Don Cherry

Don Cherry

Don Cherry w 1987 r.
Imię i nazwisko	Donald Eugene Cherry
Data i miejsce urodzenia	18 listopada 1936 Oklahoma City, Stany Zjednoczone
Data i miejsce śmierci	19 października 1995 Malaga, Hiszpania
Instrumenty	trąbka
Gatunki	jazz, world music
Zawód	muzyk
Powiązania	Ornette Coleman, John Coltrane, Albert Ayler, Osjan, Krzysztof Penderecki
Multimedia w Wikimedia Commons

Donald Eugene Cherry (ur. 18 listopada 1936 w Oklahoma City, zm. 19 października 1995 w Maladze) – amerykański trębacz jazzowy, jeden z twórców i głównych innowatorów free jazzu oraz gatunku później nazwanego przez dziennikarzy world music. Jego kariera rozwinęła się dzięki długotrwałej współpracy z Ornette'em Colemanem. Przybrany ojciec Neneh Cherry i biologiczny Eagle-Eye Cherry.

Życiorys

Dorastał w Los Angeles. We wczesnej młodości grywał na trąbce i fortepianie w zespołach rhytmandbluesowych. W połowie lat 50. dołączył wraz ze swoim kolegą Billym Higginsem do kwartetu Ornette’a Colemana, wraz z którym w latach 1958–1960 nagrał przełomowe dla free jazzu płyty Something Else!!!!! The Music Of Ornette Coleman, The Shape of Jazz to Come, Change of the Century i Free Jazz: A Collective Improvisation.

Rozgłos zdobyty dzięki nagraniom z Colemanem umożliwił Cherry'emu podjęcie współpracy z najlepszymi muzykami jazzowymi. W 1960 wraz z Johnem Coltrane'em nagrał płytę Avant Garde; nagrywał również m.in. z Sonnym Rollinsem i Archiem Sheppem. W 1964 dołączył do zespołu Alberta Aylera, z którym nagrał kilka płyt (New York Eye and Ear Control, Vibrations) i odbył trasę po Europie.

Pod koniec lat 60. wyruszył w podróż po Europie, Afryce i Azji i nauczył się gry na wielu egzotycznych instrumentach ludowych (m.in. Doussn'gouni – rodzaj harfy o kilkusetletniej tradycji, używanej podczas uroczystości związanych z polowaniem pochodzącą z Mali (Zachodnia Afryka), różnego rodzaju flety). Obok trąbki kieszonkowej, grał na fortepianie (na którym rozpoczynał ok. roku 1951 grę w zespołach jazzowych w Los Angeles u boku m.in. Arta Farmera czy Jamesa Claya), melodice, ludowych fletach z różnych stron świata i różnych instrumentach perkusyjnych. Przez pewien czas mieszkał w Szwecji wraz ze swoją żoną Moki i ich dziećmi. W jego muzyce pojawiły się silne inspiracje folklorem Bliskiego Wschodu, Afryki i Indii. Dzięki nagraniom z lat 70. (Orient, Eternal Now, Brown Rice) stał się prekursorem world music i etno jazzu.

W 1971 nagrał wraz z Krzysztofem Pendereckim płytę Actions, dokumentującą ich wspólny występ na Donaueschingen Music Festival w Niemczech (płyta ukazała się w 1977). Odwiedził również Polskę, gdzie nawiązał współpracę zespołem Osjan i odbył z nim wspólną trasę koncertową. W połowie lat 70. wraz z muzykami Ornette’a Colemana (Deweyem Redmanem, Charliem Hadenem i Edem Blackwellem utworzył grupę Old and New Dream, wykonującą oprócz własnych kompozycji również oryginalnie zaaranżowane utwory Colemana.

W 1978 Manfred Eicher z wytwórni ECM doprowadził do powstania grupy Codona (w składzie: Don Cherry, sitarzysta Collin Walcott i pochodzący z Brazylii perkusjonista Naná Vasconcelos), która nagrała trzy albumy, zawierające muzykę nazywaną przez Cherry’ego „uniwersalnym folklorem świata”. W 1983 ponownie wystąpił w Polsce, grając z Osjanem na Jazz Jamboree.

W latach 80. ponownie dołączył do kwartetu Ornette’a Colemana, nagrywał też świetnie przyjęte płyty solowe (Art Deco, Multikulti). Był aktywny muzycznie do końca życia, zmarł w Hiszpanii w 1995.

Brał udział w wielu nagraniach współpracując z takimi sławami jak: Carla Bley (Escalator Over the Hill), Lou Reed czy Sun Ra.

Wybrana dyskografia

• Something Else!!!!! The Music of Ornette Coleman (1958)
• Change of the Century (1959)
• Free Jazz: A Collective Improvisation (1960)
• Avant Garde (1960)
• Evidence (1961)
• Our Man in Jazz (1963)
• Future (1963)
• New York Eye and Ear Control (1964)
• Complete Communion (1965)
• Where Is Brooklyn? (1966)
• Live at Montmartre (1966)
• Eternal Rhythm (1968)
• Liberation Music Orchestra (1969)
• Human Music (1970)
• Mu (1970)
• Orient (1973)
• Eternal Now (1973)
• Hear & Now (1976)
• Brown Rice (1976)
• Actions {1977)
• The Journey (1977)
• Codona 1 (1980)
• El Corazon (1982)
• Codona 2 (1982)
• Codona 3 (1983)
• Home Boy (1985)
• A Tribute to Blackwell (1987)
• Art Deco (1988)
• Multikulti (1990)
• Dona Nostra (1994)
• Brotherhood Suite (1997)
• Cool (2000)

Bibliografia

• PeterP. Watrous PeterP., Don Cherry Is Dead at 58; Trumpeter of a Lyrical Jazz [online], nytimes.com, 21 października 1995 [dostęp 2013-05-22]  (ang.).
• Ted Gioia: West Coast jazz: modern jazz in California, 1945-1960. University of California Press, 1998, s. 352. ISBN 978-0-520-21729-4.
• Don Cherry [online], allmusic.com [dostęp 2013-05-22]  (ang.).

Linki zewnętrzne

• Dyskografia Dona Cherry’ego (ang.).
• Biografia Dona Cherry’ego. diapazon.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-02-22)]. (pol.).
• Don Cherry w bazie Notable Names Database (ang.)