Franciszek Marek

Franciszek Marek

Data i miejsce urodzenia	1930 Bełk
Profesor nauk humanistycznych
Specjalność: historia literatury, historia oświaty
Alma Mater	Uniwersytet Wrocławski
Habilitacja	1973 Uniwersytet Jagielloński
Profesura	30 lipca 1993
Nauczyciel akademicki
Uczelnia	Uniwersytet Opolski
Odznaczenia
Cytaty w Wikicytatach

Franciszek Antoni Marek (ur. 1930 w Bełku) – polski historyk, pedagog, specjalizujący się w historii literatury i historii oświaty, nauczyciel akademicki związany z Uniwersytetem Opolskim.

Życiorys

Urodził się w 1930 w Bełku koło Rybnika. W latach 1945–1947 pracował w przedsiębiorstwie budowlanym w Żorach, a następnie w Hucie Łaziska jako pomocnik murarski. Uczęszczał do katolickiego Gimnazjum i Liceum im. św. Jacka w Katowicach. Maturę zdał w 1949 eksternistycznie przed Kuratorium Okręgu Szkolnego w Katowicach. Następnie pracował jako nauczyciel języka polskiego i równocześnie studiował polonistykę na Uniwersytecie Wrocławskim. Pod kierunkiem profesora Kolbuszewskiego napisał pracę magisterską zatytułowaną Życie literackie na Opolszczyźnie w latach 1763–1850^[1].

W 1955 rozpoczął pracę w opolskiej Wyższej Szkole Pedagogicznej, wykładając historię wychowania. Doktoryzował się, a w 1973 uzyskał stopień doktora habilitowanego na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. W 1993 otrzymywał tytuł profesora nauk humanistycznych^[1].

W 1981 z poparciem działaczy NZS i „Solidarności” wybrany na prorektora WSP. Udzielał wsparcia represjonowanym działaczom NZS^[2]. Pełnił na uczelni również wiele innych funkcji kierowniczych: wicedyrektora Instytutu Pedagogicznego, prodziekana, a następnie w latach 1990–1995 dziekana Wydziału Filologiczno-Historycznego^[1].

3 kwietnia 1995^[1] został pierwszym wybranym przez kolegium elektorów w wolnych wyborach rektorem, a drugim^[3] po Jerzym Pośpiechu w historii nowo powstałego Uniwersytetu Opolskiego. Pokonał wówczas nieznacznie Stanisław Nicieję. Jego kadencja trwała tylko rok ze względu na dopasowanie się opolskiej uczelni do kalendarza wyborczego innych polskich uniwersytetów^[4]. W tym czasie udało się powołać do życia Instytut Prawa i Administracji na Wydziale Ekonomicznym UO^[5]. W następnych wyborach przegrał ze Stanisławem Nicieją, otrzymując 6 głosów (na 39 możliwych)^[6].

Został także wykładowcą Wyższej Szkoły Zarządzania i Administracji w Opolu, gdzie objął funkcję dziekana Wydziału Pedagogiki^[7][8].

W 1989 był współzałożycielem Związku Górnośląskiego^[9]. W wyborach w tym samym roku ubiegał się o mandat senatorski z województwa opolskiego^[10]. W 2013 został członkiem kapituły Śląskiej Nagrody im. Juliusza Ligonia^[11].

Odznaczenia i wyróżnienia

W 2011 prezydent Bronisław Komorowski, za wybitne zasługi w pracy naukowo-badawczej, za osiągnięcia w działalności dydaktycznej i społecznej, odznaczył go Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski^[12]. Uhonorowany Nagrodą im. Karola Miarki (1986)^[13] oraz Nagrodą im. Wojciecha Korfantego przyznaną przez Związek Górnośląski (2001)^[14].

Wybrane publikacje

• Najdawniejsze czasopisma polskie na Śląsku 1789–1854, wyd. PWN, Wrocław 1972.
• Tragedia górnośląska, wyd. IŚ, Opole 1989.
• Nieznane sąsiedztwo, wyd. ZG, Opole 1992.
• Jan Amos Komeński – prekursor uniwersalizmu, wyd. WSP, Opole 1992.
• Czy Polacy i Niemcy mogą zapomnieć o przeszłości?, wyd. WSP, Opole 1994.
• Godność, dostojeństwo i posłannictwo uniwersytetu, wyd. UO, Opole 1995.
• Syn Śląskiej Ziemi, wyd. TMZR, Racibórz 2005.
• Polscy Ślązacy oskarżają, wyd. AJD, Częstochowa 2006.

Przypisy

Bibliografia

• Prof. dr hab. Franciszek Marek, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [dostęp 2013-09-10] .^{[martwy link]}
• Stanisław Nicieja, Alma Mater Opoliensis. Ludzie, fakty, wydarzenia. Księga jubileuszowa w 50. rocznicę Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu i 10. rocznicę powstania Uniwersytetu Opolskiego, wyd. UO, Opole 2004.