhl. ex Willd.) DC.
Desmodium cinerascens A.Gray – desmodium kłosowate^[5]
Desmodium cinereum (Kunth) DC.
Desmodium coloniense M.E.Jones
Desmodium conzattii Greenm.
Desmodium cordistipulum Hemsl.
Desmodium craspediferum A.M.G.Azevedo & F.Oliveira
Desmodium crassum M.E.Jones
Desmodium cubense Griseb.
Desmodium cuneatum Hook. & Arn.
Desmodium cuspidatum (Muhl. ex Willd.) DC. ex G.Don
Desmodium delotum J.F.Macbr.
Desmodium densiflorum Hemsl.
Desmodium denudatum DC.
Desmodium distortum (Aubl.) J.F.Macbr.
Desmodium fernaldii B.G.Schub.
Desmodium floridanum Chapm.
Desmodium foliosum Hemsl.
Desmodium ghiesbreghtii Hemsl.
Desmodium glabellum (Michx.) DC.
Desmodium glabrescens Malme
Desmodium glabrum (Mill.) DC.
Desmodium gracile M.Martens & Galeotti
Desmodium grahamii A.Gray
Desmodium guadalajaranum S.Watson
Desmodium guaraniticum (Chodat & Hassl.) Malme
Desmodium guianense DC.
Desmodium hartwegianum Hemsl.
Desmodium hassleri (Schindl.) Burkart
Desmodium helleri Peyr.
Desmodium hirsutum M.Martens & Galeotti
Desmodium hookerianum D.Dietr.
Desmodium × humifusum (Muhl. ex Bigelow) L.C.Beck
Desmodium illinoense A.Gray
Desmodium incanum (Sw.) DC.
Desmodium infractum DC.
Desmodium intermedium Burkart
Desmodium intortum (Mill.) Urb.
Desmodium jaliscanum S.Watson
Desmodium johnstonii Standl. ex B.G.Schub.
Desmodium kaalense Guillaumin
Desmodium karwinskii (Schindl.) L.Torres-Colín & A.Delgado
Desmodium laevigatum (Nutt.) DC.
Desmodium lagopodioides Endl.
Desmodium lamprocarpum Hemsl.
Desmodium lavanduliflorum Standl.
Desmodium leiocarpum (Spreng.) G.Don
Desmodium lempirae C.Nelson
Desmodium leptoclados Hemsl.
Desmodium leptomeres (S.F.Blake) B.G.Schub. & McVaugh
Desmodium limense Hook.
Desmodium lindheimeri Vail
Desmodium lineatum DC.
Desmodium longiarticulatum (Rusby) Burkart
Desmodium lupulinum Schltdl.
Desmodium luteolum Standl.
Desmodium macrocarpum Domin
Desmodium macrodesmum (S.F.Blake) Standl. & Steyerm.
Desmodium macropodium Hemsl.
Desmodium macrostachyum Hemsl.
Desmodium madrense Hemsl.
Desmodium marilandicum (L.) DC.
Desmodium maxonii (Standl.) Standl.
Desmodium membranifolium L.C.P.Lima, A.M.G.Azevedo & L.P.Queiroz
Desmodium metallicum (Rose & Standl.) Standl.
Desmodium metcalfei (Rose & J.H.Painter) Kearney & Peebles
Desmodium mexiae B.G.Schub.
Desmodium michelianum (Schindl.) B.G.Schub. & McVaugh
Desmodium michoacanum B.G.Schub. & McVaugh
Desmodium micranthum (Schindl.) J.F.Macbr.
Desmodium microcarpum (Rusby) L.C.P.Lima, A.M.G.Azevedo & L.P.Queiroz
Desmodium miniatura Standl. & L.O.Williams
Desmodium molliculum (Kunth) DC.
Desmodium monticola Brandegee
Desmodium nicaraguense Oerst.
Desmodium nitidum M.Martens & Galeotti
Desmodium novogalicianum B.G.Schub. & McVaugh
Desmodium nuttallii (Schindl.) B.G.Schub.
Desmodium obtusum (Muhl. ex Willd.) DC.
Desmodium occidentale (C.V.Morton) Standl.
Desmodium ochroleucum M.A.Curtis ex Canby
Desmodium orbiculare Schltdl.
Desmodium orizabanum Hemsl.
Desmodium ospriostreblum Chiov.
Desmodium pachyrhizum Vogel
Desmodium painteri (Rose & Standl.) Standl.
