Eduard Nápravník

Imię i nazwisko

Eduard Francevič Nápravník

Data i miejsce urodzenia

24 sierpnia 1839
Býšť

Pochodzenie

czeskie

Data i miejsce śmierci

23 listopada 1916
Piotrogród

Gatunki

muzyka poważna

Zawód

kompozytor, dyrygent

Multimedia w Wikimedia Commons

Eduard Francevič Nápravník (ur. 24 sierpnia 1839 w Býšť, zm. 10 listopada^?/23 listopada 1916 w Piotrogrodzie^[1]^[2]) – czesko-rosyjski kompozytor i dyrygent.

Życiorys

Początkowo uczył się gry na fortepianie u wiejskiego nauczyciela, J. Půhonnego, następnie w latach 1850–1852 kształcił się w Dašicach u swojego wuja, Augustina Svobody^[1]^[3]. Od 1853 do 1854 roku uczył się w szkole organistów w Pradze u Franza Pitscha i Františka Blažka^[1]^[3], pobierał też kurs instrumentacji u Jana Bedřicha Kittla^[1]^[3]. Uczęszczał również do szkoły pianistycznej Petera Maydla, gdzie następnie w latach 1856–1861 wykładał^[1]. W 1861 roku wyjechał do Petersburga, gdzie najpierw prowadził prywatną orkiestrę księcia Nikołaja Jusupowa (1861–1863)^[1]^[2], a później był korepetytorem w Teatrze Maryjskim (1863–1867)^[1]. Od 1867 roku był drugim, a od 1869 roku do śmierci pierwszym dyrygentem Teatru Maryjskiego^[1]^[3]. W latach 1869–1881 dyrygował koncertami Rosyjskiego Towarzystwa Muzycznego^[1]^[2]^[3]. W 1888 roku otrzymał tytuł szlachecki^[1].

Jako dyrygent Teatru Maryjskiego podniósł jego poziom muzyczny, wzbogacając instrumentarium, powiększając obsadę orkiestry i chóru, a także dbając o dobór solistów^[1]. Prezentował bogaty repertuar operowy, głównie twórców rosyjskich^[1]. Poprowadził prawykonania oper m.in. Czajkowskiego (Mazepa, 1884 i Dama pikowa, 1890), Musorgskiego (Borys Godunow, 1874), Dargomyżskiego (Kamienny gość, 1872) i Rimskiego-Korsakowa (Pskowianka, 1875 i Śnieżka, 1881)^[2]. Dyrygował rosyjską premierą Pierścienia Nibelunga Richarda Wagnera (1900–1905)^[1]. Czajkowski zadedykował mu swoją operę Dziewica Orleańska^[1].

Skomponował opery Niżegorodcy (wyst. Petersburg 1869), Harold (wyst. Petersburg 1886), Dubrowski (wyst. Petersburg 1895) i Francesca da Rimini (wyst. Petersburg 1902), a także m.in. 4 symfonie (I przed 1860, II 1873, III 1874, IV Demon 1879), Koncert fortepianowy (1879), ponadto utwory kameralne i fortepianowe^[3].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 7. Część biograficzna n–pa. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2002, s. 10–11. ISBN 978-83-224-0808-7.
↑ ^a ^b ^c ^d Daniel Jaffé: Historical Dictionary of Russian Music. Lanham: Scarecrow Press, 2012, s. 229. ISBN 978-0-8108-5311-9.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 4 Levy–Pisa. New York: Schirmer Books, 2001, s. 2567–2568. ISBN 0-02-865529-X.