Dypsis

Dypsis
Ilustracja
Dypsis lutescens
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

arekowce

Rodzina

arekowate

Rodzaj

Dypsis

Nazwa systematyczna
Dypsis Noronha ex C. F. P. Martius
Hist. Nat. Palm. 3: 180. Jan 1837[3]
Typ nomenklatoryczny

D. forficifolia C. F. P. Martius

Synonimy
  • Adelodypsis Becc.
  • Antongilia Jum.
  • Chrysalidocarpus H. Wendl.
  • Dypsidium Baill.
  • Haplodypsis Baill.
  • Haplophloga Baill.
  • Macrophloga Becc.
  • Neodypsis Baill.
  • Neophloga Baill.
  • Phloga Noronha ex Hook. f.
  • Phlogella Baill.
  • Trichodypsis Baill.
  • Vonitra Becc[4].
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Dypsis – rodzaj palm z rodziny arekowatych. Obejmuje ok. 140[5]–145[6] gatunków roślin występujących na Madagaskarze i przyległych wyspach.

Morfologia

Dypsis decaryi
Kwiatostany i owoce Dypsis lutescens
Pokrój
Rodzaj bardzo zróżnicowany morfologicznie. Są to palmy rosnące zwykle kępiasto o kłodzinach wyprostowanych, rzadko rozgałęzionych u nasady, nieuzbrojonych, z wyraźnymi pierścieniami w węzłach, o średnicy nie większej niż 15 cm[5].
Liście
Zebrane w wyraźny pióropusz. Nasada liścia żółtawa, gładka. Blaszka pierzasto złożona, czasem niepodzielona. Listki lancetowate, ułożone równomiernie, zwykle gęsto na osadce, na końcach ostre[5].
Kwiaty
Zebrane w rozbudowanych kwiatostanach wiechowatych (z rozgałęzieniami trzeciego stopnia) poniżej pióropusza liści. Kwiaty są jednopłciowe, siedzące i skupione w triady składające się z kwiatu pręcikowego wspartego po bokach dwoma kwiatami słupkowymi. Kwiaty pręcikowe składają się z trzech wolnych działek okółka zewnętrznego i trzech płatków okółka wewnętrznego, u nasady nieco zrośniętych, poza tym z 6 pręcików i płonnego, zredukowanego słupka. Kwiaty słupkowe mają okwiat podobny, ale płatki są całkiem wolne, zamiast pręcików – 6 drobnych prątniczków oraz pojedynczy słupek z trzema znamionami[5].
Owoce
Żółte, eliptyczne pestkowce z mięsistym mezokarpem. Nasiona owalne[5].

Systematyka

Pozycja systematyczna według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG III z 2009)[2]

Rodzaj należy do rodziny arekowatych (Arecaceae) z monotypowego rzędu arekowce (Arecales), kladu jednoliścienne (monocots) w obrębie okrytonasiennych. W rodzinie klasyfikowany jest do podrodziny Arecoideae, plemienia Areceae i podplemienia Dypsidinae[7]

