Gauliga

Logo Gauligi

Gauliga – najwyższa w hierarchii klasa ligowych rozgrywek piłkarskich w Niemczech pomiędzy 1933 a 1945 rokiem.

Historia

Zgodnie z hitlerowską polityką centralizacji rozgrywki piłkarskie podlegały centralnemu urzędowi jakim był Urząd ds. Piłki Nożnej (Fachamt Fuβball; pełna nazwa brzmiała: Fachamt 2 - Fußball, Rugby, Kricket) będący częścią Niemieckiego Związku Rzeszy ds. Ćwiczeń Fizycznych (Reichsbund für Leibesübungen)[1]. Efektem tej centralizacji było utworzenie Gauligi - scentralizowanego systemu rozgrywek piłkarskich o mistrzostwo Niemiec, które składały się z dwóch rund:

  • rundy regionalnej - rozgrywanej w Okręgach (Gau)
  • rundy centralnej - gdzie zwycięzcy okręgów rywalizowali między sobą.
Podział Niemiec na pierwsze 16 Gaulig
Podział Niemiec na okręgi polityczne (Gau)

Po utworzeniu systemu Gaulig w 1933 powstało pierwsze szesnaście lig, których kształt najczęściej pokrywał się z kształtem okręgów politycznych (Gau):[2]
1. Gauliga Ostpreußen (Prusy Wschodnie)
2. Gauliga Pommern (Pomorze)
3. Gauliga Berlin-Brandenburg (Berlin-Brandenburgia)
4. Gauliga Schlesien (Śląsk)
5. Gauliga Sachsen (Saksonia)
6. Gauliga Mitte (Środek)
7. Gauliga Nordmark (Marchia Północna)
8. Gauliga Niedersachsen (Dolna Saksonia)
9. Gauliga Westfalen (Westfalia)
10. Gauliga Niederrhein (Nadrenia)
11. Gauliga Mittelrhein (Środkowy Ren)
12. Gauliga Hessen (Hesja)
13. Gauliga Südwest (Południowy Zachód)
14. Gauliga Baden (Badenia)
15. Gauliga Württemberg (Wirtembergia)
16. Gauliga Bayern (Bawaria)

Po Anschlussie Austrii (1938) i przyłączaniu Sudetów (1939) utworzono dwie nowe ligi:[2]
17. Gauliga Ostmark/Donau-Alpenland (Wschodnia Marchia (w 1941 zmieniła nazwę na Dunaj-Kraj Alpejski))
18. Gauliga Sudetenland (Kraj Sudetów)

Po zdobyczach terytorialnych w roku 1939 i 1940 powstały kolejne:[2]
14a. Gauliga Elsass (Alzacja)
19. Gauliga Danzig-Westpreußen (Gdańsk-Prusy Zachodnie)

W 1941 Gauligę śląską podzielono na:[2]
21. Gauliga Niederschlesien (Dolny Śląsk)
23. Gauliga Oberschlesien (Górny Śląsk)
Gauligę Środkowego Renu na:

  • Gauliga Köln-Aachen
  • Gauliga Moselland

a Gauligi Hesja i Południowy Zachód przeorganizowano w trzy nowe:[2]

  • Gauliga Kurhessen
  • Gauliga Hessen-Nassau
  • Gauliga Westmark

W 1942 Gauligę Marchii Północnej podzielono na:[2]

  • Gauliga Hamburg
  • Gauliga Schleswig-Holstein
  • Gauliga Mecklenburg

Gauligę Bawarii na:[2]

  • Gauliga Nordbayern
  • Gauliga Südbayern

a Gauligę Dolnej Saksonii na:[2]

  • Gauliga Weser-Ems
  • Gauliga Südhannover-Braunschweig

W 1943 z dwóch ostatnich lig wydzielono trzecią:[2]

  • Gauliga Osthannover

Mistrzowie Gaulig

Lista mistrzów poszczególnych Gaulig w latach 1934–1945[3]:

