Dichodon
 D. cerastoides | |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | rośliny | ||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | okrytonasienne | ||
| Klasa | Magnoliopsida | ||
| Nadrząd | goździkopodobne | ||
| Rząd | goździkowce | ||
| Rodzina | goździkowate | ||
| Rodzaj | Dichodon | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Dichodon (Bartl. ex Rchb.) Rchb. Deut. Bot. Herb.-Buch: 205 (1841)[3] | |||
| Typ nomenklatoryczny | |||
| D. dubius (T. Bastard) S. S. Ikonnikov[4] | |||
| Synonimy | |||
| |||
Dichodon (Bartl. ex Rchb.) Rchb. – rodzaj roślin z rodziny goździkowatych, tradycyjnie wyróżniany do początków XXI wieku zwykle jako podrodzaj w rodzaju rogownica Cerastium. Obejmuje ok. 16 gatunków, ale status wielu jest niepewny[5]. Zweryfikowanych i zaakceptowanych gatunków jest 5[3]. Rośliny te występują w strefie arktycznej Ameryki Północnej i Eurazji oraz w klimacie umiarkowanym Europy i Azji, sięgając na południu po północno-zachodnie krańce Afryki (Maroko) oraz Iran i Pakistan w Azji[3]. Dwa gatunki z tego rodzaju występują w Polsce – rogownica lepka D. viscidum i rogownica trójszyjkowa D. cerastoides (w polskim piśmiennictwie tradycyjnie włączane są do rodzaju Cerastium)[6].
Morfologia
Rośliny zielne podobne do rodzaju rogownica Cerastium. Różnią się tym, że zalążnia tworzona jest przez trzy, a nie pięć owocolistków, w konsekwencji szyjki słupka są trzy, a nie pięć. Owocem jest torebka otwierająca się 6 ząbkami, a nie 10[7].
Systematyka
- Pozycja systematyczna
Rodzaj z rodziny goździkowatych (Caryophyllaceae), w którym klasyfikowany jest do podrodziny Alsinoideae i plemienia Alsineae. Zaliczane tu gatunki włączane były jako podrodzaj Dichodon do rodzaju rogownica Cerastium, co czyniło z tego rodzaju takson polifiletyczny. Analizy molekularne wykazały, że Dichodon jest grupą siostrzaną względem rodzaju mokrzycznik Holosteum, podczas gdy rodzaj Cerastium (wąsko ujmowany) jest siostrzany względem rodzaju menchia Moenchia[7][8][9], ewentualnie Dichodon zajmuje pozycję bazalną w obrębie tej grupy rodzajów, z kolejno oddzielającymi się rodzajami Holosteum, Moenchia i Cerastium[10].
- Wykaz gatunków[3]
- Dichodon alborzensis Arabi & Zarre
- Dichodon cerastoides (L.) Rchb. – rogownica trójszyjkowa
- Dichodon kotschyi (Boiss.) Ikonn.
- Dichodon persicum (Boiss.) Ikonn.
- Dichodon viscidum (M.Bieb.) Holub – rogownica lepka
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2022-05-25] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Caryophyllales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2022-05-25] (ang.).
- ↑ a b c d e Dichodon (Bartl. ex Rchb.) Rchb.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-05-25].
- ↑ Dichodon. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2022-05-25].
- ↑ Mustafa Keskin. The Genus Dichodon (Caryophyllaceae) in Turkey. „Frontiers in Life Sciences and Related Technologies”. 3, 1, 2022. DOI: 10.51753/flsrt.1000995.
- ↑ ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 54, ISBN 978-83-62975-45-7 .
- ↑ a b Gang Yao. Dichodon parvipetalum, a new combination for the Chinese Caryophyllaceae. „PhytoKeys”. 69, s. 129–130, 2016. DOI: 10.3897/phytokeys.69.8494.
- ↑ Zahra Arabi, Farrokh Ghahremaninejad, Richard K. Rabeler, Irina Sokolova, Maximilian Weigend, Shahin Zarre. Intergeneric relationships within the tribe Alsineae (Caryophyllaceae) as inferred from nrDNA ITS and cpDNA rps16 sequences: A step toward a phylogenetically based generic system. „Taxon”, 2022.
- ↑ Xinci Cui, Yunyun Zhao, Chunhai Zhao, Jiaxi Liu. Pollen morphology of tribes Alsineae and Sperguleae (Caryophyllaceae) and its systematic significance. „Palynology”. 44, 4, 2020. DOI: 10.1080/01916122.2019.1661882.
- ↑ Wen-QiaoW.Q. Wang Wen-QiaoW.Q., Zhi-WeiZ.W. Su Zhi-WeiZ.W., Zhong-HuiZ.H. Ma Zhong-HuiZ.H., Comprehensive molecular and morphological analysis of Brachystemma calycinum and Stellaria ovatifolia in the tribe Alsineae (Caryophyllaceae), „PhytoKeys”, 220, 2023, s. 1-16, DOI: 10.3897/phytokeys.220.96126 [dostęp 2023-02-27] .
