Georges Duby

Georges Michel Claude Duby (ur. 7 października 1919 w Paryżu^[1], zm. 3 grudnia 1996 koło Aix-en-Provence^[1]) – francuski historyk mediewista, przedstawiciel tzw. drugiej generacji szkoły Annales, członek Akademii Francuskiej^[1].

Życiorys

Był jedynakiem^[2]. Wczesne dzieciństwo spędził w Paryżu^[3]. Uczył się w liceum w Mâcon^[1]. Od 1937 studiował na Faculté des Lettres w Lyonie^[1][3]. Poza historycznym, uzyskał też wykształcenie geograficzne oraz w dziedzinie literatury klasycznej^[2]. W 1940 wcielono go do Chantiers de la jeunesse française^[2]. Ukończył studia w 1942, zdając egzaminy nauczycielskie^[2][3]. W latach 40. i z początkiem lat 50. pracował jako asystent na uczelniach w Lyonie i w Besançon^[3].

W 1953 opublikował swoją dysertację pt. La Société aux XIe et XIIe siècles dans la région mâconnaise^[3][1]. Od 1951 był zatrudniony na Uniwersytecie Marseilles-Aix-en-Provence^[1]. Był następnie profesorem Collège de France od 1970^[1]. Tam wykładał historię do przejścia na emeryturę w 1991^[3] lub 1992^[2].

W 1962 wydał pracę pt. L’Économie rurale et la vie des campagnes dans l’Occident médiéval, stanowiącą obszerne dzieło historii ekonomicznej, traktujące o dziejach gospodarczych Europy od IX do XIV wieku^[3]. W zbliżonej tematyce utrzymane zostało monumentalne Guerriers et paysans, VII-XIIe siecle, wydane w 1973, które wykorzystywane było na wielu uczelniach, m.in. w Stanach Zjednoczonych, jako podręcznik ekonomii wczesnośredniowiecznej^[3]. Za książkę tę otrzymał Nagrodę im. Paula Valéry'ego^[2]. Był autorem kilku głośnych prac antropologiczno-historycznych nt. małżeństwa w średniowieczu^[3]. Wraz z Philippe Arièsem był redaktorem naczelnym monumentalnej serii wydawniczej Historia życia prywatnego (Histoire de la vie privée)^[3]. Z kolei wraz z Michele Perrot współredagował wielotomową pracę nt. historii kobiet, pt. Storia delle donne in Occidente^[2][3]. Do innych znaczących dzieł Duby'ego należą m.in. monografia bitwy pod Bouvines i biografia Wilhelma Marshala^[3]. Skupiał się także na zagadnieniach historii sztuki, historii mentalności (np. w głośniej i często tłumaczonej pracy pt. Rok tysięczny^[2]) oraz metodologii historii^[2]. Był współtwórcą i redaktorem czasopisma "Etudes rurales"^[2]. Publikował m.in. w piśmie "Annales"^[2].

W 1987 został wybrany do Akademii Francuskiej^[1]. Był honorowym prezesem Société d'édition de programmes de télévision (SEPT)^[2]. Występował we francuskich programach telewizyjnych i radiowych w roli eksperta ds. historii^[2]. W 1990 roku Katolicki Uniwersytet Lubelski przyznał mu tytuł doktora honoris causa^[4]. Był członkiem Akademii Inskrypcji i Literatury Pięknej^[2]. Opublikował łącznie około 400 prac naukowych^[3]. Był Komandorem Orderu Legii Honorowej^[1]. W 1992 (lub 1991^[2]) opublikował autobiograficzną książkę-esej pt. L'histoire continue^[3][1].

Był żonaty, miał troje dzieci^[2].

Tłumaczenia prac na j. polski

• (z Robertem Mandrou) Historia kultury francuskiej. Wiek X-XX, Wyd I: Warszawa 1965, PIW, wyd II: Warszawa 1967, PWN (Histoire de la civilisation française Moyen Âge - XX siècle 1958)
• Rok Tysięczny, Warszawa 1997, Oficyna Wydawnicza Volumen koedycja z Wydawnictwem Bellona, seria Nowa Marianna, ISBN 83-86857-79-X (L’an mil 1967)
• Bitwa pod Bouvines. Niedziela 27 lipca 1214, Warszawa 1988, Państwowy Instytut Wydawniczy, ISBN 83-06-01478-2 (Le Dimanche de Bouvines. 27 juillet 1214 1973)
• Czasy katedr. Sztuka i społeczeństwo 980-1420, Wyd I: Warszawa 1986, Państwowy Instytut Wydawniczy, Wyd II i III i IV: Warszawa 1997, 2002, 2006 Wydawnictwo Cyklady (Le temps des cathédrales, l’Art et la Société, 980-1420, 1976)
• Rycerz, kobieta i ksiądz. Małżeństwo w feudalnej Francji, Warszawa 1986, Państwowy Instytut Wydawniczy, ISBN 83-06-01193-7 (Le Chevalier, la Femme et le Prêtre. Le mariage dans la société féodale 1981)
• (red. t. 1-5 z Philippe'em Ariès) Historia życia prywatnego, Wrocław 1999, 2006, Zakład Narodowy im. Ossolińskich (Histoire de la vie privée 1985-1986-1987)
• Wspólne pasje. Georges Duby, Bronisław Geremek, rozmowę przeprowadził Philippe Sainteny, Warszawa 1995, Wydawnictwo Naukowe PWN, ISBN 83-01-11855-5 (Passions communes, en collaboration avec Bronislaw Geremek et Philippe Sainteny 1992)
• Damy XII wieku, Warszawa 2000, Spółdzielnia Wydawnicza Czytelnik, ISBN 83-07-02742-X (Dames du XIIe siècle 1995)
• Atlas historii świata, Warszawa 2010, Wydawnictwo RM (Atlas Historique 2007)^[5]

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Zdjęcie Georges’a Duby
• Georges Duby w Akademii Francuskiej. academie-francaise.fr. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-08-11)].
• mowa Georges’a Duby z okazji przyjęcia do Akademii Francuskiej