Wykaz gatunków[6]
  • Dypsis acaulis J.Dransf. in J.Dransf. & H.Beentje, Palms Madagascar: 409 (1995)
  • Dypsis acuminum (Jum.) Beentje & J.Dransf., Palms Madagascar: 211 (1995)
  • Dypsis albofarinosa Hodel & Marcus, Palms (1999+) 48: 91 (2004)
  • Dypsis ambanjae Beentje in J.Dransfield & H.Beentje, Palms Madagascar: 299 (1995)
  • Dypsis ambilaensis J.Dransf. in J.Dransfield & H.Beentje, Palms Madagascar: 382 (1995)
  • Dypsis ambositrae Beentje in J.Dransfield & H.Beentje, Palms Madagascar: 195 (1995)
  • Dypsis ampasindavae Beentje in J.Dransfield & H.Beentje, Palms Madagascar: 153 (1995)
  • Dypsis andapae Beentje in J.Dransfield & H.Beentje, Palms Madagascar: 300 (1995)
  • Dypsis andrianatonga Beentje in J.Dransfield & H.Beentje, Palms Madagascar: 203 (1995)
  • Dypsis angusta Jum., Ann. Inst. Bot.-Géol. Colon. Marseille, III, 6(1): 34 (1918)
  • Dypsis angustifolia (H.Perrier) Beentje & J.Dransf., Palms Madagascar: 336 (1995)
  • Dypsis ankaizinensis (Jum.) Beentje & J.Dransf., Palms Madagascar: 182 (1995)
  • Dypsis antanambensis Beentje in J.Dransfield & H.Beentje, Palms Madagascar: 368 (1995)
  • Dypsis aquatilis Beentje in J.Dransfield & H.Beentje, Palms Madagascar: 372 (1995)
  • Dypsis arenarum (Jum.) Beentje & J.Dransf., Palms Madagascar: 215 (1995)
  • Dypsis baronii (Becc.) Beentje & J.Dransf., Palms Madagascar: 198 (1995)
  • Dypsis basilonga (Jum. & H.Perrier) Beentje & J.Dransf., Palms Madagascar: 193 (1995)
  • Dypsis beentjei J.Dransf. in J.Dransfield & H.Beentje, Palms Madagascar: 401 (1995)
  • Dypsis bejofo Beentje in J.Dransfield & H.Beentje, Palms Madagascar: 146 (1995)
  • Dypsis bernieriana (Baill.) Beentje & J.Dransf., Palms Madagascar: 304 (1995)
  • Dypsis betamponensis (Jum.) Beentje & J.Dransf., Palms Madagascar: 295 (1995)
  • Dypsis boiviniana Baill., Bull. Mens. Soc. Linn. Paris 2: 1164 (1894)
  • Dypsis bonsai Beentje in J.Dransfield & H.Beentje, Palms Madagascar: 252 (1995)
  • Dypsis bosseri J.Dransf. in J.Dransfield & H.Beentje, Palms Madagascar: 393 (1995)
  • Dypsis brevicaulis (Guillaumet) Beentje & J.Dransf., Palms Madagascar: 323 (1995)
  • Dypsis cabadae (H.E.Moore) Beentje & J.Dransf., Palms Madagascar: 219 (1995)
  • Dypsis canaliculata (Jum.) Beentje & J.Dransf., Palms Madagascar: 149 (1995)
  • Dypsis canescens (Jum. & H.Perrier) Beentje & J.Dransf., Palms Madagascar: 410 (1995)
  • Dypsis carlsmithii J.Dransf. & Marcus, Palms 46: 48 (2002)
  • Dypsis catatiana (Baill.) Beentje & J.Dransf., Palms Madagascar: 308 (1995)
  • Dypsis caudata Beentje in J.Dransfield & H.Beentje, Palms Madagascar: 254 (1995)
  • Dypsis ceracea (Jum.) Beentje & J.Dransf., Palms Madagascar: 151 (1995)
  • Dypsis commersoniana (Baill.) Beentje & J.Dransf., Palms Madagascar: 236 (1995)
  • Dypsis concinna Baker, J. Linn. Soc., Bot. 22: 526 (1887)
  • Dypsis confusa Beentje in J.Dransfield & H.Beentje, Palms Madagascar: 288 (1995)
  • Dypsis cookei J.Dransf. in J.Dransfield & H.Beentje, Palms Madagascar: 399 (1995)
  • Dypsis coriacea Beentje in J.Dransfield & H.Beentje, Palms Madagascar: 311 (1995)
  • Dypsis corniculata (Becc.) Beentje & J.Dransf., Palms Madagascar: 280 (1995)
  • Dypsis coursii Beentje in J.Dransfield & H.Beentje, Palms Madagascar: 230 (1995)
