Fiński Kościół Prawosławny
 Sobór Uspieński | |||
| Państwo |
| ||
|---|---|---|---|
| Siedziba | Helsinki | ||
| Data powołania | Autonomia otrzymana w 1923 od Patriarchy Konstantynopola | ||
| Wyznanie | prawosławne | ||
| Patriarchat | |||
| Sobór | Uspieński w Helsinkach | ||
| Metropolita | Leo, arcybiskup helsiński i całej Finlandii | ||
| Dane statystyczne (2017) | |||
| Liczba wiernych | 60 186[1] | ||
| Liczba diecezji | 3 | ||
| Powierzchnia | 338 145 km² | ||
Położenie na mapie Finlandii  | |||
 60°10′06,1″N 24°57′35,7″E/60,168361 24,959917 | |||
| |||
| Strona internetowa | |||
Fiński Prawosławny Kościół Autonomiczny – jeden z Kościołów prawosławnych, autonomiczna Cerkiew lokalna w jurysdykcji ekumenicznego patriarchy Konstantynopola.
Historia
- 1775 – Karelia wraz z Nowogrodem wchodzi w skład eparchii petersburskiej Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej. Po kolejnej wojnie rosyjsko-szwedzkiej w latach 1808–1809 cała Finlandia zostaje włączona do Imperium Rosyjskiego. W 1811, po zjednoczeniu Karelii z resztą Finlandii, w Finlandii mieszka około 30 tysięcy prawosławnych. Prawosławnymi parafiami zarządza metropolita petersburski poprzez Wyborski Urząd Duchowy.
- 1892 – utworzenie samodzielnej eparchii z siedzibą w Wyborgu, której ordynariusz nosi tytuł „arcybiskupa fińskiego i wyborskiego”. Pierwszym jej biskupem zostaje rektor Petersburskiej Akademii Teologicznej Antoni (Wadkowski).
- 1917 – Finlandia uzyskuje niepodległość. 11 lutego 1921 decyzją patriarchy Tichona Kościół Fiński otrzymuje autonomię.
- 1923 – Finowie zwracają się do patriarchy konstantynopolitańskiego z prośbą o nadanie autokefalii. Decyzją patriarchy Meletiosa 6 czerwca 1923 Kościół fiński otrzymał tylko autonomię. Siedzibą arcybiskupstwa obrano Sortavalę. Pierwszym arcybiskupem został biskup Serafin (Łukianow).
- 1925 – na zwierzchnika Kościoła zostaje wyznaczony wikariusz diecezji karelskiej Herman (Aav) z tytułem „arcybiskup Karelii i całej Finlandii”.
- 1935 — ustanowienie Orderu św. Baranka Bożego
- 1957 – Kościół rosyjski reguluje niektóre spory kanoniczne pomiędzy Finami a Rosjanami. Ustalono między innymi, że Monastyr Nowy Wałaam pod względem administracyjnym i kanonicznym będzie podporządkowany Kościołowi fińskiemu. Uznano również autonomię Kościoła w ramach Patriarchatu Ekumenicznego.
Struktura Cerkwi
Obecnie Fiński Kościół Prawosławny jest podzielony na trzy diecezje: Karelii (z siedzibą w Kuopio), Helsinek i Oulu. Zwierzchnikiem Kościoła jest arcybiskup Helsinek i całej Finlandii – Leon (Makkonen). Siedzibą hierarchy są Helsinki (do 2017 r. Kuopio). Jurysdykcyjnie Kościół podlega patriarchatowi Konstantynopola. W 2017 liczył 60 tys. wyznawców co stanowiło 1,1% społeczeństwa Finlandii. W liturgii używa się kalendarza gregoriańskiego (również w odniesieniu do świąt ruchomych, w tym Paschy – co jest wyjątkiem wśród kanonicznych Cerkwi prawosławnych)[2].
Fiński Kościół Prawosławny jest Kościołem państwowym (obok znacznie liczniejszego Ewangelicko-Luterańskiego Kościoła Finlandii). Państwo posiada pewne wpływy na jego sprawy administracyjne. Prezydent Finlandii mianuje biskupów. Państwo płaci pensje biskupom i księżom, pokrywa koszty utrzymania szkół duchownych, finansuje działalność Rady Kościoła, pracę oświatową w parafiach i nauczanie religii w publicznych szkołach średnich.
Lista arcybiskupów Finlandii
- 1921–1923 – abp Serafin (Łukianow)
- 1925–1960 – abp Herman (Aav)
- 1960–1987 – abp Paweł (Olmari)
- 1987–2001 – abp Jan (Rinne)
- od 2001 – abp Leo (Makkonen)
Zobacz też
Przypisy
- p
- d
- e
Kanoniczne Kościoły prawosławne
- Kościoły oznaczone * nie są uznawane za autokefaliczne lub autonomiczne przez wszystkie inne kanoniczne struktury prawosławne.
Kontrola autorytatywna (Kościół państwowy):
Encyklopedia internetowa:
- Britannica: topic/Orthodox-Church-of-Finland
- Uppslagsverket Finland ID: OrtodoxaKyrkosamfundet
