Gmach główny Uniwersytetu Wrocławskiego

Gmach główny Uniwersytetu Wrocławskiego
Collegium Maximum
Symbol zabytku nr rej. 35 z 29.03.1949 i 163 z 15.02.1962
Ilustracja
Państwo

 Polska

Miejscowość

Wrocław

Adres

pl. Uniwersytecki 1
50-137 Wrocław

Rozpoczęcie budowy

1728

Ukończenie budowy

1739

Właściciel

Uniwersytet Wrocławski

Położenie na mapie Wrocławia
Mapa konturowa Wrocławia, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Gmach główny Uniwersytetu Wrocławskiego”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Gmach główny Uniwersytetu Wrocławskiego”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Gmach główny Uniwersytetu Wrocławskiego”
Ziemia51°06′49″N 17°02′00″E/51,113611 17,033333
Multimedia w Wikimedia Commons

Gmach główny Uniwersytetu Wrocławskiego – zabytkowy budynek administracyjny Uniwersytetu Wrocławskiego pod budowę którego kamień węgielny położono 6 grudnia 1728 w miejscu zburzonego dużo wcześniej średniowiecznego zamku piastowskiego przy obecnym placu Uniwersyteckim. Zgoda na utworzenie jezuickiej uczelni (Akademii Leopoldyńskiej), budowę nowego gmachu oraz pierwsze środki finansowe pochodziły od cesarza Leopolda I, a dalsza budowa finansowana była przez jego następców. Pierwotny projekt zakładał powstanie barokowego budynku długości ponad 200 metrów z 3 wieżami. Z planowanych wież powstała tylko niższa, tzw. Wieża Matematyczna, natomiast jej bliźniaczej odpowiedniczki oraz najwyższej wieży centralnej nie wybudowano z powodu kłopotów finansowych wynikłych po wybuchu wojny siedmioletniej. Również sam korpus ostatecznie pozostał ukończony tylko w około 2/3 (nie ukończono części wschodniego skrzydła) i ma długość 171 m. Gmach bywa nazywany Collegium Maximum[1].

Skrzydło zachodnie budynku w stanie surowym ukończono w 1730, a skrzydło wschodnie i wieżę matematyczną wzniesiono w latach 1734–1737, w 1737 ukończono także łącznik między gmachem uczelni a kościołem uniwersyteckim. Prace zdobnicze wnętrz rozpoczęto w 1732 i prowadzono aż do 1739. Najwcześniej rozpoczęto zdobienia skrzydła zachodniego, które było zaplanowane jako siedziba głównych reprezentacyjnych i wykładowych pomieszczeń uczelni. Natomiast wystrój skrzydła wschodniego był znacznie skromniejszy, gdyż przeznaczone było ono na cele dla zakonników, refektarz, bibliotekę. Dwa ostatnie obiekty nie zostały wybudowane.

W skrzydle zachodnim powstał ciąg reprezentacyjnych sal i audytoriów o bardzo bogatym wystroju barokowym, w tym Auditorium Comicum (sala teatralna; przebudowana na początku XX w.), Oratorium Muzyczne (częściowo zniszczone w 1945, restaurowane na przełomie XX i XXI wieku) oraz prawie niezmieniona do dziś Aula Leopoldina oraz paradna klatka schodowa. Bogatym wnętrzom towarzyszyły równie reprezentacyjne, zachowane do dziś fasady oraz główny portal wejściowy z nadległym balkonem na pierwszym piętrze.

Zachowała się też ozdobna brama wschodnia oraz dawna apteka z barokowym freskiem i bogatą sztukaterią.

We wschodnim skrzydle przetrwała także kuta, zabytkowa krata ozdobna zamykająca część pierwszego piętra.

Przypisy

  1. M. Rembiś, A. Smoleńska Kamienie dekoracyjne...

Bibliografia

  • Sobota B. Uniwersytet Wrocławski. Wyd. Fundacji dla Uniwersytetu Wrocławskiego.
  • Strona Uniwersytetu Wrocławskiego poświęcona jego historii. uni.wroc.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-04)].

Galeria

  • Gmach główny nocą
    Gmach główny nocą
  • Kolegium jezuickie, ob. Uniwersytet Wrocławski, po lewej stronie Kościół Uniwersytecki
    Kolegium jezuickie, ob. Uniwersytet Wrocławski, po lewej stronie Kościół Uniwersytecki
  • Fasada gmachu i balkon z rzeźbami Siegwitza
    Fasada gmachu i balkon z rzeźbami Siegwitza
  • Aula Leopoldina
  • Aula Leopoldina
    Aula Leopoldina
  • Aula Leopoldina
    Aula Leopoldina
  • Oratorium Marianum (Sala Muzyczna) – barokowa aula w obrębie głównego gmachu uniwersytetu
    Oratorium Marianum (Sala Muzyczna) – barokowa aula w obrębie głównego gmachu uniwersytetu
  • Reprezentacyjna klatka schodowa
    Reprezentacyjna klatka schodowa
  • Wejście główne, wnętrze
    Wejście główne, wnętrze
  • Fresk i stiuki sufitu dawnej apteki klasztornej Akademii Jezuickiej
    Fresk i stiuki sufitu dawnej apteki klasztornej Akademii Jezuickiej
  • Drewniany portal wejściowy do dawnej apteki klasztornej Akademii Jezuickiej
    Drewniany portal wejściowy do dawnej apteki klasztornej Akademii Jezuickiej
  • Kuta krata we wnętrzu gmachu uczelni
    Kuta krata we wnętrzu gmachu uczelni
  • Portiernia ze szkła artystycznego Tomasza Urbanowicza w sieni w skrzydle południowym
    Portiernia ze szkła artystycznego Tomasza Urbanowicza w sieni w skrzydle południowym