Dialekt środkowoczeski

Mapa dialektów czeskich właściwych[1].

Dialekt środkowoczeski[2] (cz. středočeská podskupina[3], středočeské nářečí) – jeden z czterech dialektów czeskich właściwych obok dialektu wschodnioczeskiego, zachodnioczeskiego i czesko-morawskiego. Zajmuje obszar środkowych Czech[4]. Ważne miejsce wśród gwar środkowoczeskich zajmuje gwara praska, na której opiera się codzienna mowa mieszkańców Pragi, a także potoczny język czeski[5].

Cechy językowe

Dialekt środkowoczeski nie posiada wielu cech językowych, którymi odróżniałby się od pozostałych dialektów czeskich właściwych[3].

Do cech fonetycznych gwar środkowoczeskich można zaliczyć:

  • skracanie í oraz ú w niektórych końcówkach fleksyjnych, np. nesmim, nosim, chlapum, po dobrim[3],
  • dyftongizacja í do ej po spółgłoskach s, z, c, np. cejtit, vozejk, sejtko[3].

Charakterystycznymi cechami morfologii gwar środkowoczeskich są:

  • formy pierwotnie mianownika w funkcji biernika, np. viděl dva vojáci, podobnie jak w gwarach wschodnioczeskich[3],
  • odmiana typu úhlí, úhlího, úhlímu[3],
  • na północy obszaru środkowoczeskiego występuje odmiana typu bratroj, jak w gwarach wschodnioczeskich, zaś na południu spotyka się formy typu jedneho, pjekneho, jak w gwarach zachodnioczeskich[5].

Przypisy

Bibliografia

  • Zdzisław Stieber: Zarys dialektologii języków zachodniosłowiańskich. Warszawa: PWN, 1965.
  • D. Short: Czech // The Slavonic Languages / Edited by Comrie B., Corbett G. London, New York: Routledge, 1993, s. 455–532. ISBN 0-415-04755-2. (ang.).
  • Pavel Kosek: Česká nářečí. [dostęp 2022-07-25]. (cz.).
  • С.С. Скорвид: Чешский Язык // Языки мира: Славянские языки. 2005. (ros.).