Prusy Wschodnie Marchia Północna Hesja
1934 Preußen Danzig 1934 Eimsbütteler TV 1934 Borussia Fulda
1935 Yorck Boyen Insterburg 1935 Eimsbütteler TV 1935 FC Hanau 93
1936 Hindenburg Allenstein 1936 Eimsbütteler TV 1936 FC Hanau 93
1937 Hindenburg Allenstein 1937 Hamburger SV (4.) 1937 Spielverein 06 Kassel
1938 Yorck Boyen Insterburg 1938 Hamburger SV (4.) 1938 FC Hanau 93
1939 Hindenburg Allenstein 1939 Hamburger SV (4.) 1939 CSC 03 Kassel
1940 VfB Königsberg 1940 Eimsbütteler TV 1940 CSC 03 Kassel
1941 VfB Königsberg 1941 Hamburger SV 1941 Borussia Fulda
1942 VfB Königsberg 1942 Eimsbütteler TV
1943 VfB Königsberg Hesja-Kassel
1944 VfB Königsberg Hamburg 1942 Borussia Fulda
1943 SC Victoria Hamburg 1943 Spielverein 06 Kassel
Gdańsk-Prusy Zachodnie 1944 Luftwaffen-SV Hamburg (2.) 1944 Borussia Fulda
1941 Preußen Danzig 1945 Hamburger SV
1942 HUS Marienwerder (Kwidzyn) Południowy Zachód
1943 SV Neufahrwasser (Gdańsk/Nowy Port) Meklemburgia 1934 Kickers Offenbach
1944 Luftwaffen-SV Danzig 1943 TSG Rostock 1935 Phönix Ludwigshafen
1944 Luftwaffen-SV Rerik 1936 Wormatia Worms
Kraj Warty 1937 Wormatia Worms
1942 Polizei Litzmannstadt Szlezwik-Holsztyn 1938 Eintracht Frankfurt
1943 DMW Posen 1943 Holstein Kiel (3.) 1939 Wormatia Worms
1944 SDW Posen 1944 Holstein Kiel 1940 Kickers Offenbach
1941 Kickers Offenbach
Generalne Gubernatorstwo Dolna Saksonia
1942 LSV Boelcke Krakau 1934 Werder Brema Marchia Zachodnia
1943 Adler Deblin 1935 Hannover 96 1942 1. FC Kaiserslautern
1944 LSV Mölders Krakau 1936 Werder Brema 1943 FV Saarbrücken (2.)
1937 Werder Brema 1944 zjednoczenie wojenne
Pomorze 1938 Hannover 96 (1.) FV Saarbrücken
1934 Viktoria Stolp 1939 VfL Osnabrück i SC 07 Altenkessel
1935 Stettiner SC 1940 VfL Osnabrück
1936 Viktoria Stolp 1941 Hannover 96 Hesja-Nassau
1937 Viktoria Stolp 1942 Werder Brema 1942 Kickers Offenbach (4.)
1938 Stettiner SC 1943 Kickers Offenbach
1939 Viktoria Stolp Wezera-Ems 1944 Kickers Offenbach
1940 VfL Stettin 1943 SpVgg Wilhelmshaven 05
1941 Luftwaffen-SV Stettin 1944 SpVgg Wilhelmshaven 05 Badenia
1942 Luftwaffen-SV Pütnitz 1934 SV 07 Waldhof (półfinał)
1943 Luftwaffen-SV Pütnitz Południowy Hanower-BS 1935 VfR Mannheim
1944 Heeres-SV Groß Born (4.) 1943 Eintracht Brunszwik 1936 SV 07 Waldhof
1944 Eintracht Brunszwik 1937 SV 07 Waldhof
Berlin-Brandenburgia 1938 VfR Mannheim
1934 BFC Viktoria 1889 (półfinał) Wschodni Hanower 1939 VfR Mannheim
1935 Hertha BSC 1944 Wehrmachts-SV Celle 1940 SV 07 Waldhof (4.)
1936 Berliner SV 1892 1941 VfL Neckarau
1937 Hertha BSC Westfalia 1942 SV 07 Waldhof
1938 Berliner SV 92 1934 FC Schalke 04 (1.) 1943 VfR Mannheim
1939 Blau-Weiß 90 Berlin 1935 FC Schalke 04 (1.) 1944 VfR Mannheim
1940 Union Oberschöneweide 1936 FC Schalke 04 (3.) 1945 SV 07 Waldhof
1941 Tennis Borussia Berlin 1937 FC Schalke 04 (1.)
