Dwanaście krzeseł
 | Ten artykuł dotyczy powieści. Zobacz też: inne znaczenia tego terminu. |
 Pomnik Bendera w otoczeniu 12 krzeseł[1] | |||
| Autor | Ilja Ilf, Jewgienij Pietrow | ||
|---|---|---|---|
| Wydanie oryginalne | |||
| Miejsce wydania | |||
| Język | |||
| Data wydania | 1928 | ||
| |||
| |||
Dwanaście krzeseł (ros. Двенадцать стульев) – rosyjska powieść satyryczna napisana w 1928 przez Ilję Ilfa i Jewgienija Pietrowa.
Główny bohater Ostap Bender powraca w kontynuacji tej książki z 1931 pt. Złote cielę (ros.: Золотой телёнок).
Pierwsze wydanie w języku polskim (tłum. Haliny Pilichowskiej pt. 12 krzeseł) ukazało się w 1929 roku w 128 odcinkach na łamach "Robotnika", a wydanie książkowe w 1931 nakładem wydawnictwa "Rój"[2]. Pierwsze wydanie powojenne (przekład Jana Brzechwy i Tadeusza Żeromskiego pt. Dwanaście krzeseł) było nakładem "Expressu Wieczornego" w 1956, a już w 1957 było jego wydanie książkowe (Iskry). Najczęściej wydawanym w Polsce był ten drugi przekład.
Zarys fabuły
Akcja powieści dzieje się w Związku Radzieckim w 1927 roku, w okresie NEP-u.
Ostap Bender, kanciarz i oszust, a według własnego określenia "wielki kombinator", prowadzi wraz z partnerem Hipolitem Matwiejewiczem Worobianinowem poszukiwania diamentowego skarbu, ukrytego w jednym z dwunastu krzeseł.
Ekranizacje
- Dwanaście krzeseł (Dvanáct křesel) – film z 1933 z Vlastą Burianem i Adolfem Dymszą.
- Dwanaście krzeseł (The Twelve Chairs) – amerykański film z 1970 w reżyserii Mela Brooksa.
- Dwanaście krzeseł (Двенадцать стульев) – radziecki film z 1971 w reżyserii Leonida Gajdaja z Arcziłem Gomiaszwilim w roli głównej.
- Dwanaście krzeseł (Двенадцать стульев) – radziecki miniserial z 1976 w reżyserii Marka Zacharowa z Andriejem Mironowem w roli głównej.
Przypisy
- ↑ W jednym z wątków powieści Ostap Bender, podający się na arcymistrza, w celu wyłudzenia pieniędzy zapowiada przeprowadzenie w drobnej mieścinie Wasiuki międzynarodowego turnieju szachowego, co ma przekształcić Wasiuki w nowoczesne miasto New Wasiuki i pociągnąć przeniesienie tu stolicy państwa. 70 lat później fikcja zamieniła się w rzeczywistość. W stolicy Kałmucji zbudowano miasteczko szachowe i przeprowadzono Olimpiadę szachową 1998, ponieważ ówczesny prezydent Kałmucji Kirsan Ilumżynow pełnił funkcję prezydenta FIDE. Miasteczko szachowe nosi nieoficjalną nazwę New Wasiuki, prowadzi do niego al. Ostapa Bendera, gdzie na skrzyżowaniu z ul. Chruszczowa wzniesiono pomnik Bendera w otoczeniu 12 krzeseł; stoliki przed każdym z krzeseł symbolizują symultankę rozegraną przez powieściowego Bendera w Wasiukach
- ↑ Dane z katalogu Biblioteki Narodowej
Bibliografia
- Ilya Ilf (1897-1937) & Yevgeny Petrov (1903-1942). authorscalendar.info. [dostęp 2016-02-16]. (ang.).
Linki zewnętrzne
- Двенадцать стульев - tekst oryginalny powieści (ros.)
- 12 krzeseł - pierwszy polski przekład tej powieści
Encyklopedia internetowa:
- Britannica: topic/The-Twelve-Chairs
