Ekwici

Zobacz też: Eques (liczba mnoga Equites).

Ten artykuł od 2022-12 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.

Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Ekwici (łac. equites, l.poj. eques) – średnio zamożna rzymska klasa społeczna, w skład której wchodzili kupcy, przedsiębiorcy, bankierzy, posiadający majątki o wartości minimum 400 000 sesterców (III w. p.n.e.). Symbolami przynależności do stanu ekwickiego było posiadanie konia (stąd nazwa ekwitów znacząca "jeźdźcy": łac. equus oznacza konia), noszenie stroju wojskowego zwanego trabea, złotego pierścienia oraz wąskiego purpurowego szlaku zdobiącego tunikę^[1] (szeroki nosili senatorowie).

Początkowo terminem tym określano obywateli rzymskich, których było stać na zakupienie i utrzymanie konia oraz ekwipunku żołnierza jazdy rzymskiej^[a]. (dużo droższego od ekwipunku piechura). Rekrutowali się oni z 3 tribus: Tities, Ramnes i Luceres, a przewodził im tribunus celerum. Setka ekwitów stanowiła centurię, dzielącą się na pododdziały zwane decuriae, składające się z dziesięciu osób, każda pod dowództwem dziesiętnika (łac. decurio).

Ekwici stanowili swego rodzaju stan rycerski (łac. ordo equestris) i brali udział w corocznej, odbywającej się 15 lipca paradzie jeźdźców.

W III wieku p.n.e. ta militarna funkcja ekwitów uległa zatarciu, ale pozostali oni wpływową i zamożną grupą właścicieli ziemskich i przedsiębiorców. Stanowili trzon biurokracji rzymskiej. Grupa ta stała w hierarchii społecznej poniżej senatorów, jednak ostro rywalizowała z nimi o wpływy.

W 67 r. p.n.e. senat wydał tzw. ustawę Roscjusza, nadającą ekwitom prawo do zasiadania w teatrze w wydzielonych rzędach, ustawionych tuż za ławami senatorskimi i oddzielonych od pozostałej części miejsc wydzielonych dla plebsu^[2].

Ateńskim odpowiednikiem ekwitów byli hippeis.

Zobacz też

Zobacz hasło ekwita w Wikisłowniku

nobilowie
patrycjusze
plebs

Uwagi

↑ "Warstwę wyższą społeczeństwa rzymskiego w okresie królewskim i w pierwszym wieku republiki tworzyli patrycjusze, czyli arystokracja rodowa i ziemiańska, posiadająca jasno określone przywileje, wynikające z jej przynależności stanowej. Trudno wytłumaczyć powstanie patrycjatu czym innym, jak tylko wykształceniem się arystokracji, tworzącej pod panowaniem królów etruskich elitarne formacje jeźdźców, co było skutkiem dominacji jazdy w archaicznej formie prowadzenia walki. Członkowie tej arystokracji stanowili konny orszak króla. O takim rodowodzie patrycjatu wnioskować można przede wszystkim na podstawie oznak przynależności stanowej, przysługujących patrycjuszom, które przynajmniej po części wiązać można ze strojem i insygniami wczesnorzymskiej jazdy. Elita starorzymskich sił bojowych, czyli "rycerze" (equites, pierwotnie celeres = "szybcy") byli najprawdopodobniej tożsami z patrycjuszami. Przypuszczenie, że wczesnorzymska elita militarna była jednocześnie ziemiańską elitą społeczno-ekonomiczną, przekonuje bardziej, niż założenie, jakoby patrycjusze jako arystokracja ziemiańska już w najstarszym okresie rzymskiej historii zobowiązani byli do wystawiania ciężkozbrojnej piechoty i niewiele mieli wspólnego z jeźdźcami w orszaku królewskim. "Rządy jeźdźców" znane nam z wczesnej historii Grecji, odpowiadały najwyraźniej warunkom archaicznego ustroju społecznego. Rzeczą znamienną jest, że jeszcze przed tzw. reformą serwiańską z V wieku p.n.e. equites traktowani byli jako grupa przywódcza, stojąca ponad zwykłymi "klasami". Ich pozycję przyrównać można mniej więcej do pozycji jeźdźców, czyli "rycerzy" (hippeis) w Atenach przed reformami Solona." (Géza Alföldy, Historia społeczna starożytnego Rzymu, Poznań: SAWW, 1991, ISBN 83-85-06665-9, rozdz. 1).

Przypisy

↑ Wielka Historia Świata, T. 10, Poznań: Polskie Media AmerCom, 2006, s. 129-130, ISBN 83-7425-365-7
↑ TadeuszT. Łoposzko TadeuszT., Historia społeczna republikańskiego Rzymu, Warszawa: PWN, 1987, s. 81, ISBN 83-01-07158-3, OCLC 835862381 .