  • Dypsis crinita (Jum. & H.Perrier) Beentje & J.Dransf., Palms Madagascar: 361 (1995)
  • Dypsis curtisii Baker, J. Linn. Soc., Bot. 22: 526 (1887)
  • Dypsis decaryi (Jum.) Beentje & J.Dransf., Palms Madagascar: 187 (1995)
  • Dypsis decipiens (Becc.) Beentje & J.Dransf., Palms Madagascar: 191 (1995)
  • Dypsis delicatula Britt & J.Dransf., Palms (1999+) 49: 41 (2005)
  • Dypsis digitata (Becc.) Beentje & J.Dransf., Palms Madagascar: 320 (1995)
  • Dypsis dransfieldii Beentje in J.Dransfield & H.Beentje, Palms Madagascar: 355 (1995)
  • Dypsis elegans Beentje in J.Dransfield & H.Beentje, Palms Madagascar: 271 (1995)
  • Dypsis eriostachys J.Dransf. in J.Dransfield & H.Beentje, Palms Madagascar: 291 (1995)
  • Dypsis faneva Beentje in J.Dransfield & H.Beentje, Palms Madagascar: 257 (1995)
  • Dypsis fanjana Beentje in J.Dransfield & H.Beentje, Palms Madagascar: 259 (1995)
  • Dypsis fasciculata Jum., Ann. Inst. Bot.-Géol. Colon. Marseille, III, 6(1): 37 (1918)
  • Dypsis fibrosa (C.H.Wright) Beentje & J.Dransf., Palms Madagascar: 366 (1995)
  • Dypsis forficifolia Noronha ex Mart., Hist. Nat. Palm. 3: 180 (1838)
  • Dypsis furcata J.Dransf. in J.Dransfield & H.Beentje, Palms Madagascar: 394 (1995)
  • Dypsis glabrescens (Becc.) Becc., Palme Madagascar: 16 (1912)
  • Dypsis henrici J.Dransf., Beentje & Govaerts, Palms (1999+) 50: 184 (2006)
  • Dypsis heteromorpha (Jum.) Beentje & J.Dransf., Palms Madagascar: 198 (1995)
  • Dypsis heterophylla Baker, J. Linn. Soc., Bot. 22: 552 (1887)
  • Dypsis hiarakae Beentje in J.Dransfield & H.Beentje, Palms Madagascar: 286 (1995)
  • Dypsis hildebrandtii (Baill.) Becc., Palme Madagascar: 14 (1912)
  • Dypsis hovomantsina Beentje in J.Dransfield & H.Beentje, Palms Madagascar: 150 (1995)
  • Dypsis humbertii H.Perrier, Notul. Syst. (Paris) 8: 46 (1939)
  • Dypsis humblotiana (Baill.) Beentje & J.Dransf., Palms Madagascar: 221 (1995)
  • Dypsis ifanadianae Beentje in J.Dransfield & H.Beentje, Palms Madagascar: 171 (1995)
  • Dypsis integra (Jum.) Beentje & J.Dransf., Palms Madagascar: 319 (1995)
  • Dypsis intermedia Beentje in J.Dransfield & H.Beentje, Palms Madagascar: 243 (1995)
  • Dypsis interrupta J.Dransf. in J.Dransfield & H.Beentje, Palms Madagascar: 327 (1995)
  • Dypsis jumelleana Beentje & J.Dransf., Palms Madagascar: 247 (1995)
  • Dypsis laevis J.Dransf. in J.Dransfield & H.Beentje, Palms Madagascar: 386 (1995)
  • Dypsis lanceolata (Becc.) Beentje & J.Dransf., Palms Madagascar: 223 (1995)
  • Dypsis lantzeana Baill., Bull. Mens. Soc. Linn. Paris 2: 1163 (1894)
  • Dypsis lanuginosa J.Dransf. in J.Dransfield & H.Beentje, Palms Madagascar: 396 (1995)
  • Dypsis lastelliana (Baill.) Beentje & J.Dransf., Palms Madagascar: 175 (1995)
  • Dypsis leptocheilos (Hodel) Beentje & J.Dransf., Palms Madagascar: 176 (1995)
  • Dypsis ligulata (Jum.) Beentje & J.Dransf., Palms Madagascar: 178 (1995)
  • Dypsis linearis Jum., Ann. Inst. Bot.-Géol. Colon. Marseille, III, 6(1): 35 (1918)
  • Dypsis lokohoensis J.Dransf. in J.Dransfield & H.Beentje, Palms Madagascar: 350 (1995)
  • Dypsis louvelii Jum. & H.Perrier, Ann. Inst. Bot.-Géol. Colon. Marseille, III, 1: 21 (1913)
  • Dypsis lucens (Jum.) Beentje & J.Dransf., Palms Madagascar: 315 (1995)
