Dwunastościan foremny Stereoskopowa animacja składania i obrotu dwunastościanu foremnego Przykładowa siatka dwunastościanu foremnego Dwunastościan foremny a. dodekaedr (z gr. ) – wielościan foremny o 12 ścianach w kształcie przystających pięciokątów foremnych [1] . Ma 30 krawędzi i 20 wierzchołków. Ścinając wierzchołki dwunastościanu otrzymujemy wielościan półforemny o nazwie dwunastościan ścięty . Bryła oznaczona jest symbolem Schläfliego {5,3}[2] [3] .
Wzory i własności W poniższych wzorach a {\displaystyle a} oznacza długość krawędzi dwunastościanu foremnego.
Pole powierzchni całkowitej[2] [3] : S = 3 a 2 5 ( 5 + 2 5 ) ≈ 20,645 7 a 2 {\displaystyle S=3\ a^{2}\ {\sqrt {5(5+2{\sqrt {5}})}}\approx 20{,}6457\ a^{2}} V = 1 4 a 3 ( 15 + 7 5 ) ≈ 7,661 3 a 3 {\displaystyle V={\frac {1}{4}}\ a^{3}\ (15+7{\sqrt {5}})\approx 7{,}6613\ a^{3}} Apoloniusz z Pergi wykazał, że dla dwudziestościanu foremnego i dwunastościanu foremnego opartych o wpisane kule o takim samym promieniu zachodzi zależność[2] : V 20 V 12 = S 20 S 12 = 3 10 ( 5 − 5 ) {\displaystyle {\frac {V_{20}}{V_{12}}}={\frac {S_{20}}{S_{12}}}={\sqrt {{\frac {3}{10}}\left(5-{\sqrt {5}}\right)}}} gdzie V n , S n {\displaystyle V_{n},\;S_{n}} oznacza odpowiednio objętość i pole powierzchni n {\displaystyle n} -ścianu foremnego. r = a 20 10 ( 25 + 11 5 ) ≈ 1,113 5 a {\displaystyle r={\frac {a}{20}}{\sqrt {10(25+11{\sqrt {5}})}}\approx 1{,}1135\ a} Promień kuli stycznej do krawędzi[2] [3] : δ = a ( 3 + 5 ) 4 {\displaystyle \delta ={\frac {a(3+{\sqrt {5}})}{4}}} R = a 4 3 ( 1 + 5 ) ≈ 1,401 3 a {\displaystyle R={\frac {a}{4}}\ {\sqrt {3}}\ (1+{\sqrt {5}})\approx 1{,}4013\ a} α = arccos ( − 5 5 ) ≈ 116 , 6 ∘ {\displaystyle \alpha =\arccos \left(-{\frac {\sqrt {5}}{5}}\right)\approx 116{,}6^{\circ }} Ih Zobacz też Przypisy ↑ dwunastościan foremny , [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2021-10-02] . ↑ a b c d e f g h i Eric W. E.W. Weisstein Eric W. E.W. , Regular Dodecahedron , [w:] MathWorld, Wolfram Research (ang. ) . ↑ a b c d e f Dwunastościan foremny – dodekaedr [online], geometria-3d.pl [zarchiwizowane z adresu 2016-05-14] .