Emil František Burian

Emil František Burian
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

11 czerwca 1904
Pilzno

Data i miejsce śmierci

9 sierpnia 1959
Praga

Narodowość

czeska

Dziedzina sztuki

teatr

Multimedia w Wikimedia Commons

Emil František Burian (ur. 11 czerwca 1904 w Pilźnie, zm. 9 sierpnia 1959 w Pradze) – czeski reżyser, dramatopisarz i kompozytor.

Emil Burian pochodził z rodziny czeskich muzyków; jego ojciec Emil był śpiewakiem-barytonem, wuj Karel tenorem, znanym z występów w operach Wagnera.

Był członkiem awangardowej grupy artystycznej Devětsil (lepiężnik). Zgodnie z lewicowymi poglądami politycznymi, w 1923 został członkiem Komunistycznej Partii Czechosłowacji. W latach 1926–1927 działał w teatrze Osvobozené divadlo (Teatr wyzwolony).

W 1933 założył teatr D 34 w Pradze (obecnie Teatr im. E.F. Buriana); przedstawiciel czeskiej awangardy teatralnej, propagator teatru politycznego; twórca inscenizacji, w których dużą rolę odgrywały efekty muzyczne, filmowe, baletowe; wystawiał sztuki współczesne (Bal manekinów B. Jasieńskiego 1934 — światowa premiera, Opera za trzy grosze B. Brechta 1934 i 1955), dramaty klas. (Kupiec wenecki W. Szekspira 1934) i utwory pisarzy czeskie, zwłaszcza montaże poetycko-muzyczne (Lidová suita I 1938, Lidová suita II 1939, Láska, vzdor a smrt 1946); autor sztuk, oper i baletów oraz muzyki do przedstawień i filmów.

W latach 1940–1945 był uwięziony w obozach koncentracyjnych Theresienstadt, Dachau i Neuengamme. 3 maja 1945 zdołał się uratować podczas ataku Royal Air Force na statek Cap Arcona.

Po wojnie w 1946 wznowił swój teatr pod nazwą D46. Działał też w wielu innych teatrach. Po przewrocie w lutym 1948 został posłem do parlamentu czechosłowackiego.

Burian skomponował sześć oper, pięć baletów, symfonię, cykl pieśni na głos z towarzyszeniem zespołu jazzowego, Requiem na zespół jazzowy i grupę wokalną, kantatę, utwory kameralne, muzykę teatralna i filmową.

Linki zewnętrzne

  • Emil František Burian w bazie Kinobox.cz (cz.)
Kontrola autorytatywna (osoba):
  • ISNI: 0000000081702151
  • VIAF: 100987352
  • LCCN: n81032668
  • GND: 118665235
  • BnF: 140093163
  • SUDOC: 079984568
  • NKC: jk01020348
  • BNE: XX869246
  • NTA: 130512753
  • BIBSYS: 4068830
  • CiNii: DA16033938
  • PLWABN: 9810693739005606
  • NUKAT: n98042477
  • J9U: 987007273768005171
  • RISM: people/118119
  • WorldCat: lccn-n81032668
Encyklopedia internetowa:
  • PWN: 3882126
  • Britannica: biography/Emil-Frantisek-Burian
  • NE.se: emil-frantisek-burian
  • SNL: Emil_František_Burian
  • VLE: emil-frantisek-burian
  • identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 10252