  • Dypsis lutea (Jum.) Beentje & J.Dransf., Palms Madagascar: 293 (1995)
  • Dypsis lutescens (H.Wendl.) Beentje & J.Dransf., Palms Madagascar: 212 (1995)
  • Dypsis mahia Beentje in J.Dransfield & H.Beentje, Palms Madagascar: 296 (1995)
  • Dypsis malcomberi Beentje in J.Dransfield & H.Beentje, Palms Madagascar: 165 (1995)
  • Dypsis mananjarensis (Jum. & H.Perrier) Beentje & J.Dransf., Palms Madagascar: 163 (1995)
  • Dypsis mangorensis (Jum.) Beentje & J.Dransf., Palms Madagascar: 264 (1995)
  • Dypsis marojejyi Beentje in J.Dransfield & H.Beentje, Palms Madagascar: 234 (1995)
  • Dypsis mcdonaldiana Beentje in J.Dransfield & H.Beentje, Palms Madagascar: 245 (1995)
  • Dypsis minuta Beentje in J.Dransfield & H.Beentje, Palms Madagascar: 313 (1995)
  • Dypsis mirabilis J.Dransf. in J.Dransfield & H.Beentje, Palms Madagascar: 345 (1995)
  • Dypsis mocquerysiana (Becc.) Becc., Palme Madagascar: 15 (1912)
  • Dypsis monostachya Jum., Ann. Inst. Bot.-Géol. Colon. Marseille, III, 6(1): 36 (1918)
  • Dypsis montana (Jum.) Beentje & J.Dransf., Palms Madagascar: 303 (1995)
  • Dypsis moorei Beentje in J.Dransfield & H.Beentje, Palms Madagascar: 354 (1995)
  • Dypsis nauseosa (Jum. & H.Perrier) Beentje & J.Dransf., Palms Madagascar: 156 (1995)
  • Dypsis nodifera Mart., Hist. Nat. Palm. 3: 312 (1849)
  • Dypsis nossibensis (Becc.) Beentje & J.Dransf., Palms Madagascar: 358 (1995)
  • Dypsis occidentalis (Jum.) Beentje & J.Dransf., Palms Madagascar: 301 (1995)
  • Dypsis onilahensis (Jum. & H.Perrier) Beentje & J.Dransf., Palms Madagascar: 207 (1995)
  • Dypsis oreophila Beentje in J.Dransfield & H.Beentje, Palms Madagascar: 227 (1995)
  • Dypsis oropedionis Beentje in J.Dransfield & H.Beentje, Palms Madagascar: 159 (1995)
  • Dypsis ovobontsira Beentje in J.Dransfield & H.Beentje, Palms Madagascar: 180 (1995)
  • Dypsis pachyramea J.Dransf. in J.Dransfield & H.Beentje, Palms Madagascar: 404 (1995)
  • Dypsis paludosa J.Dransf. in J.Dransfield & H.Beentje, Palms Madagascar: 343 (1995)
  • Dypsis pembana (H.E.Moore) Beentje & J.Dransf., Palms Madagascar: 219 (1995)
  • Dypsis perrieri (Jum.) Beentje & J.Dransf., Palms Madagascar: 351 (1995)
  • Dypsis pervillei (Baill.) Beentje & J.Dransf., Palms Madagascar: 269 (1995)
  • Dypsis pilulifera (Becc.) Beentje & J.Dransf., Palms Madagascar: 161 (1995)
  • Dypsis pinnatifrons Mart., Hist. Nat. Palm. 3: 180 (1838)
  • Dypsis plurisecta Jum., Ann. Inst. Bot.-Géol. Colon. Marseille, III, 6(1): 35 (1918)
  • Dypsis poivreana (Baill.) Beentje & J.Dransf., Palms Madagascar: 307 (1995)
  • Dypsis prestoniana Beentje in J.Dransfield & H.Beentje, Palms Madagascar: 167 (1995)
  • Dypsis procera Jum., Ann. Inst. Bot.-Géol. Colon. Marseille, III, 6(1): 33 (1918)
  • Dypsis procumbens (Jum. & H.Perrier) J.Dransf., Beentje & Govaerts, Palms (1999+) 50: 184 (2006)
  • Dypsis psammophila Beentje in J.Dransfield & H.Beentje, Palms Madagascar: 216 (1995)
  • Dypsis pulchella J.Dransf. in J.Dransfield & H.Beentje, Palms Madagascar: 297 (1995)
  • Dypsis pumila Beentje in J.Dransfield & H.Beentje, Palms Madagascar: 223 (1995)
  • Dypsis pusilla Beentje in J.Dransfield & H.Beentje, Palms Madagascar: 370 (1995)
  • Dypsis ramentacea J.Dransf. in J.Dransfield & H.Beentje, Palms Madagascar: 411 (1995)
