Girolamo Farnese

Girolamo Farnese

Kardynał prezbiter
Kraj działania	Państwo Kościelne
Data i miejsce urodzenia	3 września 1599 Latera
Data i miejsce śmierci	18 lutego 1668 Rzym
Arcybiskup Patras
Okres sprawowania	11 kwietnia 1639–29 kwietnia 1658
Nuncjusz apostolski w Szwajcarii
Okres sprawowania	6 maja 1639–28 października 1643
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymskokatolicki
Nominacja biskupia	11 kwietnia 1639
Sakra biskupia	26 kwietnia 1639
Kreacja kardynalska	9 kwietnia 1657 (in pectore, publikacja 29 kwietnia 1658) Aleksander VII
Kościół tytularny	Sant' Agnese fuori le mura (6 maja 1658)
Multimedia w Wikimedia Commons

Girolamo Farnese (ur. 3 września 1599 w Latera, zm. 18 lutego 1668 w Rzymie)^[1] – włoski kardynał. Ostatni książę Latery^[2].

Wczesne życie (1599–1639)

Urodził się w Latera koło Viterbo, a jego ojciec, Mario Farnese, nosił tytuł księcia Latery^[1]. Wywodził się z bocznej linii rodu Farnese, rządzącego księstwem Parmy i Piacenzy^[2].

Od najmłodszych lat przeznaczony był do stanu duchownego. Za pontyfikatu Pawła V (1605–1621) wstąpił na służbę do kardynała Odoardo Farnese, swojego krewnego z głównej linii rodu. Dzięki jego protekcji otrzymał opactwo św. Wawrzyńca w Novarze (jako opat komendatoryjny). Ukończył studia filozoficzno-teologiczne w Parmie i w 1617 uzyskał tytuł doktora. Papież Paweł V mianował go swoim szambelanem, a kolejny papież Grzegorz XV (1621–1623) referendarzem Obojga Sygnatur^[1].

Arcybiskup i nuncjusz apostolski w Szwajcarii (1639–1643)

11 kwietnia 1639 papież Urban VIII mianował go tytularnym arcybiskupem Patras, a 4 maja 1639 nuncjuszem apostolskim w Lucernie w Szwajcarii^[3][1]. Sakrę biskupią przyjął 26 kwietnia 1639 z rąk Giovanniego Battisty Scannaroliego, arcybiskupa Sydonu^[3]. Jako nuncjusz w Szwajcarii wykazywał się nadzwyczajną aktywnością zarówno religijno-duszpasterską, jak i polityczną. W tym drugim aspekcie starał się przede wszystkim dbać o interesy katolickich kantonów Szwajcarii, zwłaszcza o utrzymanie ich z dala od toczącej się w Niemczech wojny trzydziestoletniej oraz konfliktu francusko-hiszpańskiego. Po wybuchu pierwszej wojny o Castro w 1642 odmówił udzielenia pomocy swemu ekskomunikowanemu krewnemu, księciu Parmy Odoardo Farnese. Jednocześnie przeprowadził wiele stricte duszpasterskich wizytacji, wysyłał kaznodziei i katechetów, dążył do odzyskania zsekularyzowanych dóbr diecezji bazylejskiej, a nawet starał się o wprowadzenie na stałe inkwizycji w Sondrio i Chiavenna^[1].

Prałat Kurii Rzymskiej (1644–1657/58)

Girolamo Farnese został odwołany ze szwajcarskiej placówki 28 października 1643 i w dniu 6 lutego 1644 mianowano go sekretarzem Kongregacji ds. Biskupów i Zakonników^[1]. Urząd ten sprawował do października 1650, gdy papież Innocenty X mianował go gubernatorem Rzymu i wicekamerlingiem Kościoła^[3][1][4]. Odznaczał się wielkim zapałem w sprawowaniu tej funkcji, wydając wiele regulacji mających służyć utrzymaniu porządku oraz ochronie moralności publicznej (np. zakaz noszenia broni w teatrach, regulacje dotyczące ubioru dla prostytutek, zakładanie szkół dla młodych dziewcząt)^[1]. Mimo to, został odwołany 29 stycznia 1653^[4] w związku z aferą Francesco Mascambruniego, który jako subdatariusz okazał się winny korupcji i wielu fałszerstw. Choć sam Farnese nie dopuścił się żadnego przestępstwa, a nawet należał do grona oskarżycieli subdatariusza, papież Innocenty X, chcąc ratować swój mocno nadwyrężony prestiż, zdecydował się na generalną czystkę na wyższych stanowiskach administracji miejskiej^[1]. Farnese powrócił wówczas na stanowisko sekretarza Kongregacji ds. Biskupów i Zakonników.

Po śmierci Innocentego X i wyborze nowego papieża Aleksandra VII, Farnese zaczął ponownie piąć się w górę w karierze kościelnej. 16 lipca 1655 został mianowany prefektem Pałacu Apostolskiego i gubernatorem Castel Gandolfo (obie funkcje sprawował do 29 kwietnia 1658)^[3][5]. W 1657 był sekretarzem Kongregacji ds. Wizytacji Apostolskich, a także prałatem kilku innych kongregacji^[6].

Kardynał (1657/58–1668)

9 kwietnia 1657 Aleksander VII mianował go kardynałem in pectore, ale ogłosił tę nominację dopiero rok później, 29 kwietnia 1658, a 6 maja 1658 nadał mu tytuł prezbitera S. Agnese fuori le mura i mianował legatem apostolskim (namiestnikiem) w Bolonii^[1][3]. Tę ostatnią funkcję Farnese sprawował okrągłe cztery lata, rozbudowując lub upiększając szereg budowli oraz podejmując szereg inicjatyw służących rozwojowi miasta. Powrócił do Rzymu w maju 1662^[1]. W tym samym roku, po bezpotomnej śmierci brata Pietro Farnese, kardynał Girolamo został księciem Latery^[2].

Girolamo Farnese, jako kardynał, był członkiem kilku kongregacji kurialnych^[6]:

• Kongregacji Świętego Oficjum Inkwizycji
• Kongregacji ds. Biskupów i Zakonników
• Kongregacji ds. Soboru Trydenckiego
• Kongregacji ds. Wód
• Kongregacji ds. Dobrobytu (tzw. Annonae).

Podczas misji kardynała Flavio Chigiego we Francji w 1664 Girolamo Farnese tymczasowo zastępował go w kierowaniu Trybunałem Apostolskiej Sygnatury Sprawiedliwości^[3].

Na konklawe 1667 Girolamo Farnese był poważnym kandydatem na papieża, ale ostatecznie wybrano kardynała Giulio Rospigliosiego, który przybrał imię Klemens IX^[1].

Śmierć

Girolamo Farnese zmarł w Rzymie w wieku 68 lat i został pochowany w jezuickim kościele Il Gesù^[3][1]. Wraz z jego śmiercią wygasła linia książąt Latery z rodu Farnese^[2].

Przypisy