Efekt nadrzędności przekonań
 | Ten artykuł od 2020-03 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu. |
Efekt nadrzędności przekonań – zjawisko polegające na podświadomym grupowaniu swoich opinii w taki sposób, żeby wynikała z nich ta sama konkluzja. Przykładowo w USA przy badaniu opinii na temat testów broni jądrowej, zwolennicy zakazania ich stwierdzali zwykle, że powodują one zagrożenie dla zdrowia ludności, nie prowadzą do rozwoju technologii i zwiększają napięcia międzynarodowe. Przeciwnicy zakazu zwykle nie zgadzali się ze wszystkimi tymi trzema opiniami. Efekt ten jest jednym z powszechnie występujących u ludzi błędów poznawczych.
Nadrzędność przekonań powoduje, że ludzie nieświadomie wmawiają sobie, że coś ma wyłącznie wady lub wyłącznie zalety. W przykładzie z bronią jądrową każdy z trzech przedstawionych problemów jest niezależny, i nie ma nic nieracjonalnego w twierdzeniu np. że takie próby rzeczywiście zwiększają napięcie międzynarodowe, ale jednocześnie umożliwiają znaczący postęp w rozwoju broni. Takie kombinacje przekonań występują jednak znacznie rzadziej niż wynikałoby ze statystyki.