  • Dypsis remotiflora J.Dransf. in J.Dransfield & H.Beentje, Palms Madagascar: 331 (1995)
  • Dypsis rivularis (Jum. & H.Perrier) Beentje & J.Dransf., Palms Madagascar: 232 (1995)
  • Dypsis robusta Hodel, Marcus & J.Dransf., Palms (1999+) 49: 129 (2005)
  • Dypsis sahanofensis (Jum. & H.Perrier) Beentje & J.Dransf., Palms Madagascar: 290 (1995)
  • Dypsis saintelucei Beentje in J.Dransfield & H.Beentje, Palms Madagascar: 178 (1995)
  • Dypsis sanctaemariae J.Dransf. in J.Dransfield & H.Beentje, Palms Madagascar: 264 (1995)
  • Dypsis scandens J.Dransf. in J.Dransfield & H.Beentje, Palms Madagascar: 255 (1995)
  • Dypsis schatzii Beentje in J.Dransfield & H.Beentje, Palms Madagascar: 278 (1995)
  • Dypsis scottiana (Becc.) Beentje & J.Dransf., Palms Madagascar: 239 (1995)
  • Dypsis serpentina Beentje in J.Dransfield & H.Beentje, Palms Madagascar: 206 (1995)
  • Dypsis simianensis (Jum.) Beentje & J.Dransf., Palms Madagascar: 317 (1995)
  • Dypsis singularis Beentje in J.Dransfield & H.Beentje, Palms Madagascar: 242 (1995)
  • Dypsis soanieranae Beentje in J.Dransfield & H.Beentje, Palms Madagascar: 266 (1995)
  • Dypsis spicata J.Dransf. in J.Dransfield & H.Beentje, Palms Madagascar: 407 (1995)
  • Dypsis tanalensis (Jum. & H.Perrier) Beentje & J.Dransf., Palms Madagascar: 182 (1995)
  • Dypsis tenuissima Beentje in J.Dransfield & H.Beentje, Palms Madagascar: 315 (1995)
  • Dypsis thermarum J.Dransf. in J.Dransfield & H.Beentje, Palms Madagascar: 377 (1995)
  • Dypsis thiryana (Becc.) Beentje & J.Dransf., Palms Madagascar: 282 (1995)
  • Dypsis thouarsiana Baill., Bull. Mens. Soc. Linn. Paris 2: 1163 (1894)
  • Dypsis tokoravina Beentje in J.Dransfield & H.Beentje, Palms Madagascar: 170 (1995)
  • Dypsis trapezoidea J.Dransf. in J.Dransfield & H.Beentje, Palms Madagascar: 284 (1995)
  • Dypsis tsaratananensis (Jum.) Beentje & J.Dransf., Palms Madagascar: 226 (1995)
  • Dypsis tsaravoasira Beentje in J.Dransfield & H.Beentje, Palms Madagascar: 154 (1995)
  • Dypsis turkiiv J.Dransf., Palms 47: 27 (2003)
  • Dypsis utilis (Jum.) Beentje & J.Dransf., Palms Madagascar: 364 (1995)
  • Dypsis viridis Jum., Ann. Inst. Bot.-Géol. Colon. Marseille, III, 6(1): 35 (1918)

Przypisy

  1. ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20]  (ang.).
  2. ↑ a b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2013-12-18]  (ang.).
  3. ↑ Index Nominum Genericorum (ING). Smithsonian Institution. [dostęp 2013-12-17].
  4. ↑ Dypsis Noronha ex Mart.. [w:] Madagascar Catalogue [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2013-12-17].
  5. ↑ a b c d e Dypsis Noroña ex Martius. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2013-12-17]. (ang.).
  6. ↑ a b Dypsis. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2013-12-17].
  7. ↑ Genus: Dypsis Noronha ex Mart.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2013-12-17]. (ang.).
Identyfikatory zewnętrzne (takson):
  • EoL: 30209
  • Flora of China: 111124
  • Flora of North America: 111124
  • GBIF: 2735778
  • identyfikator iNaturalist: 55269
  • ITIS: 564845
  • NCBI: 131266
  • Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:31225-1
  • identyfikator Tropicos: 40000392
  • USDA PLANTS: DYPSI