1942 Blau-Weiß 90 Berlin (3.) 1938 FC Schalke 04 (2.) Alzacja
1943 Berliner SV 92 1939 FC Schalke 04 (1.) 1941 FC 93 Mülhausen
1944 Hertha BSC 1940 FC Schalke 04 (1.) 1942 SG SS Straßburg
1941 FC Schalke 04 (2.) 1943 FC 93 Mülhausen
Śląsk 1942 FC Schalke 04 (1.) 1944 FC 93 Mülhausen
1934 Beuthener SuSV 1943 FC Schalke 04
1935 Vorwärts-Rasensport Gleiwitz 1944 FC Schalke 04 Wirtembergia
1936 Vorwärts-Rasensport Gleiwitz (4.) 1934 Union Böckingen
1937 SuSV Beuthen 09 Dolny Ren 1935 VfB Stuttgart (2.)
1938 Vorwärts-Rasensport Gleiwitz 1934 VfL Benrath 1936 Stuttgarter Kickers
1939 Vorwärts-Rasensport Gleiwitz 1935 VfL Benrath (półfinał) 1937 VfB Stuttgart (3.)
1940 Vorwärts-Rasensport Gleiwitz 1936 Fortuna Düsseldorf (2.) 1938 VfB Stuttgart
1941 Vorwärts-Rasensport Gleiwitz 1937 Fortuna Düsseldorf 1939 Stuttgarter Kickers
1938 Fortuna Düsseldorf (3.) 1940 Stuttgarter Kickers
Górny Śląsk 1939 Fortuna Düsseldorf 1941 Stuttgarter Kickers
1942 Germania Königshütte 1940 Fortuna Düsseldorf 1942 Stuttgarter Kickers
1943 Germania Königshütte 1941 TuS Helene Altenessen 1943 VfB Stuttgart, Stuttgarter Kickers
1944 Germania Königshütte 1942 Hamborn 07
1943 Westende Hamborn 1944 SV Göppingen
Dolny Śląsk 1944 zjednoczenie wojenne
1942 Breslauer SpVg 02 Duisburger Spielverein Bawaria
1943 Reinecke Brieg i TuS Duisburg 48/99 1934 1.FC Nürnberg (2.)
1944 STC Hirschberg 1935 SpVgg Fürth
Środkowy Ren 1936 1.FC Nürnberg (1.)
Mitte 1934 Mülheimer SV 06 1937 1.FC Nürnberg (2.)
1934 Wacker Halle 1935 VfR Köln rechtsrheinisch 1938 1.FC Nürnberg
1935 1. SV Jena 1936 Kölner CfR 1939 FC Schweinfurt 05
1936 1. SV Jena 1937 VfR Köln rechtsrheinisch 1940 1.FC Nürnberg
1937 SV Dessau 05 1938 Beuel 06 Bonn 1941 TSV 1860 Monachium
1938 SV Dessau 05 1939 SpVgg Köln-Sülz 07 1942 FC Schweinfurt 05
1939 SV Dessau 05 1940 Mülheimer SV 06
1940 1. SV Jena 1941 VfL Köln 1899 (4.) Północna Bawaria
1941 1. SV Jena 1942 VfL Köln 1899 1943 1.FC Nürnberg
1942 SV Dessau 05 1944 1.FC Nürnberg (3.)
1943 SV Dessau 05 Kolonia-Akwizgran
1944 SV Dessau 05 1943 Victoria Köln Południowa Bawaria
1944 zjednoczenie wojenne 1943 TSV 1860 Monachium
Saksonia VfL Köln 1899 1944 Bayern Monachium
1934 Dresdner SC i SpVgg Sülz 07 1945 Bayern Monachium
1935 PSV Chemnitz (półfinał)
1936 PSV Chemnitz Kraj Mozeli Marchia Wschodnia
1937 BC Hartha 1942 FV Stadt Düdelingen 1939 Admira Wien (2.)
1938 BC Hartha 1943 TuS Neuendorf 1940 Rapid Wien (3.)
1939 Dresdner SC (3.) 1944 TuS Neuendorf 1941 Rapid Wien (1.)
1940 Dresdner SC (2.) 1942 Vienna Wien (2.)
1941 Dresdner SC (3.) Kraj Sudetów 1943 Vienna Wien (4.)
1942 Planitzer SC 1939 Warnsdorfer FK 1944 Vienna Wien
1943 Dresdner SC (1.) 1940 NSTG Graslitz
1944 Dresdner SC (1.) 1941 NSTG Prag Czechy i Morawy
1942 Luftwaffen-SV Olmütz 1944 Militär-SV Brünn
1943 Militär-SV Brünn
1944 NSTG Brüx

Mistrzowie Niemiec wg Gaulig

Sezon Mistrz Niemiec Gauliga
1933/34 FC Schalke 04 Gauliga Westfalen
1934/35 FC Schalke 04 Gauliga Westfalen
1935/36 1. FC Nürnberg Gauliga Bayern
1936/37 FC Schalke 04 Gauliga Westfalen
1937/38 Hannover 96 Gauliga Niedersachsen
1938/39 FC Schalke 04 Gauliga Westfalen
1939/40 FC Schalke 04 Gauliga Westfalen
1940/41 SK Rapid Wien Gauliga Ostmark
1941/42 FC Schalke 04 Gauliga Westfalen
1942/43 Dresdner SC Gauliga Sachsen
1943/44 Dresdner SC Gauliga Sachsen
1944/45 Rozgrywek nie dokończono
Źródło: "DSFS" "Das deutschen Fußball-Archiv"

Zobacz też

Zobacz multimedia związane z tematem: Gauliga

Przypisy

  1. ↑ Marlena Wyskok. Instrumentalizacja piłki nożnej w państwie totalitarnym na przykładzie Trzeciej Rzeszy. „Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie”. XV (3), s. 13–14, 2016. 
  2. ↑ a b c d e f g h i Hardy Grüne: Enzyklopädie des deutschen Ligafußballs. T. 1: Vom Kronprinzen bis zur Bundesliga. 1890 bis 1963. Deutsche Meisterschaft, Gauliga, Oberliga. Zahlen, Bilder, Geschichten. Kassel: 1996, s. 126. (niem.).
  3. ↑ Das deutschen Fußball-Archiv. hsg, 2003. [dostęp 2009-04-28]. (niem.).

Bibliografia

  • H. Grüne: Enzyklopädie des deutschen Ligafußballs. T. 1: Vom Kronprinzen bis zur Bundesliga. 1890 bis 1963. Deutsche Meisterschaft, Gauliga, Oberliga. Zahlen, Bilder, Geschichten. Kassel: AGON-Sportverlag, 1996. ISBN 3-928562-85-1. (niem.).
  • H. Grüne: Enzyklopädie des deutschen Ligafußballs. T. 7: Vereinslexikon. Kassel: AGON-Sportverlag, 2001. ISBN 3-89784-147-9. (niem.).
  • U. Hesse: Tor! Historia niemieckiej piłki nożnej. Otwock: Kopalnia, 2014. ISBN 978-83-937-2510-6.
  • Libero. Spezial deutsch. T. 16: Deutscher Vereinspokal...: die erste authentische Dokumentation des deutschen Vereinspokals. Teil 1940/44. Wiesbaden: Federation of Football History & Statistics (IFFHS), 1998. (niem.).
  • Libero. Spezial deutsch. T. 17: Gau-Auswahl-Wettbewerbe (1933 - 1942). Wiesbaden: Federation of Football History & Statistics (IFFHS), 1998. (niem.).
  • M. Wyskok. Instrumentalizacja piłki nożnej w państwie totalitarnym na przykładzie Trzeciej Rzeszy. „Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie”. XV (3), s. 11–23, 2016. 
  • p
  • d
  • e
Mistrzostwa Niemiec w piłce nożnej
Sezony
Mistrzostwa
Niemiec[A]
  • 1902/1903
  • 1903/1904
  • 1904/1905
  • 1905/1906
  • 1906/1907
  • 1907/1908
  • 1908/1909
  • 1909/1910
  • 1910/1911
  • 1911/1912
  • 1912/1913
  • 1913/1914
  • 1914/1915
  • 1915/1916
  • 1916/1917
  • 1917/1918
  • 1918/1919
  • 1919/1920
  • 1920/1921
  • 1921/1922
  • 1922/1923
  • 1923/1924
  • 1924/1925
  • 1925/1926
  • 1926/1927
  • 1927/1928
  • 1928/1929
  • 1929/1930
  • 1930/1931
  • 1931/1932
  • 1932/1933
  • 1933/1934
  • 1934/1935
  • 1935/1936
  • 1936/1937
  • 1937/1938
  • 1938/1939
  • 1939/1940
  • 1940/1941
  • 1941/1942
  • 1942/1943
  • 1943/1944
  • 1944/1945
  • 1945/1946
  • 1946/1947
  • 1947/1948
  • 1948/1949
  • 1949/1950
  • 1950/1951
  • 1951/1952
  • 1952/1953
  • 1953/1954
  • 1954/1955
  • 1955/1956
  • 1956/1957
  • 1957/1958
  • 1958/1959
  • 1959/1960
  • 1960/1961
  • 1961/1962
  • 1962/1963
Bundesliga[A]
  • 1963/1964
  • 1964/1965
  • 1965/1966
  • 1966/1967
  • 1967/1968
  • 1968/1969
  • 1969/1970
  • 1970/1971
  • 1971/1972
  • 1972/1973
  • 1973/1974
  • 1974/1975
  • 1975/1976
  • 1976/1977
  • 1977/1978
  • 1978/1979
  • 1979/1980
  • 1980/1981
  • 1981/1982
  • 1982/1983
  • 1983/1984
  • 1984/1985
  • 1985/1986
  • 1986/1987
  • 1987/1988
  • 1988/1989
  • 1989/1990
  • 1990/1991
  • 1991/1992
  • 1992/1993
  • 1993/1994
  • 1994/1995
  • 1995/1996
  • 1996/1997
  • 1997/1998
  • 1998/1999
  • 1999/2000
  • 2000/2001
  • 2001/2002
  • 2002/2003
  • 2003/2004
  • 2004/2005
  • 2005/2006
  • 2006/2007
  • 2007/2008
  • 2008/2009
  • 2009/2010
  • 2010/2011
  • 2011/2012
  • 2012/2013
  • 2013/2014
  • 2014/2015
  • 2015/2016
  • 2016/2017
  • 2017/2018
  • 2018/2019
  • 2019/2020
  • 2020/2021
  • 2021/2022
  • 2022/2023
  • 2023/2024
Kluby w sezonie
2023/2024
Byłe kluby ligi
Zwycięzcy
Inne
  1. ↑ a b W latach 1949–1991 ligowe rozgrywki piłkarskie w Niemieckiej Republice Demokratycznej odbywały się oddzielnie, ze względu na podział Niemiec.