Frank szwajcarski

Frank szwajcarski
Ilustracja
Aktualne banknoty
Kod ISO 4217

CHF

Symbol

CHF, Fr.

Państwo

 Szwajcaria
 Liechtenstein

Bank centralny

Szwajcarski Bank Narodowy

Mennica

Mennica Federalna Swissmint

Poziom inflacji

–0,4 w 2016

Podział

1 frank = 100 centymów
fr. centime
niem. Rappen
wł. centesimo
rm. rap

Banknoty

10, 20, 50, 100, 200, 1000 franków

Monety

5, 10, 20 centymów
½, 1, 2, 5 franków

Multimedia w Wikimedia Commons

Frank szwajcarski – waluta Szwajcarii i Liechtensteinu, oznaczenie według ISO 4217: CHF (z łac. Confœderatio Helvetica Franc). Jeden frank szwajcarski dzieli się na 100 centymów (według nazewnictwa francuskiego – fr. centimes) lub 100 rappenów (określanych tak w części niemieckojęzycznej – niem. Rappen). Jest jedną z podstawowych walut wymienialnych świata, obok euro, dolara, jena i funta.

Frank szwajcarski został wprowadzony na terenie Konfederacji Szwajcarskiej w 1850 i zastąpił szereg lokalnych walut, które wprowadzili Francuzi w okresie wojen napoleońskich i Konfederacji Helweckiej. Frank szwajcarski w chwili wprowadzenia był równy 1 Frankowi francuskiemu.

1 Geneva franc 100 centymów 1 Frank szwajcarski
1 Glarus frank 100 Rapenów 1.4597 Franka szwajcarskiego
1 Unterwalden frank 10 Batzen
1 Zürich frank 10 Batzen = 100 Rapenów = 300 Hellerów = 25 szylingów
1 Schaffhausen frank 10 Batzen = 40 Kreuzerów
1 Thurgau frank 10 Batzen = 40 Kreuzerów
1 Aargau frank 10 Batzen = 40 Kreuzerów = 100 Rapenów
1 Fribourg frank 10 Batzen = 40 Kreuzerów = 100 Rapenów
1 Solothurn frank 10 Batzen = 40 Kreuzerów = 100 Rapenów
1 Appenzel frank 10 Batzen = 40 Kreuzerów = 160 Pfeningów
1 St. Gallen frank 10 Batzen = 40 Kreuzerów = 160 Pfeningów
1 Basel frank 10 Batzen = 100 Rapenów
1 Berne frank 10 Batzen = 100 Rapenów
1 Uri frank 10 Batzen = 100 Rapenów
1 Luzern frank 10 Batzen = 100 Rapenów = 200 Angsterów
1 Schwyz frank 10 Batzen = 100 Rapenów = 200 Angsterów
1 Graubünden frank 10 Batzen = 60 Blizgerów
1 Ticinese franco 20 Soldi = 240 denari
1 Vaud franc 10 Batzen = 100 Rapenów 1 3/7 Franka szwajcarskiego
1 Południowoniemiecki gulden 15 Batzen = 60 Kreuzerów 2,12 Franka szwajcarskiego


Monety

Monety

Do roku 1967 monety o nominałach ½, 1, 2 i 5 franków były wykonane ze srebra; od roku 1968 zaprzestano bicia srebrnych monet obiegowych.

Aktualne szwajcarskie monety[1]
Wartość Średnica
(mm)
Grubość
(mm)
Masa
(g)
Skład Uwagi
5 centymów 17.15 1.25 1.8 brązal Wytwarzane z miedzioniklu lub czystego niklu do 1980 r
10 centymów 19.15 1.45 3 miedzionikiel Produkowane w obecnym mennictwie od 1879 roku.
20 centymów 21.05 1.65 4 miedzionikiel
½ franka 18.20 1.25 2.2 miedzionikiel W srebrze do 1967 roku
1 frank 23.20 1.55 4.4 miedzionikiel W srebrze do 1967 roku
2 franki 27.40 2.15 8.8 miedzionikiel W srebrze do 1967 roku
5 franków 31.45 2.35 13.2 miedzionikiel W srebrze do 1967 roku i w 1969; masa 25g do 1930


Banknoty

Banknoty występują w nominałach 10, 20, 50, 100, 200 i 1000 franków.

9. seria (aktualna)

Od kwietnia 2016 do 2019 Szwajcarski Bank Narodowy stopniowo wprowadził do obiegu nowe banknoty utrzymujące wysokie standardy bezpieczeństwa i trudne do sfałszowania. Autorką projektu dziewiątej serii banknotów jest Manuela Pfrunder. Wszystkie banknoty ósmej serii zostały wycofane 30 kwietnia 2021 r., ale podobnie jak wycofane w 2000 r. banknoty szóstej serii pozostają bezterminowo wymienialne w Narodowym Banku Szwajcarii[2].

