Fajans

Ten artykuł dotyczy rodzaju ceramiki. Zobacz też: osoby noszące nazwisko Fajans: Kazimierz Fajans, Maksymilian Fajans, Maurycy Fajans.
Talerz wykonany z fajansu
Fajansowa filiżanka ze spodkiem

Fajans – rodzaj ceramiki, wytwarzanej z zanieczyszczonego kaolinu, podobny nieco do porcelany[1]. Po wypaleniu (w temperaturach przekraczających 1000 °C) wyroby fajansowe mają kolor od białego do jasnokremowego[1]. Wytwarza się je najczęściej w wersji powleczonej nieprzezroczystym szkliwem[1].

Nazwą „fajans” obejmuje się obecnie także znane już z prehistorycznych wykopalisk odmiany wyrobów ceramicznych, znanych w Egipcie od czwartego tysiąclecia p.n.e., oraz w dolinie Indusu kilkanaście stuleci później.

W Europie próby wypalania ceramiki podobnej do znanych wcześniej wyrobów majolikowych ze śródziemnomorskiej wyspy Majorka podjęto na początku XV wieku we włoskim mieście Faenza[2]. Od nazwy miasta wzięła się powszechnie dziś stosowana nazwa „fajans”[2].

W Europie północnej wytwórnie fajansu pojawiły się najpierw we Francji (Lunéville, Nevers, Rouen, Moustiers, Marsylia) i Niderlandach, w okolicach holenderskiego miasta Delft, później także w Niemczech i innych krajach, w tym w Polsce.

Współczesne polskie wytwórnie fajansu znajdują się m.in. w Bolesławcu, Włocławku, Ćmielowie i w Kole.

Z fajansu wytwarza się umywalki, muszle klozetowe, talerze.

Zobacz też

Zobacz multimedia związane z tematem: Fajans
Zobacz hasło fajans w Wikisłowniku

Przypisy

  1. a b c Przewodnik po rodzajach ceramiki. [dostęp 2023-05-24].
  2. a b Fajans. [dostęp 2023-05-24].
Kontrola autorytatywna (materiał):
  • LCCN: sh85046877
  • GND: 4127928-1
  • NKC: ph120124
  • J9U: 987007565338805171
Encyklopedia internetowa:
  • Britannica: art/faience, art/faience-fine, art/faience-blanche
  • Universalis: faience
  • SNL: fajanse
  • DSDE: fajance