Desmodium pallidum (Rose & J.H.Painter) Standl.
Desmodium palmeri Hemsl.
Desmodium paniculatum (L.) DC.
Desmodium paraguanae Pittier
Desmodium parkinsonii Hemsl.
Desmodium perplexum B.G.Schub.
Desmodium platycarpum Benth.
Desmodium plectocarpum Hemsl.
Desmodium plicatum Schltdl. & Cham.
Desmodium polygaloides Chodat & Hassl.
Desmodium polystachyum Schltdl.
Desmodium prehensile Schltdl.
Desmodium pringlei S.Watson
Desmodium procumbens (Mill.) C.L.Hitchc.
Desmodium prodigum (Schindl.) Standl.
Desmodium prostratum Brandegee
Desmodium pseudoamplifolium Micheli
Desmodium psilocarpum A.Gray
Desmodium psilophyllum Schltdl.
Desmodium purpusianum (Schindl.) B.G.Schub.
Desmodium purpusii Brandegee
Desmodium raymundoramirezii L.Torres & A.Delgado
Desmodium retinens Schltdl.
Desmodium rhynchodesmum (S.F.Blake) Standl.
Desmodium rhytidophyllum F.Muell. ex Benth.
Desmodium riedelii (Schindl.) Burkart
Desmodium rosei B.G.Schub.
Desmodium rotundifolium DC.
Desmodium saccatum B.G.Schub.
Desmodium saxatile (C.V.Morton) B.G.Schub. & McVaugh
Desmodium scalare B.G.Schub. & McVaugh
Desmodium schindleri B.G.Schub.
Desmodium schubertianum Standl. & L.O.Williams
Desmodium schusteri (Schindl.) Standl.
Desmodium sclerophyllum Benth.
Desmodium scopulorum S.Watson
Desmodium scorpiurus (Sw.) Desv. ex DC.
Desmodium scutatum Hemsl.
Desmodium seatonii Greenm.
Desmodium seleri (Schindl.) Standl. & Steyerm.
Desmodium sericeum (Schindl.) Standl.
Desmodium sericocarpum Hemsl.
Desmodium sericophyllum Schltdl.
Desmodium serotinum (Willd.) DC.
Desmodium sessilifolium (Torr. ex M.A.Curtis) Torr. & A.Gray
Desmodium siamense (Schindl.) Craib
Desmodium skinneri Benth.
Desmodium strictum (Pursh) DC.
Desmodium subrosum G.L.Nesom
Desmodium subsecundum Vogel
Desmodium subsericeum Malme
Desmodium subsessile Schltdl.
Desmodium substipulaceum Blume ex Kurz
Desmodium subtile Hemsl.
Desmodium sumichrastii (Schindl.) Standl.
Desmodium sylvicola Brandegee
Desmodium tastense Brandegee
Desmodium tenax Schindl.
Desmodium tenuifolium Torr. & A.Gray
Desmodium tenuipes (S.F.Blake) B.G.Schub.
Desmodium tortuosum (Sw.) DC.
Desmodium triarticulatum Malme
Desmodium tweedyi Britton
Desmodium uncinatum (Jacq.) DC.
Desmodium urarioides (S.F.Blake) B.G.Schub. & McVaugh
Desmodium vargasianum B.G.Schub.
Desmodium varians (Labill.) G.Don
Desmodium venosum Vogel
Desmodium venustum Steud.
Desmodium viridiflorum (L.) DC.
Desmodium volubile (Schindl.) B.G.Schub. & McVaugh
Desmodium weberbaueri (Schindl.) J.F.Macbr.
Desmodium wydlerianum Urb.
Desmodium xylopodium Greenm.
Desmodium yungasense Britton

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ ^a ^b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Fabales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-09-23] (ang.).
↑ ^a ^b Desmodium. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2022-01-14].
↑ ^a ^b ^c ^d Desmodium Desv.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-01-14].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Włodzimierz Seneta: Drzewa i krzewy liściaste. D-H. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996, s. 25. ISBN 83-01-12029-0.
↑ ^a ^b ^c ^d G. P. Lewis, Brian Schrire, Barbara Mackinder, Mike Lock: Legumes of the World. Royal Botanic Gardens, Kew, 2005, s. 440. ISBN 978-1-900347-80-8.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 288. ISBN 0-333-73003-8.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Puhua Huang & Hiroyoshi Ohashi: Desmodium Desvaux. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2022-01-14].
↑ Genus Desmodium Desv.. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2022-01-14]. (ang.).