Dzwonek karpacki : Morfologia, Biologia i ekologia, Zastosowanie, Przypisy Wikipedia, wolna encyklopedia

Dzwonek karpacki

Dzwonek karpacki w naturalnym siedlisku

Systematyka^[1]^[2]

Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

Nadgromada

Gromada

Podgromada

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

astrowce

Rodzina

dzwonkowate

Rodzaj

dzwonek

Gatunek

dzwonek karpacki

Nazwa systematyczna

Campanula carpatica Jacq.
Hort. Bot. Vindob. 1: 22 1770^[3]

Synonimy

Campanula turbinata Schott, Nyman & Kotschy^[3]

Multimedia w Wikimedia Commons

Dzwonek karpacki (Campanula carpatica Jacq.) – gatunek rośliny z rodziny dzwonkowatych (Campanulaceae). Na świecie ma swoje naturalne stanowiska wyłącznie w Karpatach, ale poza granicami Polski. Jest endemitem karpackim^[4]. Jako gatunek zawleczony rozprzestrzenił się w niektórych miejscach w USA oraz w niektórych państwach Europy (w Norwegii, Włoszech). Jest często uprawiany, jako roślina ozdobna^[5]

Morfologia

Pokrój: Bylina tworząca luźne kępy wysokości 15–40 cm o licznych i wiotkich, pokładających się lub podnoszących, rozgałęzionych łodygach. Pędy nagie lub owłosione krótkimi, szorstkimi włoskami^[4].
Liście: Ogonkowe. Dolne liście duże, sercowatojajowate, karbowano-piłkowane. Górne liście mają zaokrągloną nasadę i są równowąskie i całobrzegie^[4].
Kwiaty: Duże, dzwonkowate, o lazurowym kolorze, wyrastające pojedynczo lub po kilka na długich szypułkach. Zdarzają się również kwiaty białe. Korona ma ząbki wcięte co najwyżej do 1/3 długości. Wewnątrz pojedynczy słupek z 3 lub 4 zagiętymi znamionami. Zatoki pomiędzy ząbkami kielicha bez wyrostków^[4].
Owoce: Torebka^[4].

Biologia i ekologia

Bylina, hemikryptofit. W Polsce kwitnie od czerwca do lipca^[6]. W naturalnym swoim środowisku rośnie na skałach, szczególnie wapiennych.

Zastosowanie

Roślina ozdobna. Jest w pełni mrozoodporna (strefy mrozoodporności 3 – 9)^[7]. Nadaje się szczególnie na rabaty i do ogrodów skalnych. Rozrasta się wolno, nie jest ekspansywna. Wymaga próchniczno-gliniastej gleby i słonecznego lub półcienistego stanowiska. Lubi podłoże średnio wilgotne, z dużą ilością wapnia. Można go uprawiać z nasion, lub przez podział bryły korzeniowej. Zwykle sam się rozsiewa. Jeżeli nie chcemy, aby się rozsiewał w ogrodzie, po przekwitnieniu należy ściąć kwiatostany^[8]^[6].

Oprócz typowych form o lazurowym kolorze istnieją także odmiany białe 'Alba'^[6].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-14] (ang.).
↑ ^a ^b The Plant List. [dostęp 2015-09-10].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2015-09-10].
↑ ^a ^b ^c Eugeniusz Radziul: Skalniaki. Warszawa: PWRiL, 2007. ISBN 978-83-09-01013-5.
↑ GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .
↑ Bolesław Chlebowski, Kazimierz Mynett: Kwiaciarstwo. Warszawa: PWRiL, 1983. ISBN 83-09-00544-X.