  • Kobieca para dłoni z pałką prowadzi rytm; Wzór kalejdoskopu: tarcze; glob wokół linii danych: koniec dnia (Pacyfik, Cieśnina Beringa), rysowane są strefy czasowe; Paski bezpieczeństwa: Pasek bezpieczeństwa pokazuje szwajcarską sieć kolejową i najdłuższe tunele kolejowe w Szwajcarii są wymienione według długości podanej w kilometrach.
    Kobieca para dłoni z pałką prowadzi rytm; Wzór kalejdoskopu: tarcze; glob wokół linii danych: koniec dnia (Pacyfik, Cieśnina Beringa), rysowane są strefy czasowe; Paski bezpieczeństwa: Pasek bezpieczeństwa pokazuje szwajcarską sieć kolejową i najdłuższe tunele kolejowe w Szwajcarii są wymienione według długości podanej w kilometrach.
  • Chłopięca prawa dłoń trzyma pryzmat w wiązce światła, dzięki czemu światło jest rozpraszane na różne kolory; Wzór kalejdoskopu: Tło notatki przypomina spojrzenie przez kalejdoskop, w którym kolorowe odbicie powstaje w wyniku odbicia światła; Kula ziemska cztery godziny wcześniej (Pacyfik, Ameryka Północna), nad którą światło znajduje się na gwiaździstych obrazach; Paski bezpieczeństwa: Na mapie Szwajcarii i okolicznych regionów emisje światła w nocy, odległość różnych ciał niebieskich od Ziemi podana w sekundach świetlnych.
    Chłopięca prawa dłoń trzyma pryzmat w wiązce światła, dzięki czemu światło jest rozpraszane na różne kolory; Wzór kalejdoskopu: Tło notatki przypomina spojrzenie przez kalejdoskop, w którym kolorowe odbicie powstaje w wyniku odbicia światła; Kula ziemska cztery godziny wcześniej (Pacyfik, Ameryka Północna), nad którą światło znajduje się na gwiaździstych obrazach; Paski bezpieczeństwa: Na mapie Szwajcarii i okolicznych regionów emisje światła w nocy, odległość różnych ciał niebieskich od Ziemi podana w sekundach świetlnych.
  • Lewa dłoń trzyma dojrzały kwiat mniszka lekarskiego na zdmuchującym go wietrze; Wzór tła: strzałki wiatru; Glob cztery godziny wcześniej (Atlantyk, Ameryka Północna i Południowa) i strzałki wiatru na kuli ziemskiej pokazują kierunki wiatrów łączących Szwajcarię z innymi regionami i kontynentami; Paski bezpieczeństwa: masyw alpejski i główne szczyty Alp Szwajcarskich o wysokości ponad 4000 m n.p.m. są wymienione z nazwy, od A jako Aletschhorn do Z jako Zumsteinspitze.
    Lewa dłoń trzyma dojrzały kwiat mniszka lekarskiego na zdmuchującym go wietrze; Wzór tła: strzałki wiatru; Glob cztery godziny wcześniej (Atlantyk, Ameryka Północna i Południowa) i strzałki wiatru na kuli ziemskiej pokazują kierunki wiatrów łączących Szwajcarię z innymi regionami i kontynentami; Paski bezpieczeństwa: masyw alpejski i główne szczyty Alp Szwajcarskich o wysokości ponad 4000 m n.p.m. są wymienione z nazwy, od A jako Aletschhorn do Z jako Zumsteinspitze.
  • Złączona para dłoni trzyma wodę; Glob kolejne cztery godziny wcześniej (Atlantyk, Europa, Afryka, Bliski Wschód). Na pasku bezpieczeństwa wymieniono kilka szwajcarskich rzek uszeregowanych według długości.
    Złączona para dłoni trzyma wodę; Glob kolejne cztery godziny wcześniej (Atlantyk, Europa, Afryka, Bliski Wschód). Na pasku bezpieczeństwa wymieniono kilka szwajcarskich rzek uszeregowanych według długości.
  • Prawa dłoń wskazuje kciukiem, palcem wskazującym i środkowym trzy kierunki (patrz reguła trzech palców); Glob cztery godziny wcześniej (Ocean Indyjski, Afryka, Europa, Bliski Wschód, Rosja, Azja). Na pasku bezpieczeństwa zapisano etapy powstawania wszechświata w adnotacji wykładniczej.
    Prawa dłoń wskazuje kciukiem, palcem wskazującym i środkowym trzy kierunki (patrz reguła trzech palców); Glob cztery godziny wcześniej (Ocean Indyjski, Afryka, Europa, Bliski Wschód, Rosja, Azja). Na pasku bezpieczeństwa zapisano etapy powstawania wszechświata w adnotacji wykładniczej.
  • Dwie dłonie w geście powitania; Glob cztery godziny wcześniej: początek dnia (Ocean Indyjski, Azja, Australia, Pacyfik).
    Dwie dłonie w geście powitania; Glob cztery godziny wcześniej: początek dnia (Ocean Indyjski, Azja, Australia, Pacyfik).
  • Połączenie dwóch torów za pomocą przełącznika szczelin w tunelu bazowym Lötschberg. Mechanizm zegarowy, oznacza dobrze funkcjonującą organizację; Linie są szkicami Szwajcarii, Austrii i części węgierskiej sieci kolejowej.
    Połączenie dwóch torów za pomocą przełącznika szczelin w tunelu bazowym Lötschberg. Mechanizm zegarowy, oznacza dobrze funkcjonującą organizację; Linie są szkicami Szwajcarii, Austrii i części węgierskiej sieci kolejowej.
  • Lekka projekcja na dużym ekranie na Piazza Grande w Locarno podczas Festiwalu Filmowego; Motyl: Światło ożywia jego kolory, jak i całą różnorodność natury; Linie w tle przedstawiają tęczówkę, która jest elementem definiującym kolor oczu.
    Lekka projekcja na dużym ekranie na Piazza Grande w Locarno podczas Festiwalu Filmowego; Motyl: Światło ożywia jego kolory, jak i całą różnorodność natury; Linie w tle przedstawiają tęczówkę, która jest elementem definiującym kolor oczu.
  • Prądy powietrza przepływają wokół lodowcowych szczytów Alp i dają możliwość wznoszenia się i opadania; paralotnie; krzywe wysokościowe ilustrują zróżnicowany krajobraz Szwajcarii.
    Prądy powietrza przepływają wokół lodowcowych szczytów Alp i dają możliwość wznoszenia się i opadania; paralotnie; krzywe wysokościowe ilustrują zróżnicowany krajobraz Szwajcarii.
  • Woda płynie wzdłuż pionowej, lecz wegetatywnej skały w suchym Wallis; Suonen.
    Woda płynie wzdłuż pionowej, lecz wegetatywnej skały w suchym Wallis; Suonen.
  • Cząstki przepływają przez detektor cząstek LHC z CERN w Genewie; graficzny schemat zderzenia cząstek.
    Cząstki przepływają przez detektor cząstek LHC z CERN w Genewie; graficzny schemat zderzenia cząstek.
  • Podczas Zjednoczonego Zgromadzenia Federalnego Radców Federalnych w Pałacu Federalnym w Bernie przemówienia są wygłaszane w jednym z języków narodowych; Grafika sieci relacji.
    Podczas Zjednoczonego Zgromadzenia Federalnego Radców Federalnych w Pałacu Federalnym w Bernie przemówienia są wygłaszane w jednym z języków narodowych; Grafika sieci relacji.

