Friederike Karoline von Reden
Friederike Karoline von Reden (ur. 12 maja 1774 w Wolfenbüttel, zm. 14 maja 1854 w Bukowcu (niem. Buchwald), z domu Riedesel zu Eisenbach – mecenaska sztuki[1].
Jej ojciec, pochodzący ze starej heskiej szlachty, gen. Friedrich Adolf Riedesel, baron zu Eisenbach, był jednym z oficerów heskiej armii najemnej, biorąc udział w wojnie siedmioletniej, potem jako dowódca korpusu strzelców po stronie Anglii w wojnie o niepodległość Stanów Zjednoczonych. Wtedy też po bitwie pod Saratogą (1777) mała Fryderyka dostała się z matką, Friederike Riedesel z d. von Massow (której notatki są cennym źródłem historycznym z kampanii amerykańskiej) i rodzeństwem do amerykańskiej niewoli. W Ameryce i Kanadzie spędziła dzieciństwo. W 1783 r. wróciła do Niemiec[2].
W Anglii, jako dziecko, poznała hrabiego Fryderyka Redena, który poznawał tam nowoczesne technologie górnicze i hutnicze, wykorzystane później na Śląsku. W 1802 r. pobrali się. Po ślubie zamieszkała w majątku męża w Bukowcu, który przekształciła w magnacką rezydencję z pięknym parkiem[3]. Założenie to stało się inspiracją do podobnych realizacji, również na terenie Polski, choć parki w Puławach czy Arkadii powstały wcześniej.
Była mecenasem sztuki, prowadziła otwarty salon będąc zaprzyjaźniona z najsławniejszymi osobistościami ówczesnych Prus, w tym z Fryderykiem Wilhelmem III, który posiadał letni pałac w pobliskich Mysłakowicach. W latach 30. XIX wieku Fryderyka von Reden skłoniła króla do udzielenia schronienia w tej miejscowości prześladowanym za swoje przekonania religijne mieszkańcom okolic doliny Zillerthal w Tyrolu (stąd niemiecka nazwa miejscowości). W 1841 doprowadziła do przewiezienia do Karpacza kościółka znad jeziora Wang[4], zakupionego w południowej Norwegii i przeznaczonego początkowo dla jednego z berlińskich muzeów.
Przypisy
- ↑ UrszulaU. Bończuk-Dawidziuk UrszulaU., Działalność kulturalna hrabiny Friederike von Reden (1774-1854), Wrocław: Oficyna Wydawnicza Atut – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, 2019, ISBN 978-83-7977-410-4, OCLC 1142822154 [dostęp 2021-02-05] .
- ↑ Dzieciństwo i młodość (1774-1802), [w:] UrszulaU. Dawidziuk-Bończuk UrszulaU., Działalność kulturalna hrabiny Friederike von Reden (1774-1854), Wrocław: Oficyna Wydawnicza Atut – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, 2019, s. 57-86, ISBN 978-83-7977-410-4, OCLC 1142822154 [dostęp 2021-05-12] .
- ↑ PiotrP. Napierała PiotrP., Ornamental Farm Bukowiec, Wrocław: Fundacja Doliny Pałaców i Ogrodów Kotliny Jeleniogórskiej, 2017, ISBN 978-83-62-594-34-4 .
- ↑ Król i hrabina, [w:] AnjaA. Rösner AnjaA., Kościół Wang. Podróż kościoła słupowo-szkieletowego z norweskich fiordów w Karkonosze, Jelenia Góra: Jaremen Press, 2012, s. 60-62, ISBN 978-83-62021-36-9 .
Kontrola autorytatywna (osoba):
