Dinu Lipatti

Dinu Lipatti
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

19 marca 1917
Bukareszt

Data i miejsce śmierci

2 grudnia 1950
Genewa

Instrumenty

fortepian

Gatunki

muzyka poważna

Zawód

kompozytor
pianista

Multimedia w Wikimedia Commons

Dinu Lipatti (ur. 19 marca 1917 w Bukareszcie, zm. 2 grudnia 1950 w Genewie) – rumuński pianista i kompozytor

Urodził się w zamożnej rodzinie bukareszteńskich muzyków. Jego ojcem chrzestnym był rumuński kompozytor, skrzypek i pianista George Enescu.

Lipatti wcześnie rozpoczął naukę gry na fortepianie. W czerwcu 1930 w wieku 13 lat wystąpił z powodzeniem na popisie studentów Konserwatorium w Bukareszcie z koncertem a-moll Griega. W wieku 16 lat uczestniczył w międzynarodowym konkursie pianistycznym w Wiedniu, na którym jury przyznało mu drugą nagrodę. W proteście przeciw tej krzywdzącej decyzji Alfred Cortot opuścił posiedzenie jury konkursu.

W roku 1934 Dinu Lipatti rozpoczął studia w École Normale de Musique de Paris: kompozycję u Paula Dukasa, Nadii Boulanger i Igora Strawinskiego, fortepian u Alfreda Cortota i Yvonne Lefébure, dyrygenturę u Charlesa Müncha. Uczył się też u Artura Schnabla.

Po wybuchu II wojny światowej mógł występować tylko w krajach neutralnych lub sprzymierzonych z III Rzeszą. W roku 1943 wraz z żoną, pianistką Madeleine Cantacuzene zamieszkał w Genewie.

W roku 1944 został powołany na profesora klasy mistrzowskiej w Konserwatorium Genewskim.

Producent nagrań fonograficznych Walter Legge podpisał z Dinu Lipattim kontrakt na nagrania płytowe dla firmy EMI, które zostały zrealizowane w Londynie w roku 1947. W sali Royal Albert Hall nagrał Koncert fortepianowy a-moll Schumanna z dyrygentem Herbert von Karajanem.

Dinu Lipatti zachorował w roku 1947 na ziarnicę złośliwą. Mimo choroby występował jeszcze na estradach koncertowych, lecz podczas ostatniego występu publicznego na festiwalu muzycznym w Besançon we wrześniu 1950 musiał przerwać wykonywanie ostatniego utworu (walc Chopina), zamiast którego zagrał transkrypcję fortepianową chorału Bacha Jesu bleibet meine Freude[1].

Nieliczne nagrania Lipattiego ukazują się nadal w odświeżonych akustycznie wersjach, m.in. Barkarola i Sonata h-moll Chopina oraz Koncert fortepianowy a-moll Schumanna.

Dinu Lipatti zmarł przedwcześnie w wieku 33 lat i został pochowany na cmentarzu w Chêne-Bourg w kantonie genewskim.

Przypisy

  1. Audio: Lipatti gra Jesu bleibet meine Freude (1947).

Bibliografia

  • Hommage à Dinu Lipatti. Labor & Fides, Genewa 1952. (Wspomnienia znanych muzyków po francusku, niemiecku i angielsku).
  • Dragos Tanasescu, Grigore Bargauanu: Lipatti. Kahn & Averill, London 1988, ISBN 0-912483-18-0.
  • International Lipatti-Haskil Foundation
  • Dyskografia Dinu Lipatti. fischer.hosting.paran.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-11-18)].
Kontrola autorytatywna (osoba):
  • ISNI: 0000000083889431
  • VIAF: 64192463
  • LCCN: n81126805
  • GND: 119550628
  • NDL: 01095113
  • BnF: 13896689h
  • SUDOC: 029994497
  • NKC: jx20040927005
  • BNE: XX854762
  • NTA: 072296437
  • CiNii: DA10331525
  • PLWABN: 9810703461005606
  • NUKAT: n2009124193
  • J9U: 987007270900505171
  • CONOR: 17766243
  • RISM: people/50034965
  • WorldCat: lccn-n81126805
Encyklopedia internetowa:
  • PWN: 3932909
  • Universalis: dinu-lipatti
  • БРЭ: 2147026
  • NE.se: dinu-lipatti
  • SNL: Dinu_Lipatti
  • VLE: dinu-lipatti
  • DSDE: Dinu_Lipatti
  • identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 36696