8. seria (wycofana)

  • Seria 8 1995 – 2015
  • Le Corbusier
    Le Corbusier
  • Arthur Honegger
    Arthur Honegger
  • Sophie Taeuber-Arp
    Sophie Taeuber-Arp
  • Alberto Giacometti
    Alberto Giacometti
  • Charles-Ferdinand Ramuz
    Charles-Ferdinand Ramuz
  • Jacob Burckhardt
    Jacob Burckhardt
  • Układ dzielnicy rządowej indyjskiego miasta Chandigarh
    Układ dzielnicy rządowej indyjskiego miasta Chandigarh
  • Pacific 231
    Pacific 231
  • Tête Dada, 1919
    Tête Dada, 1919
  • Rzeźba Idący człowiek I
    Rzeźba Idący człowiek I
  • Jezioro Lac de Derborence i szczyt Sommet des Diablerets i region Lavaux
    Jezioro Lac de Derborence i szczyt Sommet des Diablerets i region Lavaux
  • Pałac Strozzi
    Pałac Strozzi

Przypisy

  1. "Circulation coins: Technical data". Swissmint. 28-04-2024.
  2. Friedberg, Arthur L: „Swiss National Bank recalls eighth series of bank notes. Coin World, 10 maja 2021. [dostęp 2024-04-28]. (ang.).

Bibliografia

  • Inflacja według CIA. [dostęp 2017-01-30]. (ang.).
  • New banknotes for Switzerland. www.snb.ch. [dostęp 2016-04-14]. (ang.).

Linki zewnętrzne

  • Historyczne i aktualne banknoty Szwajcarii (strona ze skanami banknotów) (niem.) (ang.) (fr.)
Kontrola autorytatywna (waluta):
  • LCCN: sh2002007537
  • GND: 4180480-6
  • BnF: 12015445x
  • BNCF: 57085
  • J9U: 987007556773005171
Encyklopedia internetowa:
  • Catalana: 0184787