Georges-Eugène Haussmann

Georges-Eugène Haussmann
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

27 marca 1809
Paryż

Data i miejsce śmierci

11 stycznia 1891
Paryż

Senator
Okres

od 1857

Odznaczenia
Krzyż Wielki Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Order Lwa i Słońca (Persja) dla obcokrajowców Order Guadalupe (1853-1867, Meksyk)
Multimedia w Wikimedia Commons
Avenue de la Grande Armée, jedna z 12 arterii wytyczonych przez Haussmana wychodzących od Łuku Triumfalnego

Georges-Eugène Haussmann (ur. 27 marca 1809 w Paryżu, zm. 11 stycznia 1891 tamże) – francuski urbanista, twórca planu urbanistycznej przebudowy Paryża (1852–1856).

Napoleon III Bonaparte chciał przekształcić Paryż, mający jeszcze plan urbanistyczny typowy dla miast średniowiecznych, w nowoczesną metropolię. Nie obyło się to bez znacznego uszczerbku dla średniowiecznych i nowszych zabytków, ponieważ dokonano, jak się ocenia, zmian w ok. 60% paryskich budynków. Baron Haussmann jako prefekt departamentu Sekwany (1853–1870) podjął się tego zadania[1]. W latach 1852–1870 przy nakładzie olbrzymich środków finansowych, wyburzył i przebudował w Paryżu kilka dzielnic, realizując szerokie aleje, parki (Lasek Buloński), place gwiaździste (Place de l’Étoile) oraz dwa szeregi biegnących okrężnie bulwarów. Miasto wzbogaciło się wtedy o ponad 95 km nowych ulic, tysiące nowych budowli, gmach wielkiej opery[2], fortyfikacje[1][3].

Poszczególne rozwiązania architektoniczne wprowadzone przez barona Haussmanna były przede wszystkim odzwierciedleniem jego koncepcji, między innymi oparcia układów ulic na liniach prostych, lecz również zadań utylitarnych lub militarnych. Mając w pamięci rozruchy powstańcze z lat 30. XIX w., 1832, 1834 oraz 1839 chciano też ułatwić przeprowadzanie operacji wojskowego ich tłumienia[4].

W 1857 Haussmann został senatorem, a w 1867 – członkiem francuskiej Akademii Sztuk Pięknych. Został udekorowany Krzyżem Wielkim Legii Honorowej w 1862[5]. W późniejszym wieku zajął się pisaniem wspomnień – Mémoires (3 tomy, wydane 1890–1893)[6].

Zmarł w Paryżu; pochowany na cmentarzu Père-Lachaise. Jego imię uczczono nazywając jedną z ulic Boulevard Haussmann.

Przypisy

  1. a b Georges Eugène Haussmann (1809-1891) w Wirtualnym Muzeum Protestantyzmu (dostęp 29.01.2024)
  2. Haussmann Georges Eugène, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2024-01-30] .
  3. Stanisław Knapkowski. Mit dziewiętnastowiecznego Paryża. Praktyka teoretyczna 3(37)/2020
  4. Georges-Eugène Haussmann (dostęp 29.01.2024)
  5. Pierre Pinon. Paris, biographie d’une capitale. Hazan Paris 1999
  6. Georges-Eugène Haussmann w encyklopedii Brittanica (dostęp 29.01.2024)
Kontrola autorytatywna (osoba):
  • ISNI: 0000000081223695
  • VIAF: 44300016
  • ULAN: 500009390
  • LCCN: n83069458
  • GND: 118773453
  • BnF: 11907028x
  • SUDOC: 027273261
  • NLA: 35637842
  • NKC: jx20080306007
  • NTA: 069025320
  • BIBSYS: 90720273
  • Open Library: OL681982A, OL2527639A
  • PLWABN: 9810592062605606
  • NUKAT: n2005145032
  • J9U: 987007275643405171
  • CANTIC: a11247915
  • WorldCat: lccn-n83069458
Encyklopedia internetowa:
  • PWN: 3910429
  • Britannica: biography/Georges-Eugene-Baron-Haussmann
  • Universalis: georges-eugene-haussmann
  • NE.se: georges-eugene-haussmann
  • SNL: Georges-Eugène_Haussmann
  • VLE: georges-eugene-haussmann
  • Catalana: 0032245