Domenico Caracciolo

Ten artykuł od 2018-04 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Domenico Caracciolo

Data i miejsce urodzenia	2 października 1715 Malpartida de la Serena
Data i miejsce śmierci	16 lipca 1789 Neapol
Wicekról Sycylii
Okres	od 1781 do 1786
Multimedia w Wikimedia Commons

Domenico Caracciolo, markiz di Villamaina (ur. 2 października 1715 w Malpartida de la Serena, zm. 16 lipca 1789 w Neapolu) – włoski (neapolitański) polityk-reformator, człowiek oświecenia.

Był ministrem Królestwa Neapolu i kontynuatorem reform po upadku i niełasce (1776) poprzedniego ministra-reformatora Bernarda Tanucciego, który wojował z przywilejami kleru, m.in. nakładając w 1741 roku podatki na Kościół neapolitański. Caracciolo próbował kontynuować ten kurs znosząc m.in. inkwizycję na Sycylii (1782) nie miał jednak wytrwałości i pracowitości poprzednika, więc jego sukcesy były zwykle połowiczne, a reformy słabo ugruntowane.

W reformach wspierał go pierwszy minister Neapolu od 1781 Giuseppe Beccadelli (1726–1813).

Zanim rozpoczął karierę ministerialną Caracciolo był sędzią sądu Gran Corte della Vicaria, ambasadorem Królestwa Neapolu w Turynie, Londynie (z którego to okresu pochodzą jego Memorie – Wspomnienia, 1768) i Paryżu.

Od roku 1781 do stycznia 1786 wicekról Sycylii. Wdrażał tam oświeceniowe reformy i napisał Listy z Sycylii (Lettere da Sicilia). Na Sycylii zobaczył ciemną, a butną szlachtę, czyli według jego słów: incivili, rozzi e barbari („niecywilizowanych, gburów i barbarzyńców”). Wobec tej sycylijskiej szlachty zachowywał się prowokacyjnie, dając do zrozumienia, jak bardzo gardzi ich przywilejami i zwyczajami. Jego rządy na wyspie nie były zbyt szczęśliwe z powodów obiektywnych. W 1783 roku miasta Mesyna i Reggio di Calabria nawiedziło straszliwe „trzęsienie ziemi”, które wymagało nałożenia nowych podatków w celu znalezienia funduszy na walkę ze skutkami niszczącego żywiołu.

Od stycznia 1786 był sekretarzem stanu (odpowiednik MSZ) Królestwa Neapolu i superintendentem generalnym państwa (Segretario di Stato, Sovrintendente Generale), a więc pełnił funkcje, które stanowiły o „premierostwie” Giuseppe’a Beccadellego di Bologna, który w początkach 1786 zrezygnował z urzędów. Miejsce Caracciola jako wicekróla Sycylii zajął z kolei Francesco D’Aquino di Caramanico.

Caracciolo był przyjacielem i korespondentem Diderota i d’Alemberta.

Bibliografia

• I successori di Tanucci: Sambuca, Caracciolo e Caramanico
• trzy listy Caracciolo. leinchieste.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-05-08)].
• Memorie („Wspomnienia” – 1768)
• Domenico Caracciolo, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2022-10-10]  (ang.).
• Emanuel Rostworowski, Historia powszechna – wiek XVIII, Warszawa 1984 PWN, s. 729.
• Giuseppe Bonomo, Pitrè la Sicilia e i siciliani, Sellerio, Palermo 1989.
• Isidoro La Lumia, Palermo, il suo passato, il suo presente, i suoi monumenti, Antares editrice, 2004, 1° edizione Pedone Lauriel, 1875.
• Francesco Renda, Storia della Sicilia, Sellerio, Palermo, 2003.
• Rosario Romeo, Il risorgimento in Sicilia, La Terza, Bari, 1982.
• Giuseppe Pitrè, La vita in Palermo cento e più anni fa, Editrice Il Vespro, Palermo, prima edizione Barbera, Firenze, 1904.
• Leonardo Sciascia, Le Parrocchie di Regalpetra- Morte dell’Inquisitore, La Terza